سجاد محمدعلی نژاد در گفتگو با خبرنگار خبرآنی، در تشریح جزییات راه اندازی ۶ فب لب یا آزمایشگاه ساخت سریع که با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: در این طرح قرار است در ۶ پارک علم و فناوری زیرمجموعه وزارت علوم، ۶ فب لب یا آزمایشگاه ساخت سریع برای ساخت محصولات فناورانه ایجاد شود.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم ضمن اشاره به اینکه بسیاری از «هسته های پیش رشد» ایده هایی دارند و سال ها تلاش می کنند که این ایده را به محصول تبدیل و آن را تجاری سازی کنند، گفت: یکی از فرایندهایی که تولید محصول این هسته ها و مراکز رشد طولانی می شود عدم شناخت کافی از فرایندهای ساخت است. به طور مثال اینکه چه کارگاهی می تواند محصول آن ها را تولید کند و یا اینکه به چند کارگاه برای تولید محصول مراجعه کنند همه این ها سبب می شود که فرایند تولید محصول طولانی شود و طبیعتا به این دلیل ممکن است هم بازارهای داخل و هم بازارهای خارجی را از دست بدهیم. یعنی در واقع فرایند طولانی در تبدیل ایده به محصول می تواند آسیبی به توسعه محصول وارد کند.
محمدعلی نژاد خاطرنشان کرد: نکته دوم اینکه برخی اوقات یک طرح، طرح صنعتی مردم پسند نیست یعنی اصل ایده خوب است ولی به توانمندی های چندجانبه ای نیاز دارد برای اینکه محصول مورد پذیرش بازارهای داخلی و خارجی قرار بگیرد. این موجب شد که ما یک مجموعه ای را تحت عنوان «فب لب» راه اندازی کنیم. در مرحله اول راهبران در مراکز مشاوره فب لب ها، مشاوره هایی را درباره ایده و طراحی اولیه به فرد ارائه می دهند، اینکه به طور مثال چقدر یک ایده می تواند موفق باشد. پس از آن نقشه های طراحی اصلاح و طرح صنعتی که بتواند بازاری شود به فرد پیشنهاد داده می شود و راهبران در واقع کمک می کنند که یک فناوران به طرحی برسند که راحت تر سرمایه گذار جذب کند و پس از آن وارد بازار شود.
شبکه سازی کارگاه‌های ساخت و تجهیزات در ۶ استان
وی ضمن بیان این مطلب که فب لب ها شبکه ای از کارگاه‌های ساخت و تجهیزات مختلفی که در یک استان وجود دارد را به هم متصل می کند، گفت: این ارتباط و شبکه در اختیار فرد قرار ندارد ولی آن فب لب مرکزی بین ده ها مجموعه ساخت، این شبکه را ایجاد می کند. بنابراین دغدغه اصلی ما برای راه اندازی فب لب ها این بود که بتوانیم تعداد هسته های فناور و شرکت های دانش بنیان را بیش از پیش توسعه بدهیم و یک جهشی را در توسعه این شرکت ها و بالاخص سرعت راه اندازی شرکت های دانش بنیان نوپا رقم بزنیم.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم هدف از راه اندازی فب لب ها یا آزمایشگاه های ساخت سریع را ایجاد یک فرایند تسهیلگری برای ساخت سریع محصول عنوان کرد و افزود: بعد از ساخت نمونه اولیه فناوران می توانند به دنبال سرمایه گذار و تجاری سازی محصول خود بروند. فب لب ها در دنیا به سرعت در حال توسعه اند و معمولا در دانشگاه ها یا در بخش های خصوصی به شدت مورد استقبال قرار می گیرد.
محمدعلی نژاد با اعلام اینکه فب لب ها برای تسهیل در دسترسی در اقصی نقاط کشور در ۶ پارک علم و فناوری راه اندازی می‌شود، گفت: در شرق کشور سیستان و بلوچستان و سمنان، در غرب کشور قزوین، در منطقه جنوبی فارس، در منطقه مرکزی اصفهان و در تهران بیش از یک فب لب به دلیل حجم بالای تقاضا راه اندازی خواهد شد.
