به دنبال تشدید اعتراضات در بصره و به آتش کشیده شدن کنسولگری ایران و ساختمان های دولتی در این شهر، مقام‌های عراقی بر اقدامات قاطع برای مقابله ناآرامی‌ها در این شهر تاکید کردند.
به گزارش «انتخاب»، درپی به آتش کشید شدن کنسولگری ایران در بصره، سفیر عراق در تهران به وزارت امور خارجه ایران احضار شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این باره گفته است: «در این ملاقات مدیر کل خلیج فارس وزارت امور خارجه ضمن ابراز تعجب از بی تحرکی پلیس بصره گفت: به رغم تحریکات روزهای گذشته توسط عوامل مشکوک علیه سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران، دولت عراق به وعده ها و اطمینان های داده شده از کانال‌های دیپلماتیک برای انجام وظیفه خود عمل نکردند.»
روز جمعه در جریان اعتراضات اهالی بصره به نارسایی خدمات عمومی، فساد و بیکاری بالا ، کنسولگری ایران، مقرهای گروه های شبه نظامی شیعه و ساختمان های دولتی در این شهر به آتش کشیده شد.
دور تازه اعتراضات در بصره به دنبال مسمومیت هزاران نفر به دلیل آشامیدن آب آلوده از سه شنبه آغاز شد و به گفته مقام‌های بیمارستانی دست کم ۹ نفر در این اعتراضات تاکنون کشته شده‌اند.
تجمع های اعتراضی علیه فساد و کمبود خدمات عمومی در اواخر تیرماه از شهر نفت خیز بصره شروع شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه روز جمعه هزاران نفر در مقابل کنسولگری ایران در بصره تجمع کرده و صدها نفر معترض با ورود به ساختمان کنسولگری، آن را به آتش کشیدند.
یکی از ویدئوهایی که در شبکه اجتماعی فیسبوک منتشر شده است نشان می‌دهد که معترضان، ایران را به قطع آب بصره متهم می‌کنند.
در همین حال، یک سخنگوی کنسولگری ایران گفته است، کلیه کارکنان و دیپلماتها پیش از شروع حمله به کنسولگری تخلیه شده بودند و هیچ یک خدمه و دیپلمات های در حادثه آسیب ندیده اند.
از سوی دیگر حیدر العبادی، نخست وزیر عراق شامگاه جمعه به نیروهای امنیتی دستور داد قاطعانه با اقدامات «خرابکارانه» در جریان اعتراضات مردم برخورد کنند.
ستاد فرماندهی مشترک ، متشکل از ارتش و پلیس عراق، نیز در بیانیه‌ای از اتخاذ ترتیبات امنیتی ویژه ای برای مقابله ناآرامی خبر داد از جمله هرگونه تجمع و تظاهرات را ممنوع اعلام کرد.
همچنین شیخ 'قیس الخزعلی' دبیرکل عصائب اهل الحق از نیروی الحشد الشعبی در واکنش به وقایع بصره این سوال را مطرح کرده است که چرا فقط مقر دفاتر مربوط به جریان صدر و العبادی مورد حمله قرار نگرفته است.
الخزعلی جمعه شب در گفتگو با تلویزیون الغدیر عراق گفت: مقرهای همه احزاب سیاسی و نیروهای الحشد الشعبی در بصره آتش زده شد و فقط مراکز مربوط به مقتدا صدر و حیدرالعبادی مورد حمله قرار نگرفت.
وی گفت: این نشان می دهد این حملات و آتش زدن ها، تسویه حساب سیاسی است.
الخزعلی گفت: یکی از مطالبات معترضان موضوع آب آشامیدنی است، همه می دانیم که وزیر امور آب وابسته به جریان صدر است، نفر اول دولت نیز حیدرالعبادی نخست وزیر است اما مراکز آنها از این حملات مصون می ماند.
وی اضافه کرد: ما بعنوان الحشد الشعبی هیچ حضور و نقشی در دولت کنونی و گذشته نداشته ایم اما دفاتر ما مورد حمله قرار می گیرد.
پایگاه خبری شبکه «العربیه» به نقل از منابع آگاه محلی عراق از برکناری رئیس پلیس بصره خبر داد.
هنوز منابع رسمی عراق این خبر را تایید یا رد نکرده‌اند اما گفته می‌شود که در پی تشدید ناآرامی‌های بصره، وی برکنار شده است.
از سوی دیگر، نخست وزیر عراق بامداد امروز (شنبه) دستور داد که از مسئولان امنیتی محافظت از نهادهای دولتی عراق و کنسولگری ایران در بصره بازجویی شود.
به گزارش «اسپوتنیک» روسیه، دفتر رسانه ای حیدر العبادی، نخست وزیر عراق در بیانیه ای اعلام کرد فرمانده کل نیروهای مسلح عراق دستور داد که از مسئولان همه یگان های امنیتی مسئول محافظت از نهادهای دولتی عراق و کنسولگری ایران در بصره به دلیل کوتاهی در انجام وظیفه بازجویی به عمل آید.
واکنش ایران
وزارت خارجه ایران حمله به کنسولگری این کشور در شهره بصره عراق را به شدت محکوم کرد.
بهرام قاسمی ، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران،دولت عراق را به اهمال‌کاری و تعلل در محافظت از کنسولگری متهم کرد و گفت،ایران انتظار دارد تا بغداد «هرچه سریع‌تر نسبت به شناسایی، دستگیری و مجازات آمران و عاملان این جرم سنگین اقدام کند».
بهرام قاسمی همچنین گفته است که سفارت ایران در بغداد هیچگونه بیانیه ای درباره خروج اتباع ایرانی از بصره صادر نکرده است.
