به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی، نگهداری حیوانات وحشی به‌عنوان حیوان خانگی، پدیده‌ای است که در سال‌های اخیر در برخی جوامع، از جمله ایران، رواج یافته است. این اقدام نه‌تنها تهدیدی برای سلامت انسان‌ها و رفاه حیوانات محسوب می‌شود، بلکه در بسیاری از کشورها با محدودیت‌های قانونی و مجازات‌های سنگین مواجه است.
خطرات بهداشتی و بیماری‌های مشترک
حیوانات وحشی حامل بیماری‌های زئونوزی هستند که می‌توانند به انسان منتقل شوند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به هاری، تب مالت، سالمونلا، توکسوپلاسموز و ویروس هرپس B اشاره کرد. برای مثال، میمون‌ها می‌توانند ناقل ویروس هرپس B باشند که در صورت انتقال به انسان، می‌تواند کشنده باشد.
در ایران، بیماری‌هایی مانند سالک (لیشمانیوز پوستی) نیز در مناطق شهری گزارش شده‌اند که به دلیل تماس با حیوانات ناقل، از جمله سگ‌ها، به انسان منتقل می‌شوند.
حیوانات غیرمعمول خانگی در ایران
در ایران، برخی افراد به نگهداری حیوانات غیرمعمول مانند میمون، روباه، مار، پرندگان شکاری و حتی شیر و ببر در منازل یا باغ‌های شخصی روی آورده‌اند. این اقدام نه‌تنها خطرات بهداشتی و ایمنی دارد، بلکه با قوانین محیط زیست و حقوق حیوانات مغایرت دارد.
حیوانات خانگی عجیب، ویترین لاکچری پولدارنماها!
در سال‌های اخیر، نگهداری حیوانات خاص و گاه وحشی در خانه، به‌ویژه در میان برخی اقشار متمول و فعالان شبکه‌های اجتماعی، به عنوان نوعی «لاکچری‌نمایی» و ابزاری برای جلب توجه رواج یافته است. از ببرهای بنگال تا میمون کاپوچین، از مار پیتون تا انواع طوطی‌های کمیاب، این حیوانات بیشتر از آنکه به‌خاطر علاقه واقعی به حیات وحش وارد زندگی انسان‌ها شوند، در بسیاری از موارد به مثابه ابزاری برای نمایش سبک زندگی خاص و متفاوت در اینستاگرام و شبکه‌های مشابه مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
با این حال، واقعیت آن است که چنین رفتارهایی نه تنها ریشه‌ای در دانش یا علاقه‌مندی واقعی به طبیعت ندارند، بلکه باعث آسیب‌های شدید به سلامت حیوان، اکوسیستم، و حتی سلامت انسان‌ها می‌شوند.
نکته نگران‌کننده‌تر آن است که در برخی موارد، نبود نظارت مستمر از سوی دستگاه‌های مسئول باعث شده این روند بدون مداخله جدی ادامه پیدا کند. سازمان محیط زیست، دامپزشکی کشور، نیروی انتظامی و حتی نهادهای قضایی، هر کدام در حیطه‌ای خاص مسئول شناسایی، ضبط و پیگیری پرونده‌های مربوط به حیوانات غیرمجاز هستند. اما پراکندگی مسئولیت‌ها و نبود سازوکار اجرایی منسجم، موجب شده بسیاری از تخلفات از دید قانون پنهان بماند یا در حد تذکر باقی بماند.
قوانین و مجازات‌ها در ایران
در ایران، نگهداری حیوانات وحشی در منازل و باغ‌های شخصی جرم محسوب می‌شود. طبق ماده 688 مکرر قانون مجازات اسلامی، نگهداری حیوانات وحشی بدون مجوز قانونی ممنوع است و متخلفان ممکن است با جریمه‌های نقدی تا 80 میلیون تومان و ضبط حیوان مواجه شون.
همچنین، آیین‌نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان‌ها، نگهداری حیوانات در قسمت‌های مشاع ساختمان را ممنوع اعلام کرده است.
