افزاری
-
حمله باج افزاری ۵۰ میلیون دلاری به اپل
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از ورج ، باج افزارنویسان ، شرکت تایوانی کوانتا را هدف حملات خود قرار دادهاند که در زمینه تولید مک بوک و برخی تجهیزات سخت افزاری دیگر اپل فعال است. اطلاعات سرقت شده مربوط به تولیدات فعلی و آتی شرکت اپل است. این اقدام توسط یک گروه هکری روس به نام رویل صورت گرفته که به سودینوکیبی نیز مشهور است و در تاریخ ۲۰ آوریل تصاویری از دادههای سرقت شده خود را به اشتراک گذاشت. این اقدام پس از آن رخ داد که شرکت تایوانی کوانتا از پرداخت باج ۵۰ میلیون دلاری به این گروه هکری خودداری کرد. این هکرها از خود اپل خواستهاند تا اول ماه می ، باج درخواستی را پرداخت کند، در غیر این صورت روند انتشار اطلاعات خصوصی اپل ادامه مییابد. کوانتا نفوذ هکری به سرورهای خود را تأیید کرده و افزوده که در حال بررسی موضوع با همکاری متخصصان امنیت سایبری است و این...
-
هلی کوپتر مریخی به آپدیت نرم افزاری احتیاج دارد
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از انگجت ، تیم پشتیبانی هلی کوپتر نبوغ پس از بررسی اطلاعات مربوط به تستهای پیشین این ابزار برنامهای برای آماده سازی آن جهت پرواز در مریخ تنظیم کردهاند. هرچند زمانبندی برای پرواز آزمایشی هنوز تأیید نشده اما، محققان مشغول اصلاح و نصب دوباره نرم افزارهای کنترل پرواز هلی کوپتر هستند تا مشکلی در بخش دستوردهی را برطرف کنند. ناسا در توئیتی در این باره نوشت: «اخبار سیاره سرخ: نبوغ ( هلی کوپتر مریخی) همچنان سالم است و کار برای انجام نخستین پرواز آن در سیاره ادامه دارد. زمانبندی دقیق برای تعیین دوباره برنامهها همچنان در جریان است». احتمالاً نصب یک یا دو نرم افزار به درستی انجام نشده و آنها به طور بی سیم به هلی کوپتر مریخی در مسافت ۱۷۴ میلیون مایلی زمین منتقل نشدهاند. همانطور که قابل پیش بینی بود، تیم پشتیبانی مشغول آزمایش نرم افزار...
-
متوسط درآمد هر حمله باج افزاری به ۳۱۲ هزار دلار افزایش یافت
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از زد دی نت، بررسیهای مؤسسه پالوآلتو نتورکس نشان میدهد در شرایطی که هر حمله باج افزاری در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۱۵۱۲۳ دلار برای باج افزار نویسان درآمد داشت، این رقم در سال ۲۰۲۰ به ۳۱۲۴۹۳ دلار افزایش یافت. متوسط افزایش درآمد باج افزار نویسان در هر سال ۱۷۱ درصد برآورد شده است و آنها بخشی از این مبالغ را صرف طراحی باج افزارهای قدرتمندتر و پیچیدهتر میکنند. تعداد حملات باج افزاری نیز در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ سه برابر شده است. از سوی دیگر شناسایی باج افزار نویسان با توجه به دریافت مبالغ باج با استفاده از بیت کوین کار ساده ای نیست. این افراد معمولاً بعد از قفل کردن اطلاعات کاربران آنها را تهدید به افشای اطلاعات حساس شخصی و تجاری در صورت عدم دریافت باج میکنند و از این طریق به اهداف خود دست مییابند. تا قبل از سال ۲۰۲۰ بیشترین باج پرداختی به این...
