خبرآنی/خراسان رضوی استاندار خراسان رضوی بر اهمیت نمایشگاه مشهد اینوکس و بهره‌برداری بهینه از این رخداد تأکید کرد و گفت: این نمایشگاه اتفاق خوبی است، مشروط به اینکه بتوانیم از آن به خوبی استفاده کنیم و تلاش کنیم این فرصت را استمرار دهیم تا هر سال در تقویم نمایشگاهی کشور قرار گیرد.
غلامحسین مظفری در نشست تخصصی فعالان اقتصادی استان با روسا و مدیران ارشد بورس کشور با اشاره به نقش بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد کشور، اظهار کرد: اقتصاد کشورمان عمدتاً بر پایه تأمین مالی از بانک‌ها استوار شده است که این روند در دنیا عرف نبوده و به معنای ناپایداری است. بیش از ۹۰ درصد تأمین مالی در کشور از طریق بانک‌ها انجام می‌شود، در حالی که بانک‌ها بیشتر برای تأمین مالی پروژه‌های کوچک و کوتاه‌مدت مناسب هستند و برای پروژه‌های بزرگ باید از ظرفیت بازار سرمایه استفاده کرد.
وی ادامه داد: جلساتی مانند این نشست، فرصتی بسیار مهم برای استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه به شمار می‌روند. روز گذشته شهرداری مشهد در نمایشگاه اینوکس، قراردادی چند ۱۰میلیارد تومانی با بانک رفاه به امضا رساند که نقطه آغازی برای ظرفیت‌های بزرگ استان خواهد بود.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به وجود بیش از ۶۰۰۰ واحد تولیدی و ۶۰۰ واحد دانش‌بنیان در استان، افزود: پشتوانه علمی مناسبی از دانشگاه‌ها و پارک‌های فناوری داریم که زمینه بهره‌برداری از تأمین مالی بازار سرمایه را فراهم می‌کند.
مظفری خاطرنشان کرد: ما از لحاظ حقوقی محدودیتی در صدور مجوز نیروگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در استان نداریم. چارچوب حمایت بورس از نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیز در دستور کار قرار دارد. حتماً در فرصت مناسب، مرکز مالی در مشهد راه‌اندازی خواهد شد که این مرکز اهمیت زیادی برای استان دارد و باید از این فرصت بهره‌برداری کنیم. از مدیران ارشد بورس تقاضا داریم که حداقل ۱۰ شرکت خراسانی در سال جاری وارد بورس شوند و ما نیز ترغیب و تشویق آن‌ها را پیگیری می‌کنیم.
استاندار خراسان رضوی افزود: برای تأمین مالی پروژه‌های نیمه‌تمام، ستاد ویژه‌ای با همکاری اتاق بازرگانی تشکیل خواهد شد تا پروژه‌هایی که امکان تأمین مالی از طریق فرابورس را دارند، در اولویت قرار گیرند و به سرانجام برسند.
مظفری گفت: باید از نمایشگاه مشهد اینوکس و فاینکس به نحو احسن بهره‌برداری کنیم و امیدواریم این رویداد استمرار یابد و به نقطه‌ای برای توسعه پایدار بازار سرمایه و اقتصاد استان تبدیل شود.
سپس محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس ایران بیان کرد: امسال با عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده و باید تأکید کرد که تنها خود تولید مدنظر نیست، بلکه تمام زنجیره و زیرساخت‌هایی که به تولید منتهی می‌شوند، جزئی از این عنوان هستند. دغدغه فعلی بازار سرمایه نیز همین زیرساخت‌هاست، چراکه بسیاری از ناشران ما مستقیماً با مشکلات زیرساختی مانند تأمین برق و انرژی مواجه‌اند. اگر این زیرساخت‌ها دچار ناترازی شوند، بازار سرمایه نیز نمی‌تواند کارکرد مؤثری داشته باشد.
وی ادامه داد: خوشبختانه طی چند سال اخیر در استان خراسان رضوی شاهد تغییر پارادایم جدی به‌سوی استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه بوده‌ایم. این استان، که پیش‌تر یکی از کم‌سهم‌ترین‌ها در بازار سرمایه بود، سال گذشته پس از تهران بیشترین مشارکت را در عرضه اولیه (IPO) داشت. البته ابزارهای بازار سرمایه تنها مختص به IPO نیست. ما در فرابورس برای هر میزان سرمایه و برای انواع روش‌های تأمین مالی، ابزارهایی داریم. بازار اول و دوم برای پذیرش شرکت‌های بالغ، بازار نوآوران برای شرکت‌های نوپا و بازار سوم برای شرایط خاص طراحی شده‌اند.
