به گزارش سرویس‌خبری مهر، بیژن یاور مشاور حوزه ریاست مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در یادداشتی که در اختیار مهر گذاشت به موضوع نقاط ایمن و ناایمن در خانه برای پناه گیری در شرایط جنگی پرداخت که در ادامه می‌خوانید.
در شرایطی جنگی، انتخاب مکان بی خطر یا با حداقل ریسک ممکن برای پناه گرفتن اهمیت زیادی دارد. در مواقعی که ممکن است نتوانید در پناهگاه‌ها پناه بگیرید، خانه می‌تواند یک مکان امن باشد اگر مکان‌های ایمن و بی خطر برای پناه گرفتن را بشناسید.
ساخت و آماده‌سازی پناهگاه جنگی نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و اجرای اصولی دارد. پناهگاه باید در برابر تهدیدات مختلف، از جمله انفجار، تشعشعات و حملات شیمیایی، ایمنی لازم را فراهم کند. برای این منظور، باید به مواردی مانند انتخاب مکان مناسب، ساختار مقاوم، سیستم تهویه مطلوب، منابع آب و غذا، سیستم‌های ارتباطی کارآمد و نمونه‌های مشابه توجه شود که ذیلاً به طور مختصر به آن می‌پردازیم.
انتخاب مکان مناسب
پناهگاه باید در مکانی امن و دور از مناطق پرخطر مانند نزدیکی مراکز نظامی یا صنعتی قرار گیرد.
انتخاب مکانی که امکان حفاری و ساخت زیرزمینی را فراهم کند، ایده‌آل است. به تعبیری ساده‌تر یعنی در مکانی باشد که زیرساخت‌ها و تأسیسات زیرسطحی مانع احداث یک پناهگاه نشود حتی اگر یک پناهگاه کوچک باشد.
در صورت عدم امکان ساخت زیرزمینی، می‌توان از فضاهای داخلی مستحکم در مستحدثات یا ساختمان‌های ساخته شده مانند زیرزمین یا انباری استفاده کرد و با تقویت دیوارها و سقف، آن را به پناهگاه تبدیل نمود.
ساختار و سازه مقاوم
دیوارهای پناهگاه باید از مصالحی مانند بتن، سنگ، آجر یا خاک فشرده ساخته شوند تا در برابر انفجار و ترکش مقاوم باشند.
سقف پناهگاه نیز باید به اندازه کافی محکم باشد تا از ریزش آوار جلوگیری کند.
استفاده از کیسه‌های شن یا خاک برای تقویت دیوارها و افزایش مقاومت در برابر موج انفجار توصیه می‌شود.
حداقل ارتفاع پناهگاه زیرزمینی باید ۸ فوت (حدود ۲.۴ متر) باشد تا حفاظت مناسبی از خطرات احتمالی فراهم شود.
سیستم تهویه متبوع
تهویه مناسب برای تأمین هوای پاک و جلوگیری از تجمع گازهای سمی و بخارات مضر ضروری است.
در صورت امکان، از سیستم تهویه مستقل با فیلترهای ضد گرد و غبار، گازهای سمی و مواد رادیواکتیو استفاده شود.
منابع آب و غذا
تأمین آب و غذای کافی برای مدت زمان اقامت در پناهگاه الزامی است.
ذخیره آب آشامیدنی، مواد غذایی کنسرو شده و سایر مواد غذایی فاسد نشدنی برای مدت زمانی معین توصیه می‌شود که به صورت دوره‌ای صحت و سلامت آن باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و در بازه‌های زمانی مشخص تجدید و جایگزین گردند.
استفاده از سیستم تصفیه آب نیز می‌تواند در صورت نیاز به ذخیره و در دسترس بودن آب شرب بیشتر کمک کند.
سیستم‌های ارتباطی
سیستم تلفنی، رادیویی و خبررسانی برای دریافت اخبار و اطلاعات مربوط به وضعیت اضطراری، ضروری است.
در صورت امکان، از یک سیستم ارتباطی مستقل با قابلیت دریافت امواج رادیویی استفاده شود.
نگهداری و بازرسی
تأسیسات و تجهیزات پناهگاه باید به طور منظم بازرسی و نگهداری شوند تا از کارایی آنها اطمینان حاصل شود.
مواد غذایی و آب باید به طور دوره‌ای بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
فیلترهای هوا و باتری‌ها نیز باید در فواصل زمانی معین تعویض شوند.
سایر تجهیزات
پتو، داروهای حیاتی، وسایل بهداشتی و کیت کمک‌های اولیه نیز باید در پناهگاه موجود باشد.
