کسانی که قصد دارند با هواپیما به شهرها و کشورهای مختلف سفر کنند در چارچوب قوانین جهانی از حق و حقوق خاصی بهره‌مند هستند که لازم است پیش از سفر حتما از آن آگاه باشند. البته آن طور که سازمان هواپیمایی کشوری خبر می‌دهد طرح آگاه سازی مسافران هوایی پیش از آغاز سفرهای نوروزی با تعبیه کاردکس حقوق مسافر در داخل هواپیما و نصب بنر در فرودگاه‌ها کلید خورده است؛ اما این پرسش مطرح می شود که چند درصد مسافران نسبت به حق و حقوق خود آگاه هستند؟
به گزارش خبرآنی، آن‌طور که در شیوه‌نامه حقوق مسافران پروازهای داخلی و بین‌المللی آمده است حقوق مسافر (هوایی) حقوقی ناشی از خرید بلیت(قرارداد) توسط مسافر از شرکت هواپیمایی و یا نمایندگی‌های فروش مجاز که در برگیرنده مجموعه‌های از سیاست‌ها، رویه‌ها، استانداردها، ضوابط و الزاماتی بوده و رفتار شرکت هواپیمایی و عوامل اجرایی امور پروازی را نسبت به مسافران تعیین می کند.
بنابراین رعایت شیوه‌نامه حقوق مسافر در پروازهای داخلی و بین‌المللی بر اساس مفاد ماده ۵ قانون هواپیمایی کشوری و همچنین کنوانسیون ورشو ۱۹۲۹ و پروتکل‌های بعدی آن و قانون تعیین حدود مسئولیت شرکت‌های هواپیمایی ایرانی مصوب ۱۳۹۱ برای کلیه شرکت‌های هواپیمایی ایرانی و خارجی از مبادی یا به مقاصد فرودگاهی کشور ایران لازم الاجرا است و هدف از تدوین این شیوه نامه، تضمین حقوق مادی و معنوی و رعایت شأن و منزلت مسافران در فرآیند مسافرت‌های هوایی است.
آن طور که در شیوه نامه حقوق مسافران پروازهای هوایی آمده است مقررات مبتنی بر حقوق مسافر به طور کلی در برگیرنده مواردی از جمله ضوابط مربوط به صدور بلیت، عدم تبعیض، ممانعت از سفر، ابطال پرواز توسط شرکت حمل کننده، تأخیر پرواز، تغییر مسیر اجباری توسط شرکت هواپیمایی در طول پرواز، فقدان و یا آسیب دیدگی جامه دان، مسافران توانخواه ، شفاف سازی نرخ بلیت و خدمات هوایی و تغییر کلاس پروازی است.
بر اساس اعلام روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری به خبرآنی بنا بر دستور وزیر راه وشهرسازی و تاکیدات سازمان هواپیمایی کلیه شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاه‌ها ملزم به اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در خصوص حقوق مسافران شدند و از جمله اقدامات صورت گرفته در این بخش نیز شامل تهیه کاردکس حقوق مسافر و قرار دادن آن پشت صندلی مسافران داخل هواپیما و نصب بنر داخل فرودگاه‌ها است که این طرح از 23 اسفندماه سال گذشته برای ایام نوروز اجرایی شد و قرار است ادامه دار باشد.
در ادامه نیز به برخی از حقوق مسافران در سفرهای هوایی اشاره شده است:
۱-شرکت‌های هواپیمایی پس از دریافت وجه بلیت، بلافاصله نسبت به صدور بلیت و تسلیم آن اقدام و پیامکی حاوی اطلاعات مربوط به پرواز به شماره موبایل مسافر ارسال می‌شود و مسئولیت نهایی در خصوص نظارت بر بازاریابی و صدور بلیت در بازار با شرکت است.
۲-کلیه مسافران به صورت یکسان از خدمات شرکت‌های هواپیمایی بهره‌مند هستند.
۳-در صورتیکه مسافر علی رغم داشتن بلیت تایید شده و حضور به موقع برای انجام خدمات پذیرش و به همراه داشتن اسناد مسافرتی لازم، شرکت هواپیمایی از پذیرش مسافر در آن پرواز به لحاظ محدودیت ظرفیت امتناع کند و مسافر به طور داوطلبانه به این امر رضایت ندهد، در این صورت شرکت حمل کننده ملزم به اعزام مسافر به مقصد مندرج در بلیت در کوتاه‌ترین فاصله زمانی ممکن بر روی سرویس هوایی خود یا سایر شرکت های هواپیمایی با پرواز مستقیم یا توقف‌دار در کابین پروازی یکسان یا بالاتر از آن با رعایت مدارک و شرایط مسافر است.