-
حمله باج افزاری ۵۰ میلیون دلاری به ایسر
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از انگجت ، حمله یادشده توسط گروه باج افزاری رویل صورت گرفته و آنها از این شرکت تایوانی ۵۰ میلیون دلار باج طلب کردهاند تا از قفل کردن اطلاعات آن دست بردارند. این بزرگترین و بی سابقه ترین حمله باج افزاری به یک شرکت تجاری بزرگ در جهان است. شرکت ایسر در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ سه میلیارد دلار درآمد داشته است. گروه رویل عامل حمله باج افزاری به شرکت تراولکس در سال ۲۰۲۰ نیز بوده و در آن زمان ۶ میلیون دلار باج از آن طلب کرده بود. اعضای این گروه برای اثبات ادعای خود تصاویری از اطلاعات مسروقه از ایسر را نیز در بخش تاریک وب به اشتراک گذاشتهاند. آنان تا ۲۸ مارس یعنی هشت روز دیگر به ایسر مهلت دادهاند تا باج درخواستی را بپردازد و در غیر این صورت باید منتظر افشای اطلاعات حساس مسروقه در وب باشد. باج افزار نویسان همچنین به ایسر اطلاع دادهاند که...
-
بدافزاری که به زبان برنامه نویسی غیرقابل کشف نوشته شده
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از زد دی نت، بدافزار یادشده که نیمزالودر نام دارد، به زبان برنامه نویسی نوشته شده که به ندرت برای طراحی بدافزار و ویروس و غیره به کار گرفته میشود. این زبان برنامه نویسی Nim نام دارد و شناسایی و تحلیل محتوای کدهای نوشته شده با آن کار دشواری است. بدافزار نیمزالودر برای انجام حملات سایبری به رایانههای مجهز به سیستم عامل ویندوز قابل استفاده است و به هکرها امکان میدهد فرامین مورد نظر خود را از راه دور بر روی رایانههای افراد قربانی اجرا کنند. در نهایت از این طریق کنترل رایانههای هدف، سرقت اطلاعات حساس و انتقال بدافزار یادشده به دیگر رایانهها ممکن میشود. گفته میشود این بدافزار توسط یک گروه هکری به نام TA۸۰۰ نوشته شده که تا به حال صنایع متعددی را در آمریکای شمالی هدف قرار داده است. گروه یادشده قبلاً بدافزار دیگری به نام بازارلودر را نیز...
-
احتمال رخداد حملات باج افزاری برای بهروزرسانی تاریخ ۱۴۰۰
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی، بررسیهای مرکز ماهر و گزارش مرکز آپای تخصصی دانشگاه بجنورد، نشان میدهد که آمار رخداد حملات باج افزاری از طریق نفوذ به پروتکلها و ابزارهای دسترسی از راه دور، رو به افزایش است. این افزایش به طور مشهود به دلیل آن است که شرکتهای پشتیبان محصولات نرمافزاری که برای پردازش تاریخهای پس از ۰۱/۰۱/۱۴۰۰ نیازمند بهروزرسانی محصولات نصب شده در محل مشتریان دولتی و خصوصی هستند، عموماً این خدمت را از راه دور عرضه میکنند. رخداد حمله باج افزاری با استفاده از رخنه به پروتکلها و ابزارهای دسترسی از راه دور از گذشته امری معمول بوده است. این نفوذ به سه طریق اتفاق میافتد: - سادگی رمز عبور، عدم تنظیم محدودیت در تعداد دفعات مجاز برای تلاش ناموفق ورود رمز و سایر کاستیها در تنظیمات. - وجود آسیب پذیری در پروتکلها و ابزارهای دسترسی از راه دور. - وجود بدافزار...
-
افزایش تهدیدات باج افزاری همزمان با گرانی بیت کوین
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از زد دی نت، در ایمیلهای یادشده به شرکتهای مختلف هشدار داده میشود اگر مبلغی به عنوان باج پرداخت نکنند، شاهد حملات دی او اس به سایتهای خود خواهند بود. بررسیهای مؤسسه امنیتی ردویر نشان میدهد میزان ارسال ایمیلهای یادشده از هفته آخر سال ۲۰۲۰ افزایش یافته و در اولین هفته سال ۲۰۲۱ اوج گرفته است و انتظار میرود در روزهای آینده دور جدیدی از حملات دی او اس برای باج گیری از شرکتهای تجاری آغاز شود. ارسال کنندگان ایمیلهای یادشده به شرکتهای هدف هشدار دادهاند اگر بین ۵ تا ۱۰ بیت کوین (معادل ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار دلار) باج پرداخت نکنند، حملات دی او اس به آنها آغاز میشود. هدف از حملات دی او اس ایجاد ترافیک شدید و مصنوعی بر روی سرورهای سایتهای مختلف و از دسترس خارج کردن آنهاست. بررسیهای ردویر نشان میدهد عوامل ارسال ایمیلهای یادشده طی تابستان...