در صورت امکان، یک سرویس بهداشتی و در صورت وجود ناتوانی جسمی، یک آسانسور ساده نیز در پناهگاه تعبیه شود.
نکات مهم در خصوص ساخت پناهگاه
ساخت پناهگاه جنگی، بسته به حجم و گستردگی، یک پروژه نیروبر، زمان‌بر، هزینه‌بر و نیازمند دقت است.
در صورت امکان و به صورت توصیه‌ای، حتماً از کمک‌های تخصصی مهندسان و متخصصان ایمنی استفاده کنید.
به مسائل ایمنی و بهداشتی در طول ساخت پناهگاه توجه ویژه‌ای داشته باشید.
با رعایت این نکات و اجرای دقیق مراحل ساخت و اجرا، می‌توانید یک پناهگاه امن و کارآمد برای خود و خانواده‌تان ایجاد کنید.
مد نظر قرار دادن زیرساخت‌ها، روساخت‌ها و سایر تأسیسات جنبی
در صورت امکان تعبیه برق اضطراری
چه مکان‌هایی در خانه در شرایط جنگی، امن است؟
مقاومت و دفاع مقدس ۱۲ روزه در برابر تهاجمات رزیم ددمنش کودک کش صهیونی تجربیات خوبی را در اختیار ما گذاشت که در ادامه تجربیات ۸ سال دفاع مقدس بود. زمانی که احتمالات افزایش یافته و در معرض حملات هوایی، بمباران، موشک باران، یا پرتابه‌های مختلف از جمله پهپادها، انواع خمپاره‌ها یا نمونه‌های مشابه در قالب شرایط اضطراری می‌باشیم و تجربه نمودن آنها محتمل است، اولین سوالی که در ذهن ما شکل گرفته و خاطر ما را مشغول می‌نماید این است که کجای خانه در جنگ امن است؟
در چنین شرایطی، انتخاب مکان بی خطر یا با حداقل ریسک ممکن برای پناه گرفتن اهمیت زیادی دارد. در چنین شرایطی که ممکن است نتوانید در پناهگاه‌ها پناه بگیرید، خانه می‌تواند یک مکان امن باشد اگر مکان‌های ایمن و بی خطر برای پناه گرفتن را بشناسید.
در این بخش، به بررسی بهترین مکان‌ها برای پناه گرفتن در خانه می‌پردازیم. هر نقطه‌ای از خانه ویژگی‌های خاص خود را دارد و باید با توجه به نوع تهدیدات، بهترین گزینه‌ها را انتخاب کنیم.
اتاق‌ها یا فضاهای زیرزمین یا زیر سطح زمین
اتاق‌های زیرزمین یا هر مکان زیر سطح زمین در صورت داشتن تهویه مناسب, از ایمن ترین مکان‌ها برای پناه گرفتن در برابر تهدیدات مانند موشک‌باران یا بمباران هستند. دیوارهای زیرزمین معمولاً ضخیم‌تر و مقاوم‌تر از سایر نقاط خانه هستند و از شما در برابر آوار و انفجار محافظت می‌کنند.
در صورتی که خانه شما دارای زیرزمین است، این فضا را به عنوان اولین و بهترین گزینه در نظر بگیرید.
راهروهای داخلی خانه
اگر خانه شما زیرزمین ندارد، راهروهای داخلی گزینه دوم و مکان خوبی برای پناه گرفتن است. این مکان‌ها معمولاً دور از پنجره‌ها و دیوارهای بیرونی خانه هستند و در برابر تهدیدات خارجی مانند انفجارها یا پرتاب مواد شیمیایی محافظت بهتری ارائه می‌دهند. راهروهایی که در وسط خانه قرار دارند، می‌توانند از ریزش آوار و آسیب به افراد جلوگیری کنند. این راهروها به دلیل سقف کوتاه و عرض کم مکان‌های مستحکمی هستند که می‌توانند به پناه گیری اعضای خانواده کمک کنند.
اتاق‌های کوچک و داخلی
یکی دیگر از مکان‌های امن برای پناه گرفتن در خانه، اتاق‌های کوچک و داخلی هستند که به‌دور از دیوارهای بیرونی خانه قرار دارند. اتاق‌های بزرگ ممکن است در معرض آسیب قرار گیرند، زیرا به‌ویژه در برابر فشارهای ناشی از انفجار آسیب‌پذیرتر هستند. بنابراین، اتاق‌های کوچک‌تر که دور از پنجره‌ها و دیوارهای خارجی قرار دارند، گزینه‌های بهتری برای پناه گرفتن به شمار می‌آیند.
