به گزارش خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی, در حالی‌که بسیاری نگاه‌ها به سمت صنایع بزرگ و شرکت‌های مادر است، کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که کارگاههای کوچک با کمتر از 10نفر نیروی کار، ستون پنهان اقتصاد و اشتغال کشور هستند.
طبق آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، بیش از 80درصد واحدهای تولیدی و خدماتی کشور را کارگاههای خرد و کوچک تشکیل می‌دهند؛ واحدهایی که اغلب با سرمایه اندک و نیروی انسانی محدود، نقش مؤثری در تأمین معیشت میلیون‌ها نفر دارند.
این کارگاهها حلقه اول تولید هستند
سارا مرادی، پژوهشگر حوزه اشتغال گفت:در بسیاری از کشورها، توسعه اشتغال از بستر کارگاههای خرد و خانگی شروع شده است. این کارگاهها به دلیل انعطاف بالا، هزینه پایین راه‌اندازی و ارتباط نزدیک با جامعه محلی، نقش مهمی در کاهش نرخ بیکاری دارند.
وی افزود که حمایت هدفمند از این کارگاهها، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند صنایع‌دستی، پوشاک، خدمات فنی، کشاورزی محلی و فناوری‌های نوپا می‌تواند ظرفیت جذب میلیون‌ها فرصت شغلی جدید را فراهم کند.
آمارها چه می‌گویند؟بر اساس بررسی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی،بیش از 65درصد شاغلان در بخش خصوصی، در کارگاههای زیر 10نفر مشغول به کار هستند.
این کارگاهها در شرایط بحرانی مانند تحریم‌ها و رکود اقتصادی، پایداری بیشتری نسبت به صنایع بزرگ دارند و سریع‌تر به شرایط جدید تطبیق می‌یابند.هزینه ایجاد هر شغل در این کارگاهها بسیار کمتر از واحدهای بزرگ صنعتی است.
اما گزاش مرکز آمار از دلایل غیرفعال بودن کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر در سال 1404 آماده است. این گزارش بر پایه اطلاعات مربوط به 21738 کارگاه صنعتی که دسترسی به آنها فراهم شده، تهیه شده است.
اطلاعات ارائه شده در گزارش حاضر بر مبنای نتایج طرح آمارگیری از کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر که در سال 1402 اجرا شده است و در آن اطلاعات مربوط به سال 1401 کارگاه ها اخذ شده، تهیه شده است. طرح آمارگیری از کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر از سال 1351 به صورت سالانه به‌جز سالهای 1356 و 1357 در سراسر کشور اجرا می‌شود. مرکز آمار ایران در سال 1402 پنجاهمین دوره آمارگیری از کارگاههای صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر را به منظور شناخت ساختار صنعتی کشور، فراهم آوردن زمینه اطلاعاتی مناسب برای برنامه‌ریزی‌های توسعه صنعتی، اتخاذ سیاست‌های اقتصادی صحیح و ارزیابی نتایج اجرای برنامه‌ها، با مراجعه به کارگاههای صنعتی و اخذ آمار و اطلاعات سال 1401 کارگاه در سراسر کشور اجرا نموده است.
جامعه آماری این طرح شامل تمامی کارگاههای صنعتی واقع در نقاط شهری و روستایی کشور است که در سال 1401 متوسط تعداد کارکنان آنها 10 نفر و بیشتر بوده است. روش آمارگیری در این طرح برای کارگاههای صنعتی دارای 50 نفر کارکن و بیشتر به صورت سرشماری و برای کارگاههای صنعتی دارای 10 تا 49 نفر کارکن به صورت نمونه‌گیری بوده است.
این گزارش بر پایه اطلاعات مربوط به 21738 کارگاه صنعتی که دسترسی به آنها فراهم شده، تهیه شده است. توزیع رشته فعالیتی و استانی 21738 کارگاه صنعتی به ترتیب در جداول شماره 1 و شماره 2 ارائه شده است. از 21738 کارگاه تعداد 1797 کارگاه در سال 1401 غیرفعال بوده اند. توزیع رشته فعالیتی و استانی کارگاه های غیرفعال به ترتیب در جداول شماره 3 و شماره 4 ارائه شده است.