شیرازی با اشاره به ابزارهای نوین تأمین مالی گفت: یکی از ابزارهایی که اخیراً بسیار مورد استقبال قرار گرفته، تأمین مالی جمعی است. سال گذشته حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان از طریق این روش در کشور تأمین مالی صورت گرفت. همچنین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی مانند صندوق‌های PE (سرمایه‌گذاری خصوصی) و PC (صندوق‌های پروژه) نیز در دسترس هستند. هفته گذشته نیز اقداماتی برای پذیرش برخی پروژه‌های نیمه‌تمام در دست انجام بوده که امیدواریم تا پایان سال، فرایند تأمین مالی آن‌ها کامل شود. در سال گذشته تنها در استان خراسان رضوی، بیش از ۴۵۰۰ میلیارد تومان تأمین مالی برای شرکت‌ها انجام شده و ما مشتاق هستیم سهم استان در این حوزه بیش از پیش افزایش یابد.
وی تأکید کرد: در کنار ابزارهای سنتی تأمین مالی، بازار سرمایه می‌تواند به‌عنوان مکمل در نظر گرفته شود، اما نکته مهم این است که پروژه‌هایی که امکان تأمین مالی از این مسیر را ندارند، به‌طور معمول فاقد توجیه اقتصادی هستند. بسیاری از پروژه‌هایی که توسط دولت معرفی می‌شوند، از نظر اقتصادی صرفه لازم را ندارند. از طرفی، اگر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها بیش از حد بالا باشد و از حالت معقول خارج شود، بنگاه‌ها دیگر انگیزه‌ای برای ورود به بازار سرمایه نخواهند داشت.
مدیرعامل فرابورس ایران به موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر نیز اشاره کرد و افزود: نیروگاه بادی بینالود در حال حاضر در فرابورس پذیرفته شده است و ما به توسعه نیروگاه‌های خورشیدی نیز تأکید داریم. با این حال، یک نگرانی جدی درباره مدل فعلی احداث نیروگاه‌های خورشیدی وجود دارد. متأسفانه در ایران، این نیروگاه‌ها عمدتاً به صورت خرد و پراکنده ایجاد می‌شوند، که در نهایت فاقد صرفه اقتصادی هستند. پیشنهاد من این است که شرکت‌هایی تخصصی برای ایجاد زیرساخت‌های کلان نیروگاه‌های خورشیدی و تجدیدپذیر تشکیل شوند.
وی در ادامه با اشاره به نقش صادرات در موفقیت شرکت‌ها اظهار کرد: صادرات‌محور بودن دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. شرکت‌هایی که دارای ظرفیت صادراتی هستند، کلاس کاری متفاوت و ساختارهای قوی‌تری دارند و در بازار سرمایه نیز به‌عنوان نقاط قوت شناسایی می‌شوند.
شیرازی با اشاره به ظرفیت‌های جدید خدماتی گفت: ما مشتاقیم شرکت‌های حوزه خدمات، از جمله سرگرمی، به فرابورس وارد شوند. اولین شرکت سرگرمی پذیرفته‌شده در فرابورس، متعلق به استان خراسان رضوی بوده است. این نشان می‌دهد که استان ظرفیت بالایی برای حضور در بخش‌های نوآورانه دارد. با این حال، یکی از دلایل اصلی عدم تمایل برخی کسب‌وکارها مانند هتل‌ها برای پذیرش در بورس، سود جاری پایین آن‌هاست. اگرچه ارزش املاک این هتل‌ها در بلندمدت افزایش می‌یابد، اما سرمایه‌گذار به سود جاری نگاه می‌کند، نه صرفاً ارزش دارایی‌ها.
