به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی، انرژی هسته‌ای یکی از پیشرفته‌ترین دستاوردهای علمی بشر است که می‌تواند در خدمت صلح، سلامت و پیشرفت کشورها قرار گیرد. برخلاف تصور عمومی که گاهی انرژی هسته‌ای را فقط با کاربردهای نظامی می‌شناسند، بخش بزرگی از این فناوری به استفاده‌های کاملاً صلح‌آمیز و پزشکی، کشاورزی، صنعتی و زیست‌محیطی اختصاص دارد.
غنی‌سازی اورانیوم که فرآیندی فنی برای افزایش درصد ایزوتوپ ^235U در سوخت هسته‌ای است، در چارچوب حقوقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نه‌تنها مجاز بلکه برای مصارف غیرنظامی ضروری است. این فرآیند نقش کلیدی در تأمین سوخت راکتورهای تحقیقاتی، تولید رادیوداروها و حتی طراحی راکتورهای پیشرفته دارد.
از جمله کاربردهای ارزشمند فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز می‌توان به تولید رادیوداروهای هدفمند برای درمان سرطان، پرتودهی مواد غذایی برای افزایش ماندگاری، تولید بذرهای مقاوم به خشکی و بیماری، توسعه تصویربرداری پزشکی پیشرفته، و طراحی سامانه‌های نوین شتاب‌دهنده ذرات اشاره کرد. این دستاوردها نه‌تنها دانش‌محور هستند، بلکه با سلامت مردم، امنیت غذایی و توسعه پایدار پیوند مستقیم دارند.
درواقع انرژی هسته‌ای سال‌هاست که دیگر تنها محدود به نیروگاه و برق نیست. بخش صلح‌آمیز این فناوری راه خود را به حوزه‌های زیستی، درمانی، کشاورزی و محیط‌زیست باز کرده و به یکی از ابزارهای مؤثر برای حل چالش‌های بشر تبدیل شده است.
در این میان، غنی‌سازی اورانیوم در سطوح پایین و مدیریت‌شده، پایه‌ای برای تولید رادیوایزوتوپ‌های پزشکی است که می‌توانند در درمان انواع بیماری‌ها از جمله سرطان، کاربرد داشته باشند. آن‌چه امروز با نام رادیودارو می‌شناسیم، مصداق روشن بهره‌گیری از فناوری هسته‌ای در مسیر زندگی، سلامت و بهبود انسان‌هاست.
گزارش هفتم| پرونده دستاوردهای علمی در حوزه انرژی هسته‌ای
ما در پایگاه خبری خبرآنی پرونده ویژه‌ای را با هدف معرفی و تحلیل دستاوردهای ایران در بخش علمی و صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای گشوده‌ایم. این پرونده تاکنون در شش شماره به معرفی ظرفیت‌های بومی‌شده کشور در حوزه‌هایی چون پزشکی هسته‌ای، کشاورزی، پرتودهی صنعتی، فناوری‌های لیزری و تولید ارقام مقاوم زراعی پرداخته است.
گزارش اول: معرفی رادیوداروی هدفمند مبتنی بر رنیوم‌ـ188 برای درمان تومورهای نورواندوکرین
گزارش دوم: رونمایی از سامانه پیشرفته «اندرکنش لیزر با ماده» و ظرفیت آن در توسعه شتاب‌دهنده‌های ذرات
گزارش سوم: بررسی کاربرد فناوری پرتودهی گاما در افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی و کاهش ضایعات غذایی
گزارش چهارم: رادیونوکلئید 195Pt؛ سوخت پیشران داروی ضدسرطان دقیق ایران
گزارش پنجم: تولید برنج مقاوم به خشکی در ایران با فناوری هسته‌ای
گزارش ششم: پایش رانشگرهای میکرونیوتنی ماهواره‌ها بافناوری هسته‌ای ایران
در شماره هفتم، به بررسی یکی دیگر از گام‌های نوآورانه ایران در استفاده صلح‌آمیز از دانش هسته‌ای می‌پردازیم؛ یعنی تولید و انجام آزمایش‌های پیش‌بالینی رادیوداروی درمانی ¹⁷⁷Lu-CXCR4 برای درمان هدفمند سرطان‌های متاستاتیک.