در پرسشنامه طرح آمارگیری از کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر دلیل غیرفعال بودن کارگاه سوال شده است. برای دلایل غیرفعال بودن کارگاه 10 گزینه درنظر گرفته شده است. گزینه های درنظر گرفته شده برای این سوال عبارتند از:
عدم تأمین مواد اولیه خارجی به دلیل مشکلاتی از قبیل عدم واردات، تأمین ارز و ترخیص کالا از گمرک
عدم تأمین مواد اولیه داخلی به دلیل مواردی از قبیل کمبود نقدینگی
بدهی بانکی
بدهی مالیاتی، بیمه، آب، برق و گاز
عدم توان رقابت با کالاهای وارداتی، نداشتن مشتری و ...
عدم ثبات اقتصادی در بازار
کمبود قطعات اساسی ماشین‌آلات یا فرسوده بودن آنها
توسعه و بهبود عملکرد کارگاه
درحال آمادهسازی
سایر
توزیع رشته فعالیتی و استانی دلایل غیرفعال بودن کارگاه ها به ترتیب در جداول شماره 5 و شماره 6 ارائه شده است. شایان ذکر است کارگاه غیرفعال امکان انتخاب بیش از یک گزینه برای دلیل غیرفعال بودن را داشته است، بنابراین جمع تعداد گزینه های انتخاب شده بیشتر از تعداد کارگاه های غیرفعال است.
در جدول شماره 7 به مقایسه فراوانی گزینه های مربوط به دلایل غیرفعال بودن کارگاه های صنعتی در سال 1400 و 1401 پرداخته است. همانطور که در این جدول ملاحظه می کنید دو دلیل عدم تأمین مواد اولیه داخلی به دلیل مواردی از قبیل کمبود نقدینگی (گزینه 2) و عدم ثبات اقتصادی در بازار (گزینه 6) در هر دو سال 1400 و 1401 بعنوان گزینه های با بالاترین فراوانی ثبت شده اند.
تعاریف و مفاهیم:
طبق تعاریف طرح ، کارگاه صنعتی مکان ثابتی است که در آن مجموعه‌ای از سرمایه و نیروی کار به منظور تولید یک یا چند محصول صنعتی به کار گرفته شده است.
کارگاه های صنعتی بر طبق نوع فعالیتشان و بر اساس طبقه بندی ارائه شده در توصیه های سازمان ملل بر حسب کد طبقه‌بندی فعالیت اقتصادی(ISIC) ویرایش 4 گردآوری و منتشر شده است.
کارگاهی فعال محسوب می‌شود که حداقل 30 روز کاری را در سال به طور منظم یا غیرمنظم به فعالیت تولیدی اشتغال داشته باشد.
منظور از کارگاه صنعتی غیرفعال کارگاهی است که به هر دلیلی، در زمان آماری به صورت موقت تعطیل بوده و در سال مورد نظر هیچ‌گونه فعالیت تولیدی نداشته است. این کارگاهها در آینده دوباره به فعالیت صنعتی خود ادامه خواهند داد.
چالش‌ها و راهکارهابا وجود نقش مثبت این کارگاهها، بسیاری از آنها با موانعی مانند عدم دسترسی به تسهیلات بانکی، نبود بیمه برای کارکنان، نداشتن مجوز رسمی و مشکلات مالیاتی مواجه‌اند.کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که دولت با طراحی برنامه‌های حمایتی ساده و شفاف، حذف یا کاهش مالیات در سالهای اول فعالیت، آموزش‌های کارآفرینی و ایجاد بازار فروش، زمینه رشد این واحدها را فراهم کند.
کارگاههای کوچک با کمتر از 10نفر نیرو، موتور محرکه اشتغال در اقتصاد ایران محسوب می‌شوند. حمایت هوشمندانه از این واحدها می‌تواند تحولی در کاهش بیکاری و رشد تولید داخلی ایجاد کند.
انتهای پیام/