-
۴۱۲ میلیون حمله بدافزاری شناسایی و خنثی شد
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با ارائه گزارشی از اقدامات صورت گرفته در زمینه تحقق شعار «ایران هوشمند»، تلاشهای حافظان مرزهای حریم سایبری مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانهای (ماهر) سازمان فناوری اطلاعات، برای مقابله با حملات و آلودگیهای بدافزاری را مورد بررسی قرار داد. در این گزارش با تاکید بر شعار « حفاظت از مرزهای سایبری گامی به سوی ایران هوشمند»، اعلام شده است: با پیشرفت فناوری و توسعه فضای مجازی، مرزهای فضای مجازی اهمیتی دوچندان پیداکرده است و حفاظت از آن به مرکز ماهر سازمان فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سپردهشده است. این مرکز در طول یک سال گذشته بیش از ۵۶ میلیون آلودگی بدافزاری را با سامانه های ویژه بدافزار کشف کرده است. همچنین ۳۷ میلیون حمله بدافزاری از داخل و ۳۷۵ میلیون حمله بدافزاری از خارج کشور و در مجموع ۴۱۲...
-
نرم افزاری که میزان مفید بودن جلسات را پیش بینی می کند
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از انگجت، مایکروسافت تقاضای ثبت اختراع یک اپلیکیشن را ثبت کرده که به نشستها امتیاز میدهد. این ثبت امتیاز بر مبنای زبان بدن افراد، حالات چهره افراد، تعداد حضار، دمای محیط، زمان برگزاری جلسه و غیره صورت میگیرد. به عنوان مثال این برنامه که از ابزار بصری، حسگر و دوربین نیز برای افزایش دقت خود استفاده میکند، پی میبرد که افراد حاضر در یک جلسه تا چه میزان به سخنران توجه دارند و تا چه حد به علت استفاده از گوشی بر روی مباحث طرح شده تمرکز ندارند. از این فناوری میتوان هم در نشستهای مجازی و هم در نشستهای حضوری استفاده کرد. برنامه یادشده با تحلیل دادههای جمعآوری شده حتی میتواند میزان مفید بودن جلسات مختلف را پیش بینی کند و برای برگزاری جلسات پربارتر، زمان و مکانهای مناسب را پیشنهاد بدهد. هنوز مشخص نیست مایکروسافت این برنامه را در عمل چه زمانی عرضه...
-
چرایی و چگونگی حمله اخیر باجافزاری به یکی از زیرساختهای کشور
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست جمهوری، در پی بروز یک حادثه باجافزاری در یکی از زیرساختهای حیاتی در ماه گذشته، تیم پاسخ به حادثه مرکز افتا ضمن حضور در محل این سازمان و بررسی شواهد حادثه، به کمک کارشناسان همان سازمان، اقدامات لازم را برای مدیریت حادثه انجام داده است. اقدامات مهاجمین به گونهای بوده است که بعضی از فایلهایِ اکثر کلاینتها و سرورهای متصل به دامنه، دچار تغییر شدهاند به نحوی که برخی از فایلها فقط پسوندشان تغییر یافته، برخی دیگر فقط بخشی از فایل و بعضی دیگر بطور کامل رمز شدهاند. بررسیهای اولیه در آزمایشگاه مرکز افتا نشان میدهد که مبدا اصلی حملات، اجرای یک کد پاورشل از روی یکی از سرورهای DC سازمان بوده است. اما هنوز نحوه نفوذ به این سرورها مشخص نیست ولی شواهدی مبنی بر سوءاستفاده از آسیب پذیری Zero logon در سرورها وجود...