وی با اشاره به استقرار دبیرخانه ملی در پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان، گفت: سال گذشته راه اندازی فب لب ها را به صورت پایلوت آغاز کردیم و بخش های مختلف را مورد بررسی قرار دادیم و بخش کاملی از این فرایند در پارک سیستان و بلوچستان اجرا شده است و امسال براساس بازخورد اجرای طرح در فاز اولیه، فاز بعدی و تکمیلی آن را در سال جاری در پارک سیستان انجام می دهیم. با توجه به تجربه این پارک ایجاد فب لب ها را سایر پارک های علم و فناوری تسری می دهیم.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم ادامه داد: از روز گذشته مراکز مشاوره و طراحی در ۶ فب لب نام برده آغاز به کار کردند تا پایان شهریورماه کل ۶ مجموعه برای ارائه خدمات به تمام فناوران آماده خواهد شد. راه اندازی این فب لب ها به صورت مشترک بین معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و معاونت فناوری وزارت علوم انجام می شود.
سامانه بانک اطلاعاتی مراکز ساخت سریع کشور آغاز به کار کرد
وی با اشاره به رونمایی از سامانه بانک اطلاعاتی مراکز ساخت سریع کشور (کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و...) که روز گذشته در معاونت علمی انجام شد، گفت: این سامانه شبکه بین مجموعه کارگاه ها و آزمایشگاه هاست و ما کل کارگاه های مجموعه وزارت علوم، آزمایشگاه ها و پژوهشگاه ها را عضو این سامانه کردیم تا بتوانیم شبکه ملی ساخت را با همکاری معاونت علمی توسعه دهیم. این سامانه در حال حاضر فعال شده و مجموعه های آزمایشگاهی و کارگاهی وزارت علوم (غیر از استان خودشان) می توانند به راحتی تجهیزات و فعالیت‌های مورد نیاز خود را پیدا کنند و به صورت مستقیم با خدمت‌دهنده ارتباط بگیرند. با راه اندازی این سامانه یکی از مشکلات عمده صاحبان ایده در کشور که عدم دسترسی به امکانات تولید، نمونه‌سازی طرح و نداشتن مشاور مناسب است با استفاده از فب‌لب‌های سراسر کشور و در قالب سامانه ملی فبزنت برطرف می‌شود.
از ۱۰۰۰ طرح اولیه تا ۱۰۰ میلیون تومان حمایت می شود
محمدعلی نژاد با اشاره به حمایت از ایده های هسته های فناور در قالب گرنت مشترک بین معاونت علمی و معاونت فناوری گفت: برای اینکه بتوانیم یک نهضت ساخت راه بیاندازیم و همچنین برای کمک به ایجاد شرکت های جدید، در قالب یک بسته حمایتی از ایده های فناوران حمایت می کنیم. این فرصت فراهم شده که از ۱۰۰۰ طرحی که قابلیت ها و ویژگی های اولیه مورد نظر را دارد تا ۱۰۰ میلیون تومان برای ساخت و تولید حمایت شود و ما در واقع می خواهیم فرصتی فراهم کنیم که با این حمایت مالی راحت تر نسبت به تولید محصولشان اقدام کنند.
راه اندازی فب لب های تخصصی در دستور کار
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم گام بعدی را راه اندازی فب لب های تخصصی در حوزه های صنایع الکترونیک، صنایع غذایی و ... عنوان کرد و افزود: به طور مثال در پارک علم و فناوری استان قزوین در حال حاضر فب لب تخصصی مواد شوینده راه اندازی کرده ایم و به مرور فب لب های تخصصی در کشور توسعه خواهند یافت تا مشاوره ها و تجهیزات تخصصی را در اختیار هسته های فناور و شرکت های مستقر در پارک قرار دهند.