وی تأکید کرد: فرابورس قیمت‌گذاری نمی‌کند، بلکه این بازار است که قیمت را کشف می‌کند. سهامداران نیز بر اساس سودآوری تصمیم به خرید می‌گیرند. این شفافیت و کشف واقعی قیمت، یکی از ویژگی‌های اساسی بازار سرمایه است که باید برای جذب مشارکت بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه محمود گودرزی، مدیرعامل بورس تهران خاطرنشان کرد: چند سال پیش ایده‌ای تحت عنوان «مرکز مالی مشهد» مطرح کردیم اما هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده. اگر به دنبال ایجاد تحول در مشهد هستیم، ایجاد چنین مرکزی ضروری است. اتاق بازرگانی و استانداری باید همانند کشورهای در حال توسعه در ایجاد مرکز مالی نقش‌آفرینی کنند تا فضای رقابتی شکل گیرد و کیفیت فعالیت‌ها ارتقا یابد. تأکید می‌کنم راه‌اندازی مرکز مالی برای مشهد ضروری است و از مسئولان تقاضا دارم برای تحقق آن اقدام کنند.
وی افزود: در حوزه تأمین مالی نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیز بورس تهران برنامه‌هایی جدی دارد. اولین «صندوق مالی انرژی‌های تجدیدپذیر» را در بورس تهران راه‌اندازی خواهیم کرد. در حال حاضر بسیاری از فعالان بخش خصوصی تمایلی به احداث نیروگاه‌های خورشیدی ندارند؛ بنابراین باید با مدل‌هایی جدید و فشار به دولت و سازمان ساتبا از طریق سهامداری، نظام تأمین مالی این حوزه را بهبود داد تا سرمایه‌های خرد نیز وارد این بازار شوند. این حمایت در راستای کمک به دولت است. اکنون با همکاری شرکت مپنا مدلی طراحی کرده‌ایم که هدف آن اجرای پروژه‌هایی در مقیاس بیش از ۱۰۰۰ مگاوات است. پس از راه‌اندازی صندوق، به‌صورت گسترده اطلاع‌رسانی خواهیم کرد و حتی در صدا و سیما نیز اعلام آمادگی کرده‌ایم. تجربه ما در تأمین مالی بیش از ۳۰۰۰ میلیارد تومان در بورس تهران وجود داشته و پس از راه‌اندازی این صندوق، بیش از پیش در این حوزه فعال خواهیم شد.
مدیرعامل بورس تهران تصریح کرد: ایرادی که امروز در اقتصاد ایران وجود دارد، این است که برندهای داخلی باید به سطح بین‌المللی ارتقا یابند تا بتوانند بازارهای بزرگ‌تر را فتح کنند. در نظام ارزش‌گذاری بازار سرمایه، شرکت‌های صادرات‌محور تفاوت جدی با شرکت‌های صرفاً داخلی دارند و این تمایز باید مورد توجه قرار گیرد. به نظر بنده، استان‌هایی مثل خراسان رضوی که ۹۰ درصد اقتصاد آن در اختیار بخش خصوصی است، زمینه بسیار مساعدتری نسبت به استان‌هایی دارند که اقتصاد آن‌ها دولتی است. استان‌هایی که اقتصاد خصوصی دارند، نرخ بیکاری پایین‌تری دارند و توان تولید ثروت بیشتری را دارا هستند؛ بنابراین باید از ظرفیت استان‌هایی مثل خراسان رضوی حداکثر استفاده را در بازار سرمایه داشت.
گودرزی عنوان کرد: ما در بازار سرمایه بر این باوریم که مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها نباید تنها جنبه عام‌المنفعه یا خیریه‌ای داشته باشد، بلکه باید منجر به خلق ثروت برای همان بنگاه شود. مسئولیت اجتماعی باید در بلندمدت سودآور باشد تا موجب پایداری اقتصادی شرکت شود. در واقع، ما به دنبال این هستیم که مسئولیت اجتماعی با منطق اقتصادی ترکیب شود. به‌عنوان مثال، نگهداری از بیماران خاص یا احداث مدرسه اگر نتواند به افزایش ارزش شرکت منجر شود، از دید سرمایه‌گذار بازار سرمایه جذاب نخواهد بود. نکته دوم این است که پروژه‌هایی که اقتصادی نیستند و سودآوری ندارند، اصولاً نباید از طریق بازار سرمایه تأمین مالی شوند. در کشورهای توسعه‌یافته نیز پروژه‌های زیربنایی فقط زمانی وارد بازار سرمایه می‌شوند که توجیه اقتصادی داشته باشند.