-
افزایش برد خودروی تسلا با بهروزرسانی نرم افزاری
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از انگجت، تسلا برای افزایش برد خودروهای برقی تسلا یک بسته نرم افزاری به روزرسان عرضه کرده که برد خودروی مدل وای این شرکت را افزایش میدهد. با این تغییر با هر بار شارژ خودروهای مدل وای میتوان با استفاده از آنها بیش از ۵۲۰ کیلومتر را طی کرد. تسلا اعلام کرده که تغییرات یادشده باعث افزایش بهرهوری خودروی مدل وای و کنترل بهتر سیستمهای آن میشود. هنوز مشخص نیست آیا این تغییرات بر روی دیگر مدلهای خودروهای تسلا نیز اعمال میشود یا محدود به خودروی مدل وای باقی میماند. آخرین بار در سال ۲۰۱۹ بهروزرسانی نرم افزاری تمامی خودروهای برقی مدل ۳ تسلا باعث شده بود مسافت طی شده با آنها با هر بار شارژ ۲۵ کیلومتر افزایش یابد.
-
خطر جدی باج افزاری برای کاربران موبایل
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست جمهوری، باجافزار MalLocker.B که به تازگی کشف شده است، از مکانیزمهای مربوط به اعلان «تماس ورودیم و دکمه «صفحه اصلی» در دستگاههای کاربران سوءاستفاده میکند. این باجافزار درون برنامههای اندرویدی که در فرومهای دانلود و سایتهای شخص ثالث موجود هستند، مخفی میشود. مانند اکثر باجافزارهای اندرویدی، باجافزار MalLocker.B نیز در حقیقت فایلهای قربانی را رمزگذاری نمیکند، بلکه تنها از دسترسی به سایر بخشهای گوشی جلوگیری میکند. سوء استفاده از پنجره سیستم هشدار یا غیرفعال کردن عملکردهایی که با دکمه های فیزیکی تلفن ارتباط برقرار می کنند، تکنیک های گذشته این باج افزار محسوب می شود. پس از نصب، این باجافزار صفحه گوشی را تحت کنترل گرفته و مانع از بستن صفحه نمایش شده و از کاربر درخواست باج می کند. پیام درخواست باج...
-
اپل بدافزاری را به عنوان فایل به روزرسان سیستم عامل مک تایید کرد
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از ورج، بررسیهای پاتریک واردل محقق امنیتی نشان میدهد که اپل اپلیکیشنی را به عنوان فایل به روزرسان سیستم عامل مک تأیید کرده که یک بدافزار مشهور به نام Shlayer است. Shlayer برای بارگذاری خودکار تروجان به کار میرود و از طریق اپلیکیشنهای قلابی توزیع میشود. کاربرانی که این بدافزار بر روی رایانههای آنها نصب شود، شاهد بمباران رایانههای خود با بدافزارهای تبلیغاتی خواهند بود. Shlayer از سوی شرکت امنیتی روسی کاسپراسکای در سال ۲۰۱۹ مشهورترین تهدید برای رایانههای مک لقب گرفته است. این اولین باری است که اپل چنین اشتباه عجیبی مرتکب میشود و بدافزاری را به جای بسته به روزرسان در اختیار کاربران رایانههای مک قرار میدهد. این شرکت تمامی برنامههای عرضه شده توسط توسعه دهندگان و اشخاص ثالث را به دقت بررسی و سپس تأیید میکند. بعد از افشای این...
