تحلیلگران معتقدند تحرکات مردم اردن از طریق راهپیمایی‌ها به ویژه تجمعات در برابر سفارت رژیم صهیونیستی در امان اهرم فشاری بر دولت اردن بوده و آن را وادار کرده تا تلاشی را برای ایجاد نوعی توازن بین محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی و تعهدات خود درباره معاهده «وادی عربه» با این رژیم آغاز کند.
به گزارش خبرآنی، اول نوامبر ۲۰۲۴ یک سال از فراخواندن سفیر اردن از تل‌آویو به دنبال جنگ نسل کشی رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها در نوار غزه می‌گذرد. این اقدام منجر به تنش سیاسی در روابط بین ۲ طرف شد. تصمیم اردن برای فراخواندن «غسان المجالی» سفیر خود از تل‌آویو و برنگشتن سفیر رژیم صهیونیستی به امان نقطه تحولی در روابط ۲ طرف بود. به دنبال این مسئله، امضای توافق با رژیم صهیونیستی برای تبادل انرژی با آب متوقف شد.
«ایمن الصفدی» وزیر خارجه اردن در آن زمان گفت: ما نمی‌توانیم به توافق انرژی در مقابل آب ادامه بدهیم چرا که یک وزیر اردنی نمی‌تواند در کنار وزیر اسرائیلی برای امضای این توافق بنشیند در حالی که آنها برادران ما را در غزه می‌کشند.
به دنبال این اقدام، رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا در پرونده آب بر اردن فشار بیاورد. رسانه‌های عبری در آن زمان نوشتند تل‌آویو در حال بررسی تمدید نکردن توافق آب با اردن است اما چند روز بعد از اظهارات الصفدی، «عبدالله دوم» پادشاه اردن گفت که پیشبرد پروژه انتقال آب از العقبه(جنوب) به امان(مرکز) یک اولویت ملی است.
تحلیلگران معتقدند که تمام تحولات و شرایط نشان میدهد که رژیم صهیونیستی برای ایجاد شکاف سیاسی در اردن تلاش می‌کند و روابط جغرافیایی و جمعیتی بین اردن و فلسطین را نادیده می‌گیرد.
این برخورد رژیم صهیونیستی روابط امان و تل‌آویو را در بدترین وضعیت از زمان امضای توافق صلح بین آنها در سال ۱۹۹۴ قرار داده است.
«عیسی الشلبی» رئیس بخش رسانه و پژوهش‌های استراتژیک در دانشگاه دولتی «حسین بن طلال» به خبرگزاری آناتولی گفت: طوفان الاقصی برای اردن نیز مثل دیگر کشورها غافلگیر کننده بود. این جنگ با توجه به احتمال تاثیر آن بر اردن به خصوص موضوع کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها که می‌تواند تهدیدی برای امنیت و ثبات اردن باشد، مورد توجه زیاد این کشور قرار گرفت. همچنین این مسئله منعکس کننده واکنش اردن و نگرانی عمیق آن از تشدید تنش علیه فلسطینی‌ها است چرا که این مسئله می‌تواند ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی را تهدید کند و راه را برای طمع ورزی‌های افراطی‌های کابینه «بنیامین نتانیاهو» برای کوچاندن فلسطینی‌ها به اردن باز کند.
الشلبی گفت: تحرکات مردم اردن از طریق راهپیمایی‌ها به ویژه تجمع‌ها در برابر سفارت رژیم صهیونیستی در امان اهرم فشاری بر دولت اردن بوده است. دولت اردن تلاشی را برای ایجاد نوعی توازن بین محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی و تعهدات خود درباره معاهده «وادی عربه» با این رژیم آغاز کرد.