قوانین بین‌المللی و مجازات‌ها
در بسیاری از کشورها، نگهداری حیوانات وحشی به‌عنوان حیوان خانگی ممنوع است. برای مثال، در امارات متحده عربی، نگهداری حیواناتی مانند ببر، شیر و میمون به‌عنوان حیوان خانگی غیرقانونی است و متخلفان ممکن است با جریمه‌هایی تا 500,000 درهم (حدود 136,000 دلار) و حبس مواجه شوند.
در ایالات متحده، قوانین ایالتی متفاوت است، اما در بسیاری از ایالت‌ها، نگهداری حیوانات وحشی بدون مجوز ممنوع است و متخلفان ممکن است با جریمه‌های نقدی و مجازات‌های کیفری مواجه شوند.
گونه‌های مهاجم؛ تهدیدی زیرسایه حیوانات خانگی
یکی از خطرات جدی ناشی از نگهداری حیوانات غیربومی و غیرمتعارف در خانه‌ها، ورود گونه‌های مهاجم به اکوسیستم‌های محلی است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک حیوان به‌طور عمدی یا تصادفی از محیط کنترل‌شده خارج می‌شود و در زیست‌بوم طبیعی رها یا فرار می‌کند. چنین گونه‌هایی به‌دلیل نداشتن شکارچی طبیعی در منطقه، به‌سرعت تکثیر یافته و تعادل زیستی را به‌هم می‌زنند. برای مثال، قورباغه نیشکر در استرالیا که برای کنترل آفات نیشکر وارد شد، اکنون به یکی از گونه‌های مهاجم و مخرب تبدیل شده و اکوسیستم این کشور را دچار بحران کرده است.
در ایران نیز خطراتی از این جنس در کمین است. گزارش‌هایی از رهاسازی لاک‌پشت‌های گوش‌قرمز در تالاب‌ها و رودخانه‌ها منتشر شده که می‌توانند به راحتی گونه‌های بومی را کنار زده و حیات آبی کشور را تهدید کنند. حتی برخی گزارش‌ها از مشاهده مارهای بوآ، طوطی‌های آفریقایی، یا خرگوش‌های غول‌پیکر در حاشیه شهرها حکایت دارد. نکته قابل توجه این است که حیواناتی که برای زینت و تفاخر وارد خانه‌ها می‌شوند، در صورت رهاسازی، می‌توانند به تهدیدی برای منابع طبیعی تبدیل شوند.
کشورهایی مانند نیوزیلند، ژاپن و ایسلند قوانینی بسیار سخت‌گیرانه برای ورود گونه‌های غیربومی دارند و مجازات‌هایی از جمله حبس، جریمه‌های سنگین، و ضبط دارایی برای متخلفان در نظر گرفته‌اند. این رویکرد نتیجه تجربیات تلخ سال‌های گذشته بوده و اکنون به الگویی موفق برای کنترل ورود گونه‌های مهاجم در سطح جهانی تبدیل شده است.
پیامدهای اخلاقی و رفاهی برای حیوانات
نگهداری حیوانات وحشی در محیط‌های خانگی، نیازهای طبیعی آن‌ها را نادیده می‌گیرد و می‌تواند منجر به بروز رفتارهای غیرطبیعی، استرس و بیماری در حیوان شود. علاوه بر این، بسیاری از این حیوانات از زیستگاه‌های طبیعی خود جدا شده‌اند که این امر تأثیرات منفی بر جمعیت‌های وحشی آن‌ها دارد.
نگهداری حیوانات وحشی به‌عنوان حیوان خانگی، عملی خطرناک، غیرقانونی و غیراخلاقی است که تهدیدی برای سلامت انسان‌ها و رفاه حیوانات محسوب می‌شود. ضروری است که با افزایش آگاهی عمومی و اجرای قوانین سخت‌گیرانه، از این اقدام جلوگیری شود و به حفاظت از حیات وحش و سلامت جامعه کمک شود.
انتهای پیام/