-
حمله باج افزاری اطلاعات دانشجویان ۱۰ دانشگاه را فاش کرد
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از بی بی سی، در نتیجه حمله باج افزاری به یک شرکت تهیه کننده نرم افزار اطلاعات فارغ التحصیلان، دانشجویان و کارمندان حداقل ۱۰ دانشگاه در انگلیس،آمریکا و کانادا سرقت شده است. در این حمله سایبری، هکرها به شرکت «بلک باد»(Blackbaud) نفوذ کردند. بلک باد یکی از بزرگترین تهیه کنندگان نرم افزارهای مدیریت مالی، جمع آوری سرمایه و مدیریت آموزشی در جهان است. هرچند طبق اطلاعات سیستم های این شرکت در ماه می هک شده بود، اما بلک باد در ماه جولای فاش کرد باجی به مقدار نامعلوم به هکرها پرداخت کرده است. البته هنوز مشخص نیست چند دانشگاه هدف حمله سایبری قرار گرفته اند. اماتاکنون تایید شده دانشگاه یورک، دانشگاه لندن، دانشگاه ریدینگ، دانشگاه لاگ بروگ، دانشگاه آکسفورد بروکس و دانشگاه لیدز ، دانشگاه اکستر،یانگ مایندز از جمله موسسات آموزش عالی در انگلیس هستند که هدف حمله سایبری...
-
پیاده سازی نرمافزاری شبکه LTE مجهز به هوش مصنوعی با رویکرد ۵G
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، لیلا محمدی با اشاره به برخی از فعالیتهای انجام شده در ارتباط با نسل پنجم ارتباطات (۵G ) پژوهشکده فناوری ارتباطات، اظهار داشت: در سال ۱۳۹۳ موضوع شناسایی و تحلیل فناوریها و جهتگیریهای مرتبط با ۵G در قالب یک پروژه پژوهشی در پژوهشکده انجام شد. در این پروژه مطالعه وضعیت نسل پنجم ارتباطات در کشورهای مختلف و ضرورت حرکت به سمت نسل پنجم شبکههای ارتباطی، روندهای استانداردسازی توسط نهادهای بینالمللی، ساختار، خصوصیات و قابلیتهای فنی و سرویسهای نسل پنجم شبکههای ارتباطی و جهتگیریهای محتمل برای پیادهسازی نسل پنجم شبکههای ارتباطی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. وی با بیان اینکه پیرو این پروژه در خرداد ماه سال ۱۳۹۴ همایشی با عنوان«فرصتها، چالش ها و رویکردهای نسل پنجم ارتباطات» با هدف بررسی رویکرد صنعت مخابرات کشور در...
-
افزایش حملات بدافزاری با مضمون ویروس کرونا
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از مرکز ماهر، یک کارزار جدید که از ۲۷ مارس فعالیت دارد، از روشهای مختلفی برای آلودهکردن قربانیانش استفاده کرده و کاربران زیادی را در کشورهای مختلفی بهخصوص ترکیه، پرتغال، آلمان، اتریش و ایالات متحده، فریب دادهاست. این کارزار به تازگی با ارسال یک ایمیل جعلی از طرف سازمان بهداشت جهانی با مضمون و عنوان ویروسکرونا و همچنین با داشتن یک فایل با پسوند غیراجرایی در ظاهر، قربانیان را فریب داده و بدافزار Lockibot را روی دستگاههای آنها نصب میکند. این بدافزار برای سرقت اطلاعات طراحی شده و قابلیتهای بیشتری نیز پیدا کرده است. مرکز ماهر با اعلام هشدار به کاربران برای جلوگیری از فریب این بدافزار، مستنداتی در این خصوص ارائه کرده که در سایت این مرکز در دسترس است.
-
شناخت ظرفیتهای نرم افزاری و سخت افزاری کشور برای تحقق«جهش تولید»در کمیسیون حمایت از تولید
حمیدرضا فولادگر رییس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای اصل 44 قانون اساسی در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرنگار پارلمانی پایگاه خبری خبرآنی، در تشریح دومین جلسه مجازی این کمیسیون،گفت: ارائه تعریف واحد از «جهش تولید»»، الزامات و شناخت ظرفیتهای نرم افزاری و سخت افزاری کشور در دستورکار این جلسه مجازی کمیسیون قرار داشت. وی افزود:در این جلسه کمیسیون درباره تعریف اولیه از شعار سال به این جمعبندی رسیدیم که «جهش تولید»،عبارت از سرعت بخشیدن به نرخ رشد تولید، تلاش روز افزون برای مثبت شدن رشد اقتصادی کشور، پیشرفت تدریجی تا پایدار شدن نرخ رشد، افزایش هدفمند کمی و کیفی تولید با توجه به ظرفیتهای خالی واحدهای تولیدی کشور و همچنین حرکت جهشی در توسعه کارآفرینی است. رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید بیان داشت: همچنین در این جلسه مجازی اعضای کمیسیون به این نتیجه رسیدند که الزامات...
