به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی، بیست‌و‌چهارم مهرماه، روز جهانی عصای سفید نامگذاری شده است. این روز فرصتی است تا به چالش‌ها و نیازهای افراد دارای معلولیت بینایی توجه بیشتری شود. احترام به حقوق این افراد و فراهم آوردن شرایط مناسب برای استقلال و حضور فعال آنها در جامعه از جمله مهم‌ترین مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، مناسب‌سازی فضاهای شهری و عمومی نقش کلیدی در بهبود کیفیت زندگی افراد نابینا دارد.
ضرورت مناسب‌سازی فضاهای شهری
مناسب‌سازی فضاهای شهری برای افراد دارای معلولیت بینایی، به معنای ایجاد شرایطی است که آنها بتوانند با کمترین مشکل در شهر حرکت کرده و از امکانات عمومی بهره‌مند شوند. برخی از مهم‌ترین چالش‌ها شامل کمبود علائم لمسی، ناهمواری معابر، نبود علائم صوتی در تقاطع‌ها و کمبود سامانه‌های هوشمند راهنما است. با وجود اقدامات اخیر در بهبود شرایط، همچنان فاصله زیادی با استانداردهای جهانی داریم.
اقدامات جهانی و ملی در راستای مناسب‌سازی
در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا، نصب خطوط برجسته (تاکتایل) در پیاده‌روها، علائم صوتی در تقاطع‌ها و اپلیکیشن‌های هوشمند راهنمایی برای افراد نابینا، رایج شده است. در کشور ما نیز پروژه‌هایی برای مناسب‌سازی فضاهای عمومی به اجرا در آمده، به‌ویژه در شهر تهران. برخی خیابان‌ها و ایستگاه‌های مترو به علائم تاکتایل و رمپ‌های مخصوص افراد نابینا مجهز شده‌اند و اقداماتی برای دسترسی آسان‌تر به مراکز عمومی در حال انجام است.
پیشنهادات برای بهبود شرایط
برای دستیابی به شهری فراگیر، باید اقدامات بیشتری در سطح سیاست‌گذاری و اجرا صورت گیرد. از جمله:
گسترش علائم لمسی و صوتی: ایجاد خطوط برجسته و علائم هشداردهنده در تمامی معابر شهری و تقاطع‌ها.
نصب سامانه‌های هوشمند صوتی: استفاده از سامانه‌های صوتی در تقاطع‌ها و ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی برای افزایش ایمنی و دسترسی.
آموزش کارکنان شهری: برگزاری دوره‌های آموزشی برای آگاهی‌بخشی به مسئولان درباره نیازهای افراد دارای معلولیت.
تشویق توسعه فناوری‌های نوین: استفاده از اپلیکیشن‌های هوشمند برای تسهیل حرکت افراد نابینا.
توانمندسازی و تلفیق اجتماعی افراد نابینا
سازمان بهزیستی کشور در روز جهانی عصای سفید، رویکرد توانمندسازی و تلفیق اجتماعی افراد نابینا را در اولویت قرار داده است. این رویکرد با هدف آگاه‌سازی جامعه نسبت به توانمندی‌ها و نیازهای این افراد و ایجاد فرصت‌های برابر طراحی شده است. افراد نابینا با استفاده از عصای سفید و بهره‌گیری از توانمندی‌های خود، می‌توانند نقش مهمی در توسعه اجتماعی و فردی ایفا کنند.
اقدامات سازمان بهزیستی برای توانمندسازی
سازمان بهزیستی با تمرکز بر تشخیص به‌موقع و مداخله بهنگام، محدودیت‌های این افراد را به حداقل می‌رساند. به‌روز‌رسانی دانش کمیسیون‌های پزشکی و ارائه خدمات توانبخشی شامل پرورش مهارت‌های حسی و حرکتی، آموزش استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیزات کمک توانبخشی، از جمله اقدامات این سازمان است.
فناوری و استقلال افراد نابینا
دسترسی به فناوری‌های روز دنیا، شامل نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای کمک آموزشی، نقشی کلیدی در استقلال افراد نابینا دارد. تحقق این رویکرد نیازمند همکاری همه دستگاه‌ها در راستای قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت است.
برنامه‌های آموزشی و توانبخشی
فاطمه عباسی؛ معاون توانبخشی سازمان بهزیستی با اشاره به پوشش 85 درصدی برنامه غربالگری بینایی در کشور، گفت که تاکنون بیش از 58 میلیون کودک غربالگری شده‌اند و از این میان، 396 هزار کودک مبتلا به تنبلی چشم برای دریافت خدمات درمانی ارجاع شده‌اند.
اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
تصویب قانون جامع حمایت از حقوق معلولان گامی مهم در رعایت حقوق افراد دارای معلولیت است. اسماعیل برقی؛ معاون توانبخشی سازمان آموزش و پرورش استثنایی بر اجرای صحیح این قانون و ارائه خدمات آموزشی، پرورشی و توانبخشی به دانش‌آموزان نابینا تأکید کرد. او از تهیه 25 هزار جلد کتاب بریل برای سال تحصیلی آینده خبر داد.
نقش آموزش و پرورش استثنایی
برقی کودکان استثنایی را جزء جدانشدنی از سیستم آموزش و پرورش دانسته و از اقدامات سازمان بهزیستی در زمینه مشاوره، غربالگری و پیشگیری از آسیب‌ها قدردانی کرد. هم‌اکنون حدود 80 هزار دانش‌آموز در مدارس ویژه استثنایی تحصیل می‌کنند که 3 هزار نفر آنها دارای آسیب بینایی هستند.
اهمیت همکاری و هم‌افزایی
برقی بر ضرورت همکاری میان دستگاه‌های مختلف تأکید کرد و گفت: «با هماهنگی مناسب، می‌توانیم به شعار جامعه خوب؛ رعایت حقوق، شهر خوب؛ مناسب‌سازی، و آموزش و پرورش خوب؛ فرصت برابر جامه عمل بپوشانیم.»
آمار و چالش‌های نابینایان در ایران
براساس آمار، 240 هزار و 219 نفر از افراد نابینا و کم‌بینا تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند. با وجود پیشرفت‌ها، نابینایان همچنان با چالش‌های متعددی روبرو هستند، از جمله اجرای ناکامل قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت.
انتظارات از مسئولان
نابینایان و کم‌بینایان نیازی به ترحم ندارند، بلکه انتظار می‌رود مسئولان در رده‌های مختلف به وظایف قانونی خود عمل کنند و محیطی مناسب برای حضور آنها فراهم آورند.
انتهای پیام/