۴- در صورتیکه بنابر مقتضیات شرکت هواپیمایی، کلاس بلیت مسافر ارتقا داده شود، مسافر متضمن پرداخت مابه التفاوت نخواهد بود. اگر کابین بلیت مسافر تنزل پیدا کند، می بایست شرکت هواپیمایی تفاوت نرخ را ظرف مدت یک هفته به مسافر مسترد کند.
۵- در صورت فقدان، آسیب دیدگی و تاخیر در تحویل جامه دان مسافر، شرکت هواپیمایی براساس شیوه نامه ملزم به پیگیری، جست‌وجو و یا جبران خسارت است.
۶- در صورتی که پرواز در مکانی به غیر از مقصد مسافر و یا نقطه میانی توقف کند شرکت هواپیمایی ملزم به حمل مسافر به مبدا یا مقصد پرواز مطابق قانون خواهد بود.
۷- در صورت بروز تاخیر در انجام پرواز در مبدا، بر اساس ساعت پرواز مندرج در بلیت مسافر در صورتی که بر اساس شرایط فوق العاده نباشد، اقدامات قانونی توسط شرکت هواپیمایی باید انجام شود.
۸- شرکت‌های هواپیمایی و دفاتر نمایندگی فروش بلیت ملزم هستند بلیت مسافر را با مشخصات کامل اعم از شرایط و ضوابط بلیت صادره، قیمت نهایی، نام شرکت حمل کننده و سایر اطلاعات ضروری به مسافر ارائه کند.
۹- شرکت هواپیمایی می بایست بررسی های لازم را از حیث میزان تقاضا، زمان و ایام پرواز مناسب در هفته، بهای بلیت قابل رقابت در کلاس‌های نرخی متفاوت و به طور کلی صلاح و صرفه اقتصادی انجام پرواز در هر یک از مسیرهای پروازی را انجام داده و پس از اطمینان از صلاح و صرفه خود در انجام پرواز، آغاز به فروش بلیت با مشخصات مندرج در آن به عنوان شرایط قرار داد خود با مسافر کنند.
۱۰-شرکت‌های هواپیمایی برای حمل حیوان خانگی بسته به مقررات کشورهای مبدا و مقصد، ترانزیت و نوع هواپیماهای خود قوانین متفاوتی دارند، بهتر است قبل از سفر قوانین و مقررات هواپیمایی که با آن پرواز دارید را مطالعه کنید.
شاید نگاه به بند بند این قوانین برای مسافران این سوال را پیش آورد که به راستی تمام این حق و حقوق‌ها برای مسافران رعایت می‌شود؟ آیا شرکت‌های هواپیمایی این قوانین را فقط در پشت صندلی‌ها نصب کرده و مسافران را نسبت به حقشان آگاه می‌کنند یا در عمل هم شاهد اجرایی شدن آنها هستیم؟
شیوه‌نامه حقوق مسافر در ایران چارچوبی جامع برای حمایت از حقوق مسافران ارائه می‌دهد، اما عدم اجرای صحیح آن به دلیل نبود نظارت کافی، بازار انحصاری، بی‌اطلاعی مسافران و مشکلات زیرساختی، منجر به نقض مکرر حقوق مسافران شده است. تأخیرها و ابطال پروازها، عدم جبران خسارت و رفتار نامناسب با مسافران از جمله مشکلات اصلی هستند که نارضایتی گسترده‌ای را به دنبال داشته‌اند. برای رفع این مشکلات، تقویت نظارت، افزایش آگاهی مسافران، رفع انحصار و بهبود زیرساخت‌ها ضروری است. اجرای این راهکارها نه‌تنها رضایت مسافران را افزایش می‌دهد، بلکه به رشد صنعت هوایی کشور و ارتقای جایگاه آن در سطح بین‌المللی کمک خواهد کرد.
نباید از نظر دور داشت که مطلع نبودن مسافران از حقوقشان موجب خواهد شد که تخلفاتی از سوی شرکت‌ها صورت پذیرد که در همین راستا نه تنها باید آنها را در این زمینه آگاه کرد؛ بلکه باید از دستگاه‌های نظارتی مطالبه گر این باشیم که چرا در برخی موارد اهمال‌هایی صورت می‌گیرد که کسی در این زمینه پاسخگو نیست.
انتهای پیام
