کشت دانه‌های روغنی برای دستیابی به خودکفایی ملی و کاهش ارزبری ضروریست

 دانیال کهریزی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرآنی، درباره اهمیت کاشت دانه‌های روغنی در داخل با توجه به کمبود مواد اولیه روغن و بالابودن قیمت جهانی دانه و روغن خام، اظهار کرد: این موضوع از چند جنبه اهمیت دارد؛ میانگین مصرف ما به‌طور معنی‌داری بالاتر از میانگین جهانی است، سرانه مصرف در جهان ۱۲ کیلوگرم برای هر فرد است ولی در ایران بالاتر از ۲۰ کیلوگرم است.

وی افزود: در کشور هر ساله بیش از ۱.۵ میلیون تُن روغن نیاز داریم هر ساله بیش چهار میلیارد دلار ارز از کشور بابت واردات دانه‌های روغنی خارج می‌شود و بیش از ۹۰ درصد واردات روغن داریم، از سوی دیگر برای درصد کم تولید داخل هم مشکل واردات بذر داریم.

وی یادآور شد: ضمنا توجه داشته باشید که بیش از ۷۵ درصد اراضی کشاورزی ما دیم هستند، پس توجه به تولید دانه‌های روغنی در شرایط دیم کشور بسیار اهمیت دارد.

به کشت «کاملیا» در اراضی دیم توجه شود

رئیس پژوهشکده گیاهان دانه روغنی دانشگاه رازی در رابطه با اینکه در چه زمین‌هایی و با چه مشخصاتی می‌توان این دانه‌ها را کشت کرد، افزود: متأسفانه اکثر گیاهان دانه روغنی آبی هستند و باید در شرایط آبی کشت کرد که این اراضی کمتر از ۳۰ درصد اراضی را شامل شده و عمده آن به کشت غلات اختصاص داده می شود، مگر اینکه به گیاهان دانه روغنی مناسب شرایط دیم مانند کاملینا بیشتر توجه شود.

کهریزی با بیان اینکه بهترین خاک‌ها برای کشت دانه‌های روغنی، خاک‌های لومی و لوم رسی هستند که دارای زهکشی خوب و مواد آلی بالا باشند، افزود: pH مناسب خاک باید بین ۵.۵ تا ۷.۵ باشد؛ خاک‌های بسیار اسیدی یا قلیایی می‌توانند مانع جذب مواد مغذی شوند.

عضو هیأت مدیره و نایب رئیس انجمن علمی بذر ایران با اشاره به اینکه دمای ایده‌آل برای رشد گیاهان دانه‌ روغنی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است، اظهارکرد: برخی از گیاهان مانند کلزا به سرمای ملایم در مراحل رویشی خود مقاوم هستند، اما در مراحل جوانه‌زنی به یخبندان حساس‌اند.

وی خاطرنشان کرد: بارندگی بین ۱۵ تا ۲۰ اینچ در طول فصل رشد برای گیاهان دانه‌ روغنی کافی است، همچنین باید از غرقابی شدن زمین اجتناب شود.

عضو هیات علمی و استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس افزود: سویا، جزء دانه‌های پُرآب‌بری است که به شرایط مطلوب‌تری برای تولید نیاز دارد، این گیاه دانه روغنی سازگاری عمومی خاصی در شرایط دیم کشور از خود نشان داده است، گیاهی کم توقع است و میزان حداقلی به کود و سم نیاز دارد.

کهریزی در پاسخ به سوال که از هر هکتار، چه میزان دانه روغنی برداشت می‌شود؟، گفت: این مقادیر بسته به شرایط اقلیمی، نوع خاک، مدیریت زراعی و استفاده از تکنیک‌های کشاورزی متفاوت ماست؛ بنابراین، کشاورزان باید با توجه به شرایط خاص منطقه خود، اقدام به کشت و برداشت کنند تا بهترین عملکرد را داشته باشند.

پژوهشگر برتر کشور و استاد نمونه کشوری در حوزه کشاورزی  اظهارکرد: میانگین برداشت کلزا در ایران حدود ۱.۸ تن در هکتار است، اما در شرایط ایده‌آل می‌تواند به ۲.۵ تن نیز برسد، رکورد بالاترین برداشت کلزا در ایران به بیش از شش  تُن در هکتار نیز رسیده است، همچنین پیش‌بینی می‌شود که از هر هکتار گلرنگ حدود ۲۵۰۰ کیلوگرم دانه روغنی برداشت شود.

مدیران ارشد کشور، کمتر به واردت دانه‌های روغنی فکر کنند

رئیس پژوهشکده گیاهان دانه روغنی دانشگاه رازی در رابطه با اهمیت خودکفایی در این زمینه و نقش تولید دانه‌های روغنی در کاهش ارزبری، توضیح داد: مسلما هرچه تولید داخل را افزایش دهیم، خروج ارز کمتر می شود، لازمه این رویداد، داشتن مدیرانی است که کمتر به واردت فکر کنند، متاسفانه مدیران ارشد کشور ما اولویت را بر واردات گذاشته اند و همین باعث آسیب به تولید داخل می شود.

کهریزی با بیان اینکه متاسفانه هر سال مقادیر هنگفتی ارز برای واردات دانه‌های روغنی و بذر گیاهان دانه روغنی از کشور خارج می‌شود، افزود: لازم است دولت از تولید داخل حمایت کند نه واردات؛ گیاهی دانه روغنی مانند کاملینا می‌تواند در راستای کاهش وابستگی بسیار موثر باشد، اما متأسفانه تا سالهای اخیر اصلا توجه نشده است، تأمین بذر این گیاه کاملا داخلی است و دولت می‌تواند با یارانه خرید بذر برای کشاورز، تولید این گیاه را حمایت کند.

عضو هیأت علمی و استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس در پاسخ به این سوال که چه چیزی موجب شده است که به‌جای رشد در تولید و کاهش واردات، رواند افزایشی شود؟، افزود: متأسفانه هم میزان مصرف روغن جامعه ما بالا رفته است و هم تولید دانه‌های روغنی در اولویت اول نیستند.

وی خاطرنشان کرد: میزان مصرف روغن در کشور قبل از انقلاب زیر ۱۰ کیلوگرم بوده اما امروزه بالای ۲۰ کیلوگرم شده است، از طرفی توجه بیشتر به غلات، مانع توسعه دانه‌های روغنی می شود، مثلا اصرار بیش از حد برای خودکفایی در گندم، باعث شده سطح بیشتری از اراضی را به این گیاه اختصاص دهیم و طبیعتاً سهم کشت دانه‌های روغنی کمتر می‌شود.

انتهای پیام