ndash
-
"اقتصاد اسلامی" – 29 |تعارض بین عدم جهان‌شمولی، با جامعیت
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی ؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش29 _ در مباحث پیشین، بطور مشخص به نظریه‌هایی پرداخته‌ایم که از سوی اقتصاددانان اسلامی در تلاش برای تبیین سبک اقتصادی زندگی مسلمانان مطرح شده‌اند. این نظریه‌ها را هم ابطال‌پذیر و هم غیرجهان‌شمول ارزیابی کرده‌ایم. استدلال ما این است که عدم جهان‌شمولی این نظریه‌ها به محدودیت‌های جغرافیایی مربوط به جوامع مسلمان در بخشی از کره زمین بازمی‌گردد و ابطال‌پذیری آنها نیز به برداشت‌ها و درک‌های مختلف از آموزه‌های اسلامی مرتبط است. این برداشت‌ها، که با وجود تلاش‌های گسترده محققان همچنان در معرض تفسیرهای متفاوت قرار دارد، ممکن است همواره دقیقاً با نظر شارع مقدس هم‌راستا نباشد. از همین پرونده بیشتر بخوانید در پی طرح این نکات، شبهه‌ای مطرح می‌شود که به‌نظر می‌رسد میان ادعای جامعیت اسلام و عدم جهان‌شمولی نظریه‌های اقتصادی آن...
-
"اقتصاد اسلامی" – 26 | آیا اقتصاد اسلامی ابطال‌پذیر است؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی ؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش 26 __ ابطال‌پذیری، یکی از ارکان روش‌شناسی علمی در فلسفه علم مدرن است که بیش از هر نامی، با کارل پوپر و پس از او ایمر لاکاتوش گره خورده است. این رویکرد بر این اصل استوار است که یک فرضیه علمی تنها زمانی معتبر است که امکان آزمون تجربی و ابطال آن وجود داشته باشد. به بیان دیگر، اگر یک نظریه در برابر داده‌های تجربی قابل سنجش نباشد و امکان رد شدن آن در صورت مواجهه با شواهد متضاد وجود نداشته باشد، اساساً در حوزه علم جای نمی‌گیرد. در نتیجه، فرضیه‌های علمی نه حقایق قطعی، بلکه گزاره‌هایی ابطال‌پذیرند که تا زمان شکست در آزمون‌های تجربی، معتبر باقی می‌مانند. از همین پرونده بیشتر بخوانید ابطال‌پذیری بر این اصل استوار است که هیچ نظریه علمی را نمی‌توان به‌عنوان حقیقتی مطلق و قطعی پذیرفت، بلکه همواره باید آن را موقتی و در معرض...
-
"اقتصاد اسلامی" – 23 | حدّ عملیاتی بودن اقتصاد اسلامی
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش23 _ علم اقتصاد در شاخه‌های مختلف خود از جمله اقتصاد سلامت، کار، آموزش، پول و بانکداری، بین‌الملل، انرژی، توسعه، و غیر آنها موفقیت‌های قابل‌توجهی در حل مسائل عملی جوامع داشته است. این واقعیت، منجر به شکل‌گیری این تلقی شده که تنها تئوری‌هایی ارزشمندند که مستقیماً در حل معضلات اقتصادی به کار گرفته شوند. بر این اساس، تئوری‌هایی که فاقد کاربرد عینی و فوری باشند، بی‌فایده تلقی شده و در نهایت به قفسه‌های کتابخانه‌ها محدود می‌شوند. به بیان روشن‌تر، این چالش در مورد اقتصاد اسلامی مطرح است: آیا اقتصاد اسلامی اقتصادی کاربردی است یا انتزاعی؟ از همین پرونده بیشتر بخوانید: در پاسخ باید توجه داشت که: اولاً، ارزش یک نظریه صرفاً به میزان کاربست عملی آن محدود نمی‌شود. در بسیاری از موارد، تئوری‌ها بدون اینکه مستقیماً عملیاتی شوند،...