تولید و انجام آزمایشات پیش‌بالینی رادیوداروی درمانی ¹⁷⁷Lu-CXCR4 برای درمان بالینی هدفمند متاستازهای سرطانی بیان‌کننده گیرنده کموکاینی CXCR4
ترکیبات پپتیدی به دلیل ساختار ویژه خود که از اسیدهای آمینه تشکیل شده‌اند، دارای پایداری بالا و قابلیت سنتز آسان از طریق پیوندهای آمیدی هستند. این ترکیبات در بدن به‌راحتی تجزیه و دفع می‌شوند.
پپتیدها با اتصال اختصاصی به گیرنده‌های خاصی که در سطح سلول‌های مختلف بدن، به‌ویژه سلول‌های توموری بیان می‌شوند، امکان شناسایی سلول هدف را فراهم می‌کنند. همچنین، با انتقال رادیونوکلئیدهای بتا‌دهنده به درون سلول، می‌توانند نقش مؤثری در درمان هدفمند سلول‌های سرطانی ایفا کنند.
از میان پپتیدهای مورد استفاده، مشتقات آنتاگونیست‌های کموکاین از اهمیت بالایی برخوردارند؛ چراکه گیرنده‌های کموکاینی در سطح بسیاری از سلول‌های توموری بیان می‌شوند. با نشان‌دار کردن این ترکیبات به رادیونوکلیدهای بتا‌دهنده مانند لوتسیم-177، ترکیبی رادیودارو تولید می‌شود که قابلیت درمانی هدفمند دارد.
حوزه کاربرد و بازار هدف
این رادیودارو برای درمان بیماری‌های سرطانی و متاستازهای خاص قابل استفاده بوده و بازار هدف آن مراکز درمانی و پزشکی هسته‌ای هستند که در حوزه درمان هدفمند سرطان فعالیت می‌کنند.
در گام بعدی، ترکیب آماده مصرف این رادیودارو برای بیماران تهیه خواهد شد. این فرآورده می‌تواند برای بررسی‌های اولیه بالینی به‌کار گرفته شود. در صورت مشاهده پاسخ‌های مناسب در مراحل آزمایش‌های بالینی و تأیید اثربخشی، این محصول می‌تواند با توجه به نیاز بالای جامعه پزشکی در حوزه درمان سرطان، به طور گسترده در مراکز درمانی پزشکی هسته‌ای مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
پیشرفت‌های فناورانه در حوزه رادیوداروهای هدفمند نشان‌دهنده ظرفیت بالای فناوری هسته‌ای در خدمت سلامت و درمان انسان است. رادیوداروی درمانی ¹⁷⁷Lu-CXCR4، با بهره‌گیری از پپتیدهای هدفمند و رادیونوکلئید بتا‌دهنده، امکان درمان مؤثر و کم‌تهاجم متاستازهای سرطانی را فراهم می‌کند.
این دارو نه‌تنها گامی بلند در مسیر درمان سرطان‌های پیشرفته است، بلکه نمونه‌ای عملی از کاربرد صلح‌آمیز و انسانی فناوری هسته‌ای در ایران محسوب می‌شود. با تکمیل مراحل آزمایش‌های بالینی و ورود به فاز درمانی، می‌توان امیدوار بود که این رادیودارو به یکی از گزینه‌های مؤثر در مراکز پزشکی هسته‌ای برای مبارزه با سرطان بدل شود. این دستاورد همچنین نشان می‌دهد که دانش هسته‌ای می‌تواند به‌جای تقابل، در مسیر زندگی، سلامت و آینده بهتر به‌کار گرفته شود.
انتهای پیام/