وی با بیان اینکه چند سال است که استراتژی خود را در بورس تهران تغییر داده‌ایم، عنوان کرد: استانداردهای ما با فرابورس متفاوت است. برای مثال، چند سال پیش مصوب کردیم که فقط شرکت‌هایی با سرمایه بالای ۱۰۰ میلیارد تومان امکان ورود به بورس تهران را داشته باشند. البته این به معنای عدم همکاری با شرکت‌های کوچک‌تر نیست. ما آماده‌ایم پذیرای شرکت‌های هتل‌داری، خدماتی، و حتی شرکت‌های هواپیمایی باشیم، به شرط آنکه شفافیت لازم را داشته باشند. عمده تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعه‌یافته از بخش خدمات تأمین می‌شود و ما نیز در ایران باید به سمت همین الگو حرکت کنیم. پیش‌نیاز این امر شفافیت عملکرد شرکت‌هاست.
مدیرعامل بورس تهران گفت: تأکید کنم که بورس نه در افزایش قیمت سهام نقشی دارد، نه در کاهش آن. ما نقش داوری داریم. اگر بازیگری در میدان خوب یا بد عمل می‌کند، مسئولیت آن با ما نیست. کیفیت بنگاه‌ها و نحوه عملکرد آن‌ها به خودشان بازمی‌گردد و ما صرفاً بستر عرضه و تقاضا را فراهم می‌کنیم.
سپس محمدعلی چمنیان، نایب رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی در بخشی از این نشست تصریح کرد: رتبه محیط کسب‌وکار استان در سال گذشته، از جایگاه بیست‌ودوم کشور به رتبه نخست ارتقا یافت. این ارتقا نتیجه یک همگرایی مؤثر میان بخش اجرایی و حاکمیتی استان بوده است؛ همگرایی‌ای که باعث شکل‌گیری امیدواری تازه‌ای در میان فعالان اقتصادی نسبت به بهبود شرایط اقتصادی شده و فرصت‌های قابل توجهی را به همراه آورده است، به‌ویژه در حوزه بازار سرمایه که می‌تواند تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی استان را به‌خوبی بر عهده بگیرد.
وی با اشاره به ویژگی‌های خاص اقتصاد خراسان رضوی گفت: بیش از ۹۰ درصد فعالان اقتصادی در این استان را بخش خصوصی تشکیل می‌دهد. شاید ورود شرکت‌های استان به بازار سرمایه اندکی دیرتر از میانگین کشوری آغاز شده باشد، اما این روند اکنون با سرعت بالایی در حال پیشرفت است. پیش‌تر یکی از موانع مهم ورود به بازار سرمایه، مسئله شفافیت بود که خوشبختانه بسیاری از چالش‌های مرتبط با آن، اکنون مرتفع شده و زیرساخت‌های لازم به‌صورت خودکار و تدریجی در حال تکمیل شدن است.
چمنیان ادامه داد: امروزه دیگر آشنایی با بازار سرمایه در سطح مطلوبی قرار دارد و نگرانی عمده‌ای درباره ورود به این عرصه وجود ندارد. اتفاقاً بسیاری از بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی استان اکنون به‌دنبال بهره‌گیری از ظرفیت‌های این بازار هستند.
در ادامه نشست، حسین محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، در خصوص «تولید صادرات‌محور» عنوان کرد: با توجه به پیوستن رسمی جمهوری اسلامی ایران به توافق‌نامه‌های منطقه‌ای، به‌ویژه اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از تاریخ ۲۵ اردیبهشت‌ماه اجرایی شد، قاعدتاً باید ظرفیت‌های تولیدی کشور و به‌ویژه استان، متناسب با این فرصت توسعه یابد.
به گزارش خبرآنی به نقل از روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، وی افزود: در حال حاضر تعداد شرکت‌های صادرات‌محور که بتوانند با ظرفیت بالا برای این بازارها تولید کنند، محدود است. یکی از دلایل اصلی این کمبود، فقدان سرمایه‌گذاری کافی در بخش سرمایه ثابت طی سال‌های گذشته و تحت‌تأثیر تحریم‌ها بوده است.بر همین اساس، پیشنهاد مشخص ما این است که بازار سرمایه فعالانه وارد حوزه تولید شود؛ به‌ویژه شرکت‌هایی که پایه فعالیت آن‌ها صادرات است، باید مورد حمایت ویژه قرار گیرند.
در پایان این نشست، تفاهم‌نامه‌ای در خصوص ایجاد مراکز مالی و کمک به شرکت‌های استان برای ورود به بورس بین استانداری خراسان رضوی، شرکت‌های بورس تهران و فرابورس و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی به امضا رسید.
انتهای پیام