-
"اقتصاد اسلامی"–19| «اقتصاد اسلامی» جزئی از کل اقتصاد است؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ تاریخ اندیشه اقتصادی، از دوران مرکانتلیسم تا مکاتب مدرن، روایتگر تکامل مستمر ایده‌ها و دیدگاه‌های اقتصادی است که از تأملات فردی دانشمندان آغاز شده و به شکل‌گیری مکاتب متعدد انجامیده است. این مکاتب، از کلاسیک‌ها و منتقدان‌شان تا کینزی‌ها، نهادگرایان، و نئولیبرال‌های معاصر، همواره تلاش کرده‌اند پدیده‌های اقتصادی را تبیین یا اصلاح کنند. در این میان، رویکردهای ارتدوکسی و هترودکسی نیز به‌عنوان جریان اصلی و بدیل، نقش بسزایی در توسعه ادبیات اقتصادی ایفا کرده‌اند. اگرچه ریشه‌های این اندیشه‌ها را می‌توان تا دوران فلاسفه یونان باستان نیز پی گرفت، اما در قالب مدرن، هر مکتب با ارائه نظریات جدید، نقشی در اصلاح یا تکمیل مکاتب پیشین داشته است و به غنای این تاریخ پرفرازونشیب افزوده است. از همین پرونده بیشتر بخوانید در هفت دهه اخیر، پژوهشگران دانشگاهی (و...
-
"اقتصاد اسلامی"–17| اقتصاد اسلامی یعنی نقد اقتصاد متعارف؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ در بیش از شش دهه اخیر، ادبیات اقتصاد اسلامی به‌ویژه در تلاش برای دفاع از اسلام و اثبات برتری آن نسبت به دیگر نظام‌ها، بیشتر بر نقد مکاتب اقتصادی لیبرالیستی و سوسیالیستی متمرکز بوده است. این رویکرد باعث شده تا بسیاری از پژوهشگران، بیشتر به رد و نقد مارکسیسم بپردازند تا ارائه مباحث ایجابی و بسط نظریه اقتصادی اسلامی. برای مثال 40درصد از آثار مهمی همچون کتاب « اقتصادنا»ی آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر، به رد مارکسیسم پرداخته و البته باقی آن مطالبی ارزشمند و روشمند در حوزه اقتصاد اسلامی ارائه کرده است. در نتیجه این گزاره درست است که بخش عمده‌ای از نوشته‌ها در این حوزه به نقد و نفی مکتب‌های اقتصادی دیگر محدود شده و کمتر توجهی به توسعه و تبیین عمیق مبانی و اصول اقتصادی اسلام شده است. از همین پرونده بیشتر بخوانید این وضعیت در حالی است که برای تکامل اقتصاد...
-
"اقتصاد اسلامی"–16|اقتصاد،جهان‌شمول و اقتصاداسلام،بی‌معناست؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ یکی از ادعاهای کمتر چالشی در علم اقتصاد، «جهان‌شمول» بودن این علم است. طبق این دیدگاه، اقتصاد همچون علوم طبیعی مانند فیزیک، قوانین کلی و جهانی دارد که فراتر از زمان و مکان عمل می‌کند. بنابراین، برخی بر این باورند که وجود مفاهیم خاصی همچون اقتصاد اسلامی، به‌عنوان منظومه دانش و معارف جداگانه، بی‌معنی است. این افراد، شامل برخی متفکران مسلمان و غیرمسلمان، بر این عقیده‌اند که علم، بطور کلی، از مرزهای دینی و فرهنگی فراتر است و نباید با معیارهای خاص مذهبی و دینی محدود شود. البته این نگرش که علم می‌تواند از ارزش‌ها و باورهای شخصی محقق بی‌تأثیر باشد، بیشتر در ذهنیت غیرمسلمانان مشاهده می‌شود، اما گاهی این نظریات بر پژوهشگران مسلمان نیز مؤثر بوده است. از همین پرونده بیشتر ببینید در این میان، برخی حتی به تحقیر کسانی می‌پردازند که معتقدند علوم اقتصادی...
-
"اقتصاد اسلامی"–15| اقتصاداسلامی معادل اقتصاد خرد و کلان؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ هر مقطع از رشته اقتصاد که در مقاطع مختلف دانشگاه‌ها آموزش داده می‌شود، از کارشناسی تا دکتری، با توجه به اهداف خاص خود دروس تخصصی را به دانشجویان ارائه می‌دهد. در مقطع کارشناسی، دانشجویان حدود 70 واحد درسی اقتصادی می‌گذرانند، در کارشناسی ارشد حدود 28 واحد و در دکتری حدود 18 واحد دروس تخصصی ارائه می‌شود. این دروس شامل عناوینی همچون اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، اقتصادسنجی، اقتصاد توسعه، و اقتصاد پول هستند. برخی افراد که به «چیستی اقتصاد اسلامی» فکر می‌کنند، ممکن است تصور کنند که این رشته معادل دیگر دروس اقتصاد متعارف است که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. از همین پرونده بیشتر بخوانید این دیدگاه، اغلب از سوی کسانی مطرح می‌شود که با جزئیات و طبقه‌بندی‌های درسی علم اقتصاد آشنایی ندارند. در واقع، دانشجویان رشته اقتصاد معمولاً اقتصاد اسلامی را در قالب دو درس...
