به گزارش گروه اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی، با انتشار گزارش عملکرد سال 1403 بنیاد ملی علم ایران، میزان مشارکت پژوهشگران و ارتقای کیفیت خروجی‌های علمی کشور، تبیین شد.
براساس گزارش عملکرد سال 1403 بنیاد ملی علم ایران، این بنیاد در سال گذشته حمایت‌های گسترده‌ای از جامعه علمی کشور انجام داده است و اقبال پژوهشگران به ارسال طرح‌های پژوهشی برای بنیاد افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.
این حمایت‌ها شامل حمایت مالی از طرح‌های پژوهشی، طرح‌های پسادکتری، رساله‌های دکتری، طرح‌های بین‌الملل با هدف تقویت همکاری‌های بین‌المللی و داخلی، اعطای کرسی و گرنت پژوهشی و همچنین رویدادهای ترویجی با عنوان شب علم بوده است.
براساس آمار منتشر شده، در سال 1403 تعداد 4951 طرح پژوهشی به بنیاد ارسال شده که از این میان 1617 طرح موفق به دریافت حمایت شده‌اند؛ بنابراین نرخ پذیرش طرح‌ها حدود 33 درصد بوده است. همچنین، سهم مشارکت مردان و زنان در این طرح‌ها به ترتیب 66 و 34 درصد اعلام شده است.
دو برابر شدن میزان حمایت‌های مالی بنیاد
در این گزارش آمده است که میزان حمایت‌های مالی مصوب بنیاد در سال 1403 نسبت به سال پیش از آن تقریباً دو برابر شده و از حدود 212 میلیارد تومان به بیش از 428 میلیارد تومان رسیده است. ارزیابی و داوری تخصصی طرح‌ها در کارگروه‌های بنیاد که به 6 حوزه پژوهشی جامع تقسیم‌بندی شده‌اند، انجام می‌شود.
علوم پایه در صدر تصویب طرح‌ها
بر اساس گزارش عملکرد، کارگروه علوم پایه و علوم زیستی با 31 درصد، بیشترین سهم در میان طرح‌های مصوب را داشته است. پس از آن، کارگروه‌های فنی و مهندسی با 26 درصد، علوم پزشکی و سلامت با 16 درصد، کشاورزی و منابع طبیعی با 15 درصد، علوم انسانی، اجتماعی و هنر با 11 درصد و علوم و معارف دینی با کمتر از یک درصد قرار دارند.
طرح‌های پژوهشی در استان‌ها و دانشگاه‌ها
در میان استان‌ها، بالاترین نرخ پذیرش طرح‌ها به ترتیب متعلق به استان‌های هرمزگان، بوشهر و گیلان بوده و پژوهشگران استان‌های تهران، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی بیشترین میزان اعتبار مصوب را دریافت کرده‌اند. همچنین در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر اساس تعداد طرح‌های مصوب، دانشگاه تهران با 158 طرح در رتبه نخست، دانشگاه تربیت مدرس با 149 طرح در جایگاه دوم و دانشگاه صنعتی شریف با 87 طرح در رتبه سوم قرار گرفته‌اند.
در مجموع، در سال 1403 تعداد 691 طرح پژوهشی در قالب‌های مختلف خاتمه یافته است که از این میان 411 طرح در سال 1400 و پیش از آن، 131 طرح در سال 1401، 82 طرح در سال 1402 و 67 طرح در همان سال 1403 به ثبت رسیده و خاتمه یافته‌اند.
حمایت‌های ویژه در قالب فراخوان‌ها
در سال 1403 علاوه بر حمایت‌های عادی و مستمر، بنیاد ملی علم ایران از طریق اعلام 25 مورد فراخوان تخصصی نیز حمایت هدفمندی از پژوهشگران به‌عمل آورده است. این فراخوان‌ها با عنوان حمایت‌های ویژه در موضوعات مشخص برگزار شده‌اند و در نتیجه آن، 32 درصد از طرح‌ها از طریق فراخوان و بیش از 50 درصد از اعتبار مصوب بنیاد به این فراخوان‌ها اختصاص یافته است.
کاهش زمان ارزیابی و توسعه فعالیت‌های علمی
بنیاد در این سال، 6857 داوری و 2670 مورد نظارت بر طرح‌ها را به انجام رسانده است. زمان متوسط ارزیابی طرح‌های مصوب از 106 روز در سال 1402 به 90 روز در سال 1403 و زمان متوسط ارزیابی طرح‌های مردود از 65 به 64 روز کاهش یافته است.
بنیاد ملی علم ایران همچنین در سال گذشته رویدادهای علمی مختلفی همچون اعطای کرسی‌های پژوهشی، نشست‌های خوشه‌ای چندتخصصی، نشست‌های هم‌اندیشی در حوزه‌های مختلف علمی، برنامه سرآمدان و شب علم را برگزار کرده است. این اقدامات در راستای ارتقای مرجعیت علمی و ترویج فرهنگ علم در کشور انجام شده‌اند.
رشد کیفی تولیدات علمی و همکاری‌های بین‌المللی
طرح‌های پژوهشی مصوب بنیاد، موظف به ارائه خروجی‌هایی مانند انتشار مقالات علمی، تولید دانش فنی، ثبت اختراع، طراحی و تولید نرم‌افزار، برگزاری همایش و کارگاه و... هستند. همکاری با ناشران بین‌المللی همچون Elsevier، Springer، MDPI و IEEE نشانگر پذیرش جهانی آثار تحت حمایت بنیاد است. همچنین، نسبت مقالات Q1 از 30 درصد در سال 2015 به حدود 55 درصد در سال 2024 افزایش یافته که نشانه‌ای از رشد کیفی پیوسته در تولیدات علمی کشور است.
عملکرد بنیاد ملی علم ایران در سال 1403 نشان می‌دهد این نهاد با تمرکز بر گسترش حمایت‌های علمی و پژوهشی و ارتقای کیفیت آن‌ها، نقشی مهم در تعالی علم و فناوری کشور ایفا کرده است.
گزارش عملکرد بنیاد ملی علم ایران در سال 1403 را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.
پایان پیام/