پناه گرفتن زیر سازه‌های مقاوم
اگر فرصتی برای پیدا کردن جای امن ندارید چارچوب در، زیر میز سنگین یا تخت فلزی گزینه‌های مناسبی برای پناه گرفتن هستند. ضمناً فضاهایی که در جنبین اثاثیه بزرگ وجود داشته و به مثلث حیات موسوم است نیز می‌تواند مناطقی برای پناه گیری باشد.
بررسی مکان‌های ناامن در خانه هنگام جنگ!
در هنگام حملات دشمن و بمباران و موشک باران، به شدت از قرار گرفتن در محل‌های بالکن یا پشت بام پرهیز کنید، بالکن و پشت بام‌ها ناامن‌ترین مکان‌ها هنگام جنگ هستند. از پناه گرفتن کنار وسایل برقی به دلیل خطر آتش سوزی یا برق گرفتگی اکیداً خودداری کنید؛ پشت و کنار پنجره‌ها یا شیشه‌های بزرگ، یکی دیگر از خطرناک‌ترین مکان‌های خانه هنگام جنگ است زیرا در صورت حمله و موج انفجار شیشه‌ها، خورد شده و پرتاب می‌شوند و جان شمارا به خطر می‌اندازند. از طرف دیگر پناه گرفتن در کنار اجاق گاز، بخاری‌های گازی و نمونه‌های مشابه که امکان انفجار دارند پرهیز کنید چرا که می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
از قرار گرفتن در طبقات بالای ساختمان‌ها، در ساختمان‌های چند طبقه، پرهیز نمائید. جدا از قرار گرفتن در کنار بوفه‌ها، دکورها و قفسه‌های شیشه‌ای که اشیا سنگین در بالا قرار گرفته است خودداری نموده و از قرار گرفتن در کنار کابینت‌ها و دیوارهای نازک گچی با استحکام کم نیز خودداری کنید چون به راحتی خراب شده و شما زیر آوار گرفتار خواهید شد.
در نهایت، برای اینکه بدانیم کجای خانه در جنگ امن است، باید به مکان‌های داخلی، دور از پنجره‌ها و دیوارهای بیرونی توجه کنیم. اتاق‌های زیرزمین، راهروهای داخلی و اتاق‌های کوچک‌تر گزینه‌های امن‌تری برای پناه گرفتن هستند.
همچنین، آماده‌سازی خانه با انجام اقداماتی ساده مانند استفاده از نوار چسب یا روکش با پوشش سرتاسری برای شیشه‌ها و داشتن کیت شرایط اضطراری و بحران و همچنین کیت یا جعبه کمک‌های اولیه می‌تواند در زمان بحران کمک زیادی کند. از این رو، حفظ آرامش و انتخاب مکان‌های مناسب در خانه برای پناه گرفتن می‌تواند از آسیب‌های جانی و جسمی جلوگیری کند و جان شما را در برابر تهدیدات حفظ کند. مهم‌تر از همه اینکه می‌تواند آرامشی روحی را برای همه شما فراهم آورد.
برخی نکات مهم در مورد پناهگاه‌ها
پناهگاه‌ها باید از نظر دسترسی، تهویه، عایق‌بندی و سایر موارد مطابق با استانداردهای مربوطه طراحی و ساخته شوند.
ظرفیت پناهگاه‌ها باید بر اساس تعداد افراد ساکن یا استفاده‌کنندگان از ساختمان تعیین شود.
انواع پناهگاه‌ها باید از نظر کاربری، ظرفیت و سطح محافظت در برابر تهدیدات مختلف، با نیازهای جامعه و موقعیت جغرافیایی مطابقت داشته باشند.
باید توجه داشته باشیم که توجه ویژه به عناصر غیرسازه ای یعنی مواردی که قابل تغییر پس از پایان کار ساختمان می‌باشد دارای اهمیت حیاتی بوده و ایمنی را تا حد بسیار بالایی ارتقا می‌دهد. باید توجه داشت که در نظر گرفتن یک پناهگاه یعنی جایی که بتوان به طور ایمن پناه گرفت، چه ایمن سازی و مقاوم سازی عناصر غیر سازه‌ای، چه احداث پناهگاه و چه استفاده از پناهگاه سیار، نه تنها باعث امنیت فیزیکی می‌گردد بلکه موجبات امنیت روانی و روحی را نیز فراهم می‌آورد. متفاوت بیندیشیم.