-
"اقتصاد اسلامی"–14| اقتصاداسلام برای عصر مدرنیته کارآمد است؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ یکی از مباحث جدی و اختلافی در میان تحلیل‌گران تحولات سه سده اخیر، مسئله چگونگی ارتباط جوامع عقب‌مانده با دنیای مدرن است. گروهی از موافقان چشم و گوش بسته جریان مدرنیته، جهانی را که با پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک شگرف، مدرنیته و سپس پست‌مدرنیته را رقم زده، مایه افتخار می‌دانند؛ و در عجبند از گروهی دیگر که به بازسازی اقتصاد بر اساس اصول اقتصادی صدر اسلام باور دارند، الگویی که در قرن هفتم میلادی در شرایط خاص جزیره‌العرب پدید آمد. برای اینان جای شگفتی است که چگونه عده‌ای، حتی با عنوان اقتصاددان، به‌جای انتخاب مسیر پیشرفت و توسعه، راهی به سوی انحطاط و عقب‌گرد برگزیده‌اند و به‌جای گام نهادن در مرزهای تجدد، به سوی جمود و ارتجاع حرکت کرده‌اند! در این رابطه، نکاتی وجود دارد که می‌تواند منجر به رفع ابهامات این افراد باشد. از همین پرونده بیشتر بخوانید...
-
"اقتصاد اسلامی"–13| آیا واقعیت «اقتصاد اسلامی» وجود دارد؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ برای پاسخ به این پرسش، باید ببینیم اولاً آیا مباحث مطرح‌شده در اقتصاد اسلامی، از نگاه دانشمندان از قوام نظری لازم برخوردار است یا خیر؛ همچنین آیا در عرصه عمل، جوامع درجات مهمی از این دانش را به کار گرفته‌اند یا خیر؛ و اینکه این دانش، از «وجوه عقلانی و ناگزیر علم اقتصاد متعارف» بهره‌ای دارد یا خیر. پاسخ به این سه سؤال به ما نشان می‌دهد که اقتصاد اسلامی به‌عنوان یک واقعیت نظری و علمی قابل تأیید است یا خیر. از همین پرونده بیشتر بخوانید اقتصاد اسلامی را به نفع «اقتصاد جهان‌شمول» کنار بگذاریم؟ یکی از پرسش‌های اساسی آن است که آیا اقتصاد اسلامی به عنوان یک علم مستقل و متمایز از علم اقتصاد متعارف وجود دارد؟ این پرسش غالباً از سوی افرادی مطرح می‌شود که بر جهان‌شمولی علم اقتصاد تأکید دارند و آن را علمی فراگیر می‌دانند که قادر به تبیین تمامی...
-
"اقتصاد اسلامی"–12|چرا «اقتصادمسیحی» و «اقتصادیهودی» نداریم؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ در حالی که مسیحیت و یهودیت به دلایل تاریخی و ساختاری نتوانسته‌اند به توسعه نظام اقتصادی دینی منحصربه‌فرد بپردازند، اسلام با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود توانسته الگویی مستقل از اقتصاد ارائه دهد که هم در عرصه نظری و هم عملی قابلیت بررسی دارد. مسئله مطرح‌شده پیرامون وجود یا عدم وجود «اقتصاد مسیحی» و «اقتصاد یهودی»، در شرایطی که بحث اقتصاد اسلامی جایگاهی مستقل پیدا کرده است، ریشه در ماهیت تفاوت‌های دینی و تمدنی دارد. در همین زمینه بیشتر بخوانید مسیحیت، به‌عنوان یکی از ارکان تمدن غرب، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری نهادها و سازوکارهای اقتصادی داشته است. بررسی این رابطه نشان می‌دهد که مفهوم «اقتصاد مسیحی» به شکلی مستقل مطرح نشده است؛ زیرا الگوهای اقتصادی در جوامع مسیحی بیش از آنکه بر پایه آموزه‌های دینی باشد، بر مبنای اصول و مفاهیم مدرن...