در همین حال، مسئول اطلاع‌رسانی کنسولگری ایران در بصره از سوختن کامل ساختمان کنسولگری خبر داده است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران هم از بررسی حمله به کنسولگری ایران در بصره در این کمیسیون خبر داده است.
علی نجفی ضمن محکوم کردن این حمله و به آتش کشیدن ساختمان کنسولگری گفته که خسارات مالی زیادی ببار آمده است. آقای نجفی افزوده: "طبق موازین، دولت عراق در حفاظت از اماکن دیپلماتیک مسئولیت دارد."
همچنین فرماندار ویژه شهرستان خرمشهر با تکذیب شایعه بسته شدن مرز بین المللی شلمچه در پی نا آرامی‌های بصره گفت: مرز شلمچه همچنان باز است.
ولی الله حیاتی افزود: مشکلی در تردد اتباع عراقی در مرز شلمچه وجود ندارد و این مرز بین المللی از امنیت کامل برخوردار است.
می‌خواهند رابطه ایران و عراق را تخریب کنند
سفیر ایران در بغداد در خصوص همکاری دولت عراق با ایران جهت رسیدگی به موضوع حمله به سرکنسولگری کشورمان و بررسی عوامل و عناصر پشت پرده این حادثه گفت: دولت عراق به هیچ وجه نه می‌پذیرد و نه می‌پسندد که چنین تنش‌هایی برای نمایندگی‌های ما پیش بیاید.
وی افزود: البته ما گلایه‌مند هستیم که چرا تمهیدات لازم برای حراست از نمایندگی‌ها ایجاد نمی‌شود و این گلایه‌ها را منعکس کردیم. ما به وضع موجود در زمینه حفاظت و حراست از امنیت نمایندگی‌ها اعتراض داریم. اگر امنیت آنجا (کنسولگری ایران در بصره) کامل تامین می‌شد و به نوعی مراقبت‌های لازم انجام می‌شد این مسائل نباید اتفاق می‌افتاد.
سفیر کشورمان در بغداد با بیان اینکه حراست از نمایندگی‌های ایران در عراق جزو مطالبات سفارت از دولت و مسئولان عراقی بوده است، گفت: متاسفانه این مشکل حساسیت ایجاد کرده است؛ هم مادی هم معنوی. هم مردم عراق که علاقه‌مند به ما هستند و هم ایرانی‌ها، هردو معترض و ناراحتند. (برخی عوامل) می‌خواهند این رابطه را تخریب کنند؛ رابطه‌ای که برای ایجاد آن سال‌ها تلاش شده است.
و گفت: عوامل بیگانه نزدیک به آمریکا، صهیونیست‌ها، برخی کشورهای عربی و عوامل داخلی به این تخریب روابط دامن می‌زنند.
مسجدی در خصوص رابطه این حادثه با برخی اخبار مربوط به حضور زوار عراقی در مشهد که منجر به ایجاد کدورت‌هایی بین مردم ایران و عراق شده است، گفت: زوار عراقی که به ایران می‌آیند، زائر امام رضا و مورد احترام هستند. آنها نه تقصیری دارند، نه گناهی. اینها زائر امام رضا و مهمان ایران هستند. اینکه به آنها تعرض و بی احترامی شود و وقتی به نوعی جرمی را که افراد دیگری مرتکب شدند گردن آنها بیاندازیم جایز نیست و نباید چنین اتفاقی بیافتد. زائران آنها باید مورد احترام مردم ما و جمهوری اسلامی باشند. متقابلا کسی در عراق هم متعرض زائر ما نشده است.
وی گفت: مشتی عوامل و جریانات مشکوک به اماکن جمهوری اسلامی و نهادهای احزاب و نیروهای دولتی عراق حمله کرده‌اند. این حادثه منحصر به کنسولگری ما نبوده است.
سفیر کشورمان تاکید کرد: تامین امنیت نمایندگی ما بر عهده دولت است و باید مراقبت کند و کوتاهی جایز نیست.
مسجدی در خصوص وضعیت امنیتی زائران ایرانی برای عاشورا و تاسوعا گفت: هیچ مشکلی در نجف و کربلا وجود ندارد. زوار می‌توانند روال عادی خود را داشته باشند. چه بسا نیامدن زوار و قطع ارتباط زوار به ایران و عراق خواست دشمنان ما باشد و نباید به این خواست تن بدهیم.
واکنش آمریکا
در همین حال، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای بدون اشاره به حمله به کنسولگری ایران در بصره، حمله به دیپلماتها در این شهر را محکوم کرده است.
هدر نائورت در بیانیه‌ای گفته است: ایالات متحده خشونت‌ها علیه دیپلماتها را محکوم می کند، از جمله آنچه در بصره و بغداد رخ داد. ما از همه طرف‌های درگیر از جمله نیروهای امنیتی و تظاهرکنندگان می‌خواهیم حق تظاهرات مسالمت‌آمیز و حفاظت از دیپلماتها و اماکن دیپلماتیک را رعایت کنند.
عراق به مدت سه سال درگیر نبرد با گروه حکومت اسلامی، داعش بود و سال گذشته حیدر العبادی شکست داعش را در این کشور اعلام کرد. اما ناکارآمدی، فساد اداری و سطح بسیار پائین خدمات عمومی بر نارضایتی‌ها در این کشور افزوده است.
حیدر العبادی در انتخابات ۲۲ اردیبهشت پیش نتوانست به پیروزی قاطع دست یابد، ولی ائتلافی به رهبری مقتدی صدر، با شعار مقابله با فساد به پیروزی چشمگیر رسید.
بنابر آمار رسمی، نرخ بیکاری در عراق نزدیک به ۱۱ درصد است و این میزان در بین جوانان دوبرابر است. حدود ۶۰ درصد از جمعیت عراق زیر ۲۴ سال دارند.