وی گفت: برای اردن روابط استراتژیک با آمریکا مهم است؛ آمریکایی که علنا از رژیم صهیونیستی در جنگ علیه غزه حمایت کرده است. برای اردن راهکار آینده مسئله فلسطین اهمیت زیادی دارد چرا که هر اتفاقی که برای فلسطینی‌ها بیفتد به ویژه در کرانه باختری تاثیر مستقیم یا غیر مستقیمی بر امنیت و اقتصاد اردن و بافت جمعیتی آن دارد. به ویژه اینکه نیمی از ساکنان اردن دارای اصالت فلسطینی هستند.
الشلبی گفت: نتانیاهو تلاش قابل توجهی برای رفع نگرانی‌های پادشاه اردن درباره اوضاع امنیتی وخیم کرانه باختری و نوار غزه انجام نداد و توجهی به نگرانی دولت اردن درباره محروم شدن فلسطینی‌ها از حق تشکیل کشور نکرد. این مسئله تاثیر بزرگی بر اردن دارد. همچنین مسئله‌ای که مقامات اردنی را نگران می‌کند این است که برخی وزرای کابینه نتانیاهو از طریق اقداماتشان در کرانه باختری و اظهاراتشان مجددا این ایده را مطرح می‌کنند که اردن همان فلسطین است. هرچند که نتانیاهو میزان حساسیت دولت اردن در قبال این مسئله بسیار با اهمیت را درک می‌کند اما کاری برای رفع نگرانی اردنی‌ها نمی‌کند. اردنی‌ها نگران این هستند که فلسطینی‌های کرانه باختری به طور کامل به اردن انتقال داده شوند.
الشلبی درباره آینده روابط بین اردن و رژیم صهیونیستی گفت: بعد از یک سال از فراخواندن سفیر اردن از اراضی اشغالی و ادامه جنگ غزه و گشودن جبهه جنگ لبنان، روابط ۲ طرف به سمت نوعی از بحران‌های بین‌المللی پیش می‌رود؛ بحران‌هایی که در آستانه پرتگاه قرار دارند و از نظر سطح و شدت، خطرناک‌ترین بحران‌های بین‌المللی هستند.
وی گفت: منافع تل‌آویو در کابینه کنونی در قبال امان منافع اندکی است و این نشان دهنده خطر روزافزون در روابط بین اردن و اسرائیل است.
«بدر الماضی» استاد علوم سیاسی در دانشگاه آلمانی اردن نیز به آناتولی گفت: روابط اردن و رژیم صهیونیستی محکوم به گروهی از ضوابط و قوانین ۲ طرف به ویژه طرف اردنی است. اردن به دلیل روابط خوبی که با آمریکا دارد فضای زیادی برای مانور دادن درباره آینده این روابط ندارد. آمریکا همواره بر هم‌پیمانان خود در کشورهای منطقه فشار آورده تا مسافتی را حفظ کنند که به حضور اسرائیل آسیب نزند. درباره اردن نیز به رغم شرایط سیاسی سخت همواره تلاش کرده تا بین معادله آمریکا برای ادغام اسرائیل در منطقه و حفظ امنیت آن و بین عمل به وظیفه خود در قبال مسئله فلسطین و تشکیل کشور فلسطین توازن برقرار کند.
وی تاکید کرد: تا زمانی که لجاجت اسرائیل و اقدامات آن برای نابودی نوار غزه و و کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها ادامه دارد، روابط بین ۲ طرف مثل قبل نخواهد شد. اردن کاملا موضوع اهمیت اسرائیل برای آمریکا در ابعاد امنیتی و استراتژیک و فشارهای داخلی مردمی اردن که اسرائیل را یک دشمن غیر قابل اعتماد می‌دانند، درک می‌کند. اردن در معرض فشارهای سیاسی بسیار بزرگی قرار دارد اما به دلیل مهارت‌های سیاسی که درباره عبور از معضل روابط دارد، قادر است چارچوبی را ایجاد کند که در خدمت منافع اردن و فلسطین باشد و مسافت منفعت استراتژیک با آمریکا و بعد اسرائیل را حفظ کند.
انتهای پیام