-
نرم افزاری که به کمک پرستاران شاغل در بخش های کرونا می آید
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از دیلی میل، بیمارستانی در ایرلند با استفاده از نرم افزاری نوآورانه سعی دارد وقت آزاد بیشتری برای پرستاران فراهم کند تا آنها بتوانند در بحبوحه شیوع ویروس کرونا وقت بیشتری را صرف بیماران کنند. بیمارستان دانشگاه «مستر میزریکوردیا» در دوبلین از نرم افزاری برای تسریع در انجام فرآیندهای اداری و رایانشی استفاده می کند که به طور معمول پرستاران این فرایندها را انجام می دهند. برای این منظور توسعه دهندگان نرم افزار در UniPath سیستمی را ابداع کرده اند که فرایند های کند در سیستم های خدمات درمانی را تسریع می کند. به این ترتیب پرستاران می توانند تا ۵۰ درصد زمان بیشتری صرف بیماران کنند. علاوه بر آن، فناوری جدید فرایندهای تحلیل و بررسی نتایج ابتلا به ویروس کووید ۱۹ را برای بیماریان و سازمان های مختلف در سراسر جهان تسریع می کند. به گفته مدیر بخش پرستاری، کنترل و...
-
نرم افزاری که شما را از فیلم ها حذف می کند
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از دیلی میل، نرم افزار جدیدی ساخته شده که به افراد کمک می کند حریم شخصی خود را بهتر حفظ کنند. جیسون میز یکی از مهندسان وب گوگل در ویدئویی در یوتیوب الگوریتمی را نشان داد که هنگام فیلمبرداری با وب کم، انسان را به طور واقعی از پس زمینه حذف می کند. این ابزار با استفاده از جاوااسکریپت ساخته شده است و در حقیقت یک پلتفرم ماشین یادگیری است که به کاربران اجازه می دهد با استفاد از شبکه عصبی گوگل، انسان را به طور خودکار از تصاویر فیلمبرداری شده با وب کم حذف کنند. البته به گفته میز این فناوری هنوز کامل نشده است. در حال حاضر این فناوری بیشتر جنبه نمایشی دارد اما می توان برای مصارف مختلف از جمله حفظ حریم شخصی از آن استفاده کرد. درصورتیکه دوربین ها هک شوند، با کمک این فناوری و حذف فرد از روی فیلم، می توان از حریم شخصی او دفاع کرد. به عنوان مثال اگر هکری به...
-
اسناد ساماندهی استفاده از سامانههای نرمافزاری سازمانی تدوین شد
به گزارش پایگاه خبری خبرآنی، مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست جمهوری به منظور ساماندهی بهرهبرداری از سامانههای نرمافزاری سازمانی، الزاماتی را در قالب دو سند «الزامات امنیتی زیرساختهای حیاتی در استفاده از محصولات نرم افزاری سازمانی» و «الزامات امنیتی ارائه محصولات نرم افزاری سازمانی به زیرساختهای حیاتی» تدوین کرده است. منظور از محصولات نرمافزاری سازمانی مجموعه سامانههایی است که در اغلب سازمانها مورد استفاده قرار می گیرند و به عنوان نمونه میتوان به سامانههایی مانند اتوماسیون اداری، حقوق و دستمزد، اداری مالی، حضور و غیاب، سیستمهای مدیریت محتوا و یا پورتالهای سازمانی اشاره کرد. مرکز مدیریت راهبردی افتا در نظر دارد قبل از انتشار نسخه نهایی اسناد مذکور به منظور غنی شدن هر چه بیشتر این اسناد از نظرها و پیشنهادهای متخصصان این حوزه در بخش خصوصی و سازمان های بهره بردار استفاده کند.