دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، در مارس 2025 نامه‌ای به ایران ارسال کرد که ترکیبی از تهدیدات نظامی و مطالبات فراهسته‌ای بود. او سپس در فضای رسانه‌ای مدعی شد که به دنبال مذاکره با ایران است و همزمان هشدار داد که در صورت عدم پذیرش این پیشنهاد، گزینه نظامی روی میز خواهد بود.
این رویکرد در حالی مطرح شد که ترامپ در کارزار انتخاباتی خود وعده پایان دادن به جنگ‌های آمریکا را داده بود، اما اکنون با ناکامی در مذاکرات آتش‌بس اوکراین و شعله‌ور شدن دوباره جنگ در غزه، این ادعا محقق نشده است.
در این شرایط، به نظر می‌رسد اولویت اصلی ترامپ کسب دستاورد سیاسی از طریق تهدید و تحمیل است، نه آغاز جنگی جدید که برای آمریکا هزینه‌بر خواهد بود.
او با استفاده از رسانه‌های بزرگ جهانی تلاش می‌کند تهدیداتش را معتبر جلوه دهد و «پیروزی بدون جنگ» به دست آورد. اما آنچه عجیب به نظر می‌رسد، همسویی برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب داخلی ایران، مانند شرق، انتخاب، سازندگی و هم‌میهن، با این راهبرد است. این رسانه‌ها، خواسته یا ناخواسته، با بازنشر تهدیدات و تأکید بر لزوم مذاکره برای جلوگیری از جنگ، عملاً به تسهیل کمپین ترس ترامپیست‌ها کمک کرده‌اند.
راهبرد ترامپ: پیروزی بدون جنگ
ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری خود با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. او که در نوامبر 2024 با شعار پایان دادن به درگیری‌های نظامی آمریکا به قدرت بازگشت، اکنون با بن‌بست در اوکراین و ناتوانی در مهار جنگ غزه مواجه شده است.
در این شرایط، نامه‌نگاری با ایران و تهدید به اقدام نظامی را می‌توان تلاشی برای جبران ناکامی‌ها و نمایش قدرت دیپلماتیک دانست.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌های آمریکایی، ایران در پاسخ به این نامه، مذاکره مستقیم را رد کرده اما درهای مذاکره غیرمستقیم را باز گذاشته است. همچنین ترامپ در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «اگر ایران مذاکره نکند، بمبارانی بی‌سابقه در انتظارش خواهد بود.»
این اظهارات نشان می‌دهد که او به دنبال ایجاد فشار روانی و وادار کردن ایران به پذیرش مطالباتش بدون هزینه جنگ است. این راهبرد نیازمند رسانه‌هایی است که تهدیدات را بزرگ‌نمایی کرده و آنها را معتبر جلوه دهند. اما نکته قابل‌توجه، انعکاس مشابه این خط در برخی رسانه‌های داخلی ایران است که به جای نقد این تهدیدات، آنها را به‌عنوان واقعیتی اجتناب‌ناپذیر ترسیم می‌کنند.
همسویی رسانه‌های اصلاح‌طلب با راهبرد ترامپ
برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب ایران در این مقطع به شکلی عجیب در راستای تسهیل راهبرد رسانه‌ای ترامپ عمل کرده‌اند. روزنامه هم میهن با انتشار تیتر «نه به جنگ» به ظاهر نامه گروهی از افراد به سازمان ملل را ضریب داده که خود را فعال مدنی نامیده‌اند اما در فرا متن، این تیتر تهدید جنگ ترامپ را با بزرگ نمایی جدی جلوه داده است.
روز نامه شرق با تیتر «تهران و واشنگتن در آستانه تصمیم بزرگ» درحالی مذاکره با آمریکا را نزدیک جلوه داده است که نشستن پای میز مذاکره با شرایط ترامپ چیز جز ضعف نبوده و نباید برای آن اقبال نشان داد.
این اقدام کوچک ترین کاری است که یک رسانه ایرانی باید برای کمک به دیپلماسی کشورش انجام داده و دست دیپلمات‌ها را در مواجهه با ترامپ پر کند نه اینکه با اشتیاق برای مذاکره پیش از تشکیل هر میزی آن را از موضوعیت بیندازد.
