به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی، در شرایطی که ایران با چالش‌های متعدد در حوزه تأمین برق روبه‌روست و رشد جمعیت، افزایش مصرف و ناپایداری نیروگاه‌های سنتی بر این بحران دامن زده‌اند، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس به عنوان یک راهکار کم‌هزینه، پاک و در دسترس مورد توجه نهادهای مختلف قرار گرفته است.
کارشناسان معتقدند با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و وجود بیش از 300 روز آفتابی در بسیاری از مناطق کشور، ایران ظرفیت بسیار بالایی برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی دارد؛ ظرفیتی که تا کنون تنها بخشی از آن مورد استفاده قرار گرفته و آن هم اغلب در قالب نیروگاه‌های بزرگ و متمرکز بوده است. با این حال، روند جهانی نشان می‌دهد که توجه به نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس خورشیدی نه تنها اقتصادی‌تر و سریع‌الاثرتر است، بلکه در افزایش تاب‌آوری انرژی شهری و کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری نیز نقش بسزایی دارد.
شهرداری تهران در مسیر خورشیدی شدن
در تازه‌ترین اقدام، شهرداری تهران اعلام کرده که قصد دارد در قالب طرحی جامع، پشت‌بام برخی ساختمان‌های اداری، پارک‌ها و مراکز خدماتی را به سامانه‌های خورشیدی تجهیز کند. این اقدام در ادامه سیاست‌های کاهش آلایندگی و افزایش بهره‌وری انرژی در کلان‌شهر تهران صورت می‌گیرد. به گفته مدیران شهری، این پروژه می‌تواند نه تنها بخشی از برق مصرفی شهرداری را تأمین کند بلکه الگویی برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی نیز باشد.
علاوه بر شهرداری، سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) نیز در چند سال گذشته با ارائه تسهیلات و خرید تضمینی برق تولیدی، زمینه را برای مشارکت بیشتر بخش خصوصی و حتی خانوارها در ساخت نیروگاه‌های خورشیدی مهیا کرده است. این سیاست منجر به راه‌اندازی صدها سامانه خورشیدی خانگی به‌ویژه در استان‌های پرآفتابی مانند کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی شده است.
در رابطه با این موضوع ، محمدصابر باغخوانی‌پور مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به خبرآنی گفت: دیریت سبز با مفهوم بکارگیری موثر و کارآمد تمامی منابع مادی و انسانی برای هدایت و کنترل سازمان جهت نیل به اهداف محیط زیستی با سازماندهی و برنامه‌ریزی دقیق در ساختمان های اداری با رویکرد دستیابی به شرایط مطلوب جهت حفظ منابع شکل گرفته است. به منظور پیاده سازی نظام مدیریت سبز در یک ساختمان اداری باید شاخص‌های اصلی آن اعم از مصرف انرژی، مصرف آب، مدیریت پسماند، مصرف سوخت وسایل نقلیه، ساختمان‌ها و تجهیزات، آموزش و فرهنگ سازی، به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرد.
وی بیان کرد: با توجه به بحث ناترازی انرژی در شهر تهران و همچنین قطعی مکرر برق در مناطق ، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در ساختمان‌های تحت تملک شهرداری کاملاً ملموس است، چرا که با توجه به مصوبه هیئت وزیران، شهرداری تهران موظف به تامین 20 درصد انرژی مصرفی از انرژی های تجدیدپذیر است.
مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران تاکید کرد: با توجه به برنامه استحصال 30 مگاوات برق از انرژی‌های خورشیدی در شهرداری تهران در سال جدید و همچنین عقب ماندگی پایتخت در احداث نیروگاه‌های خورشیدی که پیش‌تر وجود داشته، اعلام کرده‌ایم که شهرداران مناطق مختلف نسبت به معرفی ساختمان‌ها و مکان‌های دارای ظرفیت احداث نیروگاه های متوسط و بزرگ مقیاس خورشیدی، به اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار اقدام کنند.
نگاهی به تجربه جهانی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی کشورها در زمینه توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس، تجربه‌های موفقی را پشت سر گذاشته‌اند.
آلمان یکی از پیشتازان این حوزه است؛ کشوری که بیش از 2 میلیون سامانه خورشیدی خانگی نصب کرده و بیش از 10 درصد برق خود را از طریق این سامانه‌ها تأمین می‌کند.
ژاپن با درک اهمیت تاب‌آوری در برابر بحران‌ها و زلزله، از دهه 90 میلادی نصب سامانه‌های خورشیدی روی پشت‌بام‌ها را الزامی کرده است. استرالیا نیز با بیش از 3 میلیون سامانه خورشیدی خانگی، یکی از بالاترین سرانه‌های استفاده از انرژی خورشیدی در جهان را دارد.
یکی از دلایل موفقیت این کشورها، استفاده از مشوق‌های اقتصادی و سیاست‌های حمایتی است. دولت‌ها با ارائه یارانه، کاهش مالیات و تضمین خرید برق تولیدی، افراد را تشویق به سرمایه‌گذاری در این بخش کرده‌اند. در کنار آن، توسعه فناوری‌های ارزان‌تر و با بازده بالاتر نیز به فراگیر شدن این مدل از تأمین انرژی کمک کرده است.
چرا ایران باید به توسعه این نیروگاه‌ها توجه کند؟
با توجه به بحران‌های مکرر خاموشی در سال‌های اخیر، رشد سریع شهرنشینی، و خطرات تغییر اقلیم، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس برای ایران نه‌تنها یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. نیروگاه‌های کوچک خانگی و محلی به‌دلیل تمرکززدایی از شبکه برق، می‌توانند در زمان بحران پایداری سیستم را تضمین کنند. همچنین این سامانه‌ها فاقد آلودگی زیست‌محیطی بوده، به منابع آب نیاز ندارند و امکان نصب سریع و آسان دارند.
از سوی دیگر، توسعه این نیروگاه‌ها می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی در بخش‌هایی مانند نصب، نگهداری و فروش تجهیزات خورشیدی شود. بسیاری از استان‌های محروم ایران که همزمان با کمبود شغل و فراوانی آفتاب مواجه‌اند، می‌توانند با یک برنامه‌ریزی درست به قطب تولید انرژی تجدیدپذیر بدل شوند.
چشم‌انداز آینده
با وجود پتانسیل‌های بالا و سیاست‌های نسبی حمایتی، همچنان چالش‌هایی چون هزینه اولیه بالا، نبود آگاهی عمومی، و بوروکراسی اداری مانع از رشد سریع این بخش در ایران است. اما با افزایش نرخ ارز، هزینه بالای برق صنعتی و محدودیت منابع آبی برای نیروگاه‌های حرارتی، احتمال می‌رود در سال‌های پیش‌رو، بخش خصوصی و نهادهای عمومی رغبت بیشتری برای ورود به این حوزه از خود نشان دهند.
ایران با اتکا به توان آفتابی خود و الگوبرداری از کشورهای موفق، می‌تواند سهم قابل‌توجهی از برق مورد نیاز خود را از طریق نیروگاه‌های خورشیدی کوچک تأمین کند؛ گامی رو به‌جلو برای استقلال انرژی، کاهش آلایندگی و رسیدن به توسعه‌ای پایدار.
انتهای پیام/
