گروه سیاسی‌پایگاه خبری خبرآنی: خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از دو مقام آمریکایی ادعا کرده است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، قصد دارد در جریان سفر خود به عربستان سعودی اعلام کند که آمریکا از این پس خلیج فارس را «خلیج عربی» یا «خلیج عربستان» خواهد نامید. این ادعا، هرچند هنوز به‌صورت رسمی تأیید نشده، اما با توجه به سابقه اظهارات و اقدامات جنجالی ترامپ، از جمله استفاده از نام جعلی «خلیج عربی» در سال 2017، چندان دور از انتظار نیست. این اقدام با اهداف سیاسی و اقتصادی مختلف، از جمله جلب حمایت کشورهای عربی، تحریک ایران و نمایش اقتدار طراحی شده است. با این حال، ایران می‌تواند با ترکیبی از اقدامات فرهنگی، دیپلماتیک و برگزاری رزمایش دریایی به‌طور مؤثری به این چالش پاسخ دهد.
ناسیونالیست جعلی
خلیج فارس، آبراهی استراتژیک در غرب آسیا، از هزاران سال پیش با این نام شناخته شده است. اسناد تاریخی، از جمله نوشته‌های جغرافی‌دانان یونانی مانند استرابو و بطلمیوس، و همچنین متون عربی پیش از اسلام، به‌طور مداوم از نام «خلیج فارس» یا معادل‌های آن مانند «بحر عجم» استفاده کرده‌اند. سازمان ملل متحد نیز در چندین نوبت، نام رسمی این آبراه را «خلیج فارس» تأیید کرده است.
تلاش برای تحریف نام خلیج فارس به «خلیج عربی» ریشه در ناسیونالیسم عربی دهه‌های 1950 و 1960 دارد، زمانی که جمال عبدالناصر رئیس‌جمهور وقت مصر، برای اولین بار این نام را به‌کار برد. با این حال، حتی در اسناد رسمی کشورهای عربی، مانند فرمان سلطنتی عربستان سعودی در سال 1958، از نام «خلیج فارس» استفاده شده است. این پیشینه نشان می‌دهد که نام «خلیج عربی» نه‌تنها فاقد ریشه تاریخی است، بلکه بیشتر ابزاری سیاسی برای تضعیف هویت ایرانی و تحریک احساسات ملی‌گرایانه در منطقه بوده است.
سابقه استفاده آمریکا از نام جعلی
استفاده از عنوان جعلی «خلیج عربی» توسط آمریکا موضوع جدیدی نیست. ارتش ایالات متحده سال‌هاست که در بیانیه‌ها و اسناد نظامی خود به‌صورت یکجانبه از این نام استفاده می‌کند. در سال 2017، زمانی که ترامپ در سخنرانی خود از این نام جعلی استفاده کرد، موجی از اعتراضات در ایران به راه افتاد و حتی حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت، او را به مطالعه جغرافیا دعوت کرد.
نکته قابل‌توجه این است که متن رسمی منتشر شده توسط کاخ سفید در همان زمان از نام «خلیج فارس» استفاده کرد، که نشان‌دهنده تناقض بین اظهارات شفاهی ترامپ و سیاست رسمی دولت آمریکا بود. این سابقه نشان می‌دهد که چنین اقداماتی بیشتر جنبه نمایشی و سیاسی دارد تا تغییر واقعی در سیاست‌های رسمی. چنین رویکردی در مورد تغییر نام خلیج مکزیک و الحاق کانادا و گرینلند نیز اخیرا توسط ترامپ به کار گرفته شده که البته خروجی جز تمسخر رئیس جمهور آمریکا در پی نداشته است.
ترامپ در مسیر تقویت همبستگی ملی ایران
اعلام رسمی تغییر نام خلیج فارس به عنوان جعلی «خلیج عربی» توسط آمریکا موجی از خشم و اعتراض در ایران ایجاد خواهد کرد. نام خلیج فارس برای ایرانیان صرفاً یک نام جغرافیایی نیست، بلکه بخشی از هویت ملی و تاریخی آن‌هاست. حتی افرادی که با نظام جمهوری اسلامی اختلاف‌نظر دارند، در این موضوع خاص معمولاً هم‌صدا می‌شوند. به‌عنوان مثال، در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و توئیتر، پس از اظهارات مشابه در سال 2017، کاربران ایرانی با هجوم به صفحات رسمی ترامپ، بیش از دو میلیون نظر انتقادی ثبت کردند. این واکنش‌ها می‌تواند به تقویت همبستگی ملی منجر شود.
لفاظی چندصد میلیارد دلاری
اعلام تغییر نام خلیج فارس می‌تواند به‌عنوان ژستی سیاسی برای جلب رضایت کشورهای عربی، به‌ویژه عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر، تفسیر شود. این کشورها سال‌هاست که از نام «خلیج عربی» در رسانه‌ها و اسناد غیررسمی خود استفاده می‌کنند این موضوع به‌ویژه در شرایطی که ترامپ به دنبال جذب سرمایه‌گذاری مالی چند صد میلیارد دلاری این کشورها و حمایت آن‌ها در مسائل منطقه‌ای مانند جنگ غزه یا محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
ترامپ با این اقدام می‌تواند حمایت سیاسی و مالی کشورهای عربی را در آستانه سفر خود به منطقه تضمین کند. روابط مالی شخصی او با این کشورها، از جمله قراردادهای تجاری و سرمایه‌گذاری، نشان‌دهنده انگیزه‌های اقتصادی احتمالی پشت این تصمیم است.
این اقدام می‌تواند به‌عنوان بخشی از استراتژی گسترده‌تر برای تحت فشار قرار دادن ایران و جلوگیری از بهبود روابط این کشور با همسایگانش طراحی شده باشد. با ایجاد یک موضوع حساس، آمریکا می‌تواند ایران را به واکنش‌های احساسی وادار کند و از این طریق مذاکرات یا همکاری‌های منطقه‌ای را تضعیف نماید.
ترامپ با چنین اقداماتی می‌خواهد خود را به‌عنوان رهبری قاطع و غیرمتعارف نشان دهد که قادر است هنجارهای بین‌المللی را به چالش بکشد. این موضوع در برابر پایگاه رأی‌دهندگان داخلی او و همچنین متحدان منطقه‌ای آمریکا می‌تواند جذاب باشد.
دستور العمل خنثی سازی بمب رسانه‌ای ترامپ
برای مقابله با این سناریوی احتمالی، ایران می‌تواند از ترکیبی از اقدامات دیپلماتیک، فرهنگی و نظامی استفاده کند که هم پاسخ قاطعی به این اقدام باشد و هم از تشدید غیرضروری تنش‌ها جلوگیری کند. برگزاری یک رزمایش نظامی در خلیج فارس، مشابه آنچه چین در واکنش به سفر نانسی پلوسی به تایوان انجام داد، می‌تواند توجه رسانه‌های بین‌المللی را جلب کند و تأثیر اظهارات احتمالی ترامپ را کاهش دهد.
چنین رزمایشی می‌تواند با اقدامات رسانه‌ای در مورد سابقه مهار نیروهای نظامی آمریکایی توسط نیروهای حافظ امنیت ایران ضریب داده شده تا رئیس جمهور آمریکا این پیام را بهتر درک کند که خلیج فارس با خلیج مکزیک تفاوت‌های اساسی داشته و دست درازی به آن بی‌هزینه تمام نمی‌شود.
انتهای پیام/