-
"اقتصاد اسلامی"–11|آیا جای«اقتصاد اسلامی» در حوزه علمیه است؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ حوزه‌های علمیه به عنوان نهادهای دیرین آموزش علوم دینی، همواره در تربیت دانشمندان و محققانی نقش داشته‌اند که در دین و شاخه‌های گوناگون آن متخصص محسوب می‌شوند. در جامعه‌هایی مانند ایران، این نهادها مرجعیت علمی در موضوعات دینی را بر عهده دارند و بطور سنتی، دین‌شناسی و اسلام‌شناسی با فعالیت‌های حوزه‌های علمیه گره خورده است. از سوی دیگر، مباحثی که تحت عنوان «اقتصاد اسلامی» شناخته می‌شوند، غالباً به موضوعاتی بازمی‌گردند که در کتب فقهی با محوریت معاملات تجاری یا مسائل اقتصادی مطرح شده‌اند. این ارتباط تاریخی باعث شکل‌گیری این تصور شده که پژوهش و تدریس اقتصاد اسلامی باید صرفاً در حوزه‌های علمیه صورت گیرد. حتی اگر این مباحث در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی غیردینی مطرح شوند، معمولاً انتظار می‌رود که مجریان و محققان این حوزه از حوزه‌های علمیه برخاسته باشند. در...
-
"اقتصاداسلامی"–4|اقتصاداسلام،همان اقتصاد کشورهای اسلامی است؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ کشورهای مختلفی با جمعیت غالب مسلمان وجود دارند، اما آیا صرف وجود اکثریت مسلمان برای انتساب اقتصادی خاص به اسلام کافی است؟ بیشتر ببینید تعریف کشورهای اسلامی یکی از چالش‌های مهم در این بحث، تعریف «کشور اسلامی» است. برخی محققان، کشورهایی را اسلامی می‌دانند که بیش از 50 درصد جمعیت آنها مسلمان باشند، و بر این اساس، حدود 40 کشور را در این دسته قرار می‌دهند. تعریف سخت‌گیرانه‌تر، این عدد را به کشورهایی با بیش از 75 درصد جمعیت مسلمان محدود کرده و تعداد آنها را 34 کشور اعلام می‌کند. از سوی دیگر، سازمان همکاری اسلامی با بیش از 55 عضو، گستره‌ای جغرافیایی را پوشش می‌دهد که شامل آسیا، آفریقا، و کشورهای عربی است، و همچنین آلبانی در اروپا و سورینام در آمریکای جنوبی نیز عضو این سازمان هستند. این تنوع نشان می‌دهد که مفهوم «کشور اسلامی» تعریفی مشکّک و دارای...
-
"اقتصاد اسلامی"–2|«اقتصاد اسلام» همان«اقتصاد صدر اسلام» است؟
گروه اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی؛ اقتصاد اسلامی، گاه با اقتصاد جاری و تعاملات مردمی صدر اسلام اشتباه گرفته می‌شود. این دیدگاه نادرست، اقتصاد اسلامی را به بازگشت به شیوه‌های معیشتی ساده، نظامات کشاورزی و تجارت ابتدایی محدود و محکوم می‌کند؛ در‌حالی‌که اصول اقتصادی اسلام، فراتر از زمان و مکان، بر قواعدی ثابت پایدار است که قابلیت انطباق با تحولات و پیشرفت‌های عصرهای گوناگون را دارد. بیشتر بخوانید تفاوت اقتصاد اسلامی با اقتصاد صدر اسلام اقتصاد اسلامی ابداً همان اقتصاد صدر اسلام نیست، بلکه مجموعه‌ای از اصول و قواعد بنیادی است که می‌توانند در هر عصر و با هر تحولی، موضوعیت داشته باشند. قواعد اسلامی تبلور عقلانیت و منطق شفاف و زلال و ریشه‌دار است؛ این قواعد واضحاً به تحولات زمانی و تفاوت‌های بنیادی در سبک زندگی در اعصار گوناگون توجه داشته و نمی‌خواهد الگوی اقتصادی چهارده سده پیش را...
-
دیدار اردوغان – ترامپ در نشست ناتو "بسیار سازنده" بود
یکی از مقام‌های ارشد دولت ترکیه امروز (چهارشنبه) گفت، دیدار میان روسای جمهوری ترکیه و آمریکا در حاشیه نشست ناتو در انگلیس بسیار سازنده بود. به گزارش خبرآنی، به نقل از خبرگزاری رویترز، فخرالدین آلتون، مدیر ارتباطات ترکیه در توئیتر خود نوشت، دیدار میان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و دونالد ترامپ، همتای آمریکایی‌اش در حاشیه نشست رهبران ناتو در لندن بسیار سازنده بود. وی ادامه داد، این نشست نیم ساعت به طول انجامید. رهبران کشورهای عضو ناتو در نزدیکی لندن در نشستی حضور یافتند که هدفش مقابله با عدم توافق‌های بین خودشان بر سر هزینه‌ها، تهدیدهای آتی شامل چین و نقش ترکیه در این ائتلاف است. انتهای پیام
دوستان ما