سایت اصلاح طلب انتخاب نیز عملاً به پایگاه بازنشر اظهارات تهدید آمیز مقامات آمریکایی تبدیل شده و در این راستا تیترهایی را انتخاب می‌کند که از آنها لزوم تن دادن هرچه سریعتر به مذاکره برداشت شود. برای مثال این رسانه مطلبی به نقل از یک اندیشکده آمریکایی را ابا این تیتر بازنشر داده است: «اسرائیل می‌تواند به عنوان یک عامل غیرقابل پیش‌بینی همه‌چیز را بر هم بزند»
این مصادیق نشان می‌دهد که برخی رسانه‌ها، به جای نقد سیاست تهدیدمحور آمریکا یا تأکید بر توان دفاعی ایران، با ترسیم سناریوی جنگ به‌عنوان گزینه‌ای قریب‌الوقوع، عملاً به بازوی رسانه‌ای کمپین ترس ترامپ تبدیل شده‌اند.
با فرمان ترس، مذاکره انتفاعی ندارد چه مستقیم چه غیر مستقیم
چرا رسانه‌های اصلاح‌طلب چنین رویکردی را در پیش گرفته‌اند؟ چند عامل می‌تواند در این زمینه دخیل باشد. نخست، تمایل تاریخی این جریان به مذاکره با غرب، حتی تحت فشار، که ریشه در سیاست‌های دولت‌های اصلاح‌طلب پیشین دارد. دوم، تلاش برای فشار بر نظام جهت تغییر سیاست خارجی، سوم، تأثیرپذیری از فضای رسانه‌ای جهانی که تحت سلطه روایت‌های آمریکایی است.
با تکرار این خط که «مذاکره تنها راه جلوگیری از جنگ است»، این رسانه‌ها به خواسته اصلی ترامپ، یعنی وادار کردن ایران به تسلیم بدون هزینه نظامی، کمک می‌کنند.
بزرگ‌نمایی تهدیدات، توان بازدارندگی ایران را زیر سؤال می‌برد و این تصور را ایجاد می‌کند که کشور در برابر آمریکا چاره‌ای جز عقب‌نشینی ندارد. این رویکرد می‌تواند شکاف میان جریان‌های سیاسی را عمیق‌تر کند و به انسجام ملی در برابر تهدیدات خارجی آسیب بزند. چنین خروجی‌ای در نهایت تضعیف موضع کشور را در پی داشته هر گونه مذاکره مستقیم و غیر مستقیم را از حیز انتفاع خارج می‌کند.
رویکرد خلاف امنیت ملی شایسته برخورد است
نامه تهدیدآمیز ترامپ به ایران و راهبرد رسانه‌ای او برای معتبر جلوه دادن این تهدیدات، بخشی از تلاش او برای کسب دستاورد سیاسی بدون هزینه جنگ است. در این میان، همسویی برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب با این خط، چه خواسته و چه ناخواسته، به کمپین ترس ترامپیست‌ها یاری رسانده است. تأکید بر لزوم مذاکره برای جلوگیری از جنگ، نشان‌دهنده انطباق این رسانه‌ها با سیاست‌های آمریکا است.
این وضعیت نه‌تنها موضع ایران را تضعیف می‌کند، بلکه به انسجام داخلی آسیب می‌زند. در شرایطی که ایران با فشارهای خارجی متعددی روبه‌رو است، نیاز به یک جبهه رسانه‌ای متحد و هوشمند بیش از همیشه احساس می‌شود. عدم برخورد با این رسانه‌ها شاید از سر تسامح باشد، اما تداوم آن می‌تواند هزینه‌های سنگینی به دنبال داشته باشد.
برای خنثی کردن رویکرد تهدید آمیز ترامپ ایران باید از معتبرسازی تهدیدات او نیز پرهیز شود. تکرار این جمله که «برای جلوگیری از جنگ باید مذاکره کنیم» دقیقاً همان چیزی است که آمریکا می‌خواهد. رسانه‌های اصلاح‌طلب باید از بازنشر منفعلانه روایت‌های غربی دست بکشند و به جای تسهیل خواسته‌های ترامپ، به تقویت موضع ملی کمک کنند.
انتهای پیام/
