نگاهی به پیشنهاد اعزام مجدد هیئت اتحادیه اروپا به گذرگاه رفح و اولین واکنش رام‌الله

به گزارش خبرآنی، تشکیلات خودگردان فلسطین در اولین پاسخ به پیشنهاد بورل در بیانیه‌ای آمادگی خود را برای حضور در گذرگاه رفح مطابق توافقنامه سال ۲۰۰۵ با حضور ناظران بین‌المللی اعلام کرد.

تشکیلات خودگردان فلسطین بار دیگر بر آمادگی طرف فلسطینی برای اقدام فوری جهت بازگشایی گذرگاه طبق توافق امضا شده در سال ۲۰۰۵ تاکید و اعلام کرد که این موضعگیری در راستای پاسخ به فراخوان «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا است که گفت وزرای خارجه اتحادیه به فعالیت دوباره هیئت اتحادیه اروپا در شهر رفح چراغ سبز نشان دادند.

تشکیلات خودگردان فلسطین از موضعگیری‌های سیاسی شجاعانه اتحادیه اروپا و اظهارات بورل که در آن بر لزوم اجرای حکم دیوان بین‌المللی دادگستری در رابطه با توقف حملات نظامی بر رفح تاکید کرده بود، استقبال کرد.

تشکیلات در بیانیه‌ای اعلام کرد موضعگیری‌های شجاعانه اتحادیه اروپا نشان دهنده وجود اتفاق نظری بین‌المللی در خصوص ضرورت توقف حملات مستمر اسرائیل علیه مردم فلسطین و لزوم وجود روندی سیاسی تا پایان یافتن اشغالگری و تشکیل کشور مستقل فلسطین با پایتختی قدس شرقی است.

بورل در کنفرانس مطبوعاتی در شهر بروکسل از موافقت وزرای خارجه اتحادیه اروپا با فعالیت دوباره هیئت این سازمان در گذرگاه رفح خبر داد.

مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در این کنفرانس مطبوعاتی تاکید کرد که همه اعضای سازمان ملل از جمله رژیم صهیونیستی باید به حکم‌های دیوان بین‌المللی دادگستری پایبند باشند.

او گفت: کشورهای اتحادیه اروپا به اتفاق نظر لازم برای تشکیل شورایی با مشارکت اسرائیل برای بررسی وضعیت غزه و و احترام به حقوق بشر دست یافتند.

«جوزپ بورل» پیش از نشست روز دوشنبه وزرای خارجه این اتحادیه در بروکسل در جمع خبرنگاران گفت: این بلوک به دنبال توافقی اصولی در خصوص استقرار دوباره هیئت کمکی این اتحادیه در گذرگاه رفح است.

بورل گفت: احتمال دارد به تصمیمی سیاسی برسیم و پس از آن باید آن را اجرا کنیم اما بدون موافقت اسرائیل، مصر و فلسطینی‌ها امکان اجرای آن وجود ندارد و احیای دوباره یک ماموریت غیرنظامی در گذرگاه رفح مستلزم موافقت تمام ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است.

«الکساندر شالنبرگ» وزیر خارجه اتریش نیز در جمع خبرنگاران در بروکسل گفت: اجرای هرگونه تصمیمی در خصوص این ماموریت کمی زمان خواهد برد. هیئتی که در اوایل سال ۲۰۰۵ تشکیل شد، در سال‌های گذشته در خواب بود، آنچه ما می‌خواهیم بازگشایی گذرگاه رفح است.

همچنین «آنالنا بربوک» وزیر خارجه آلمان اظهار کرد که برلین از ایده استقرار هیئت اتحادیه اروپا در گذرگاه رفح در مرز با مصر حمایت می‌کند.

بربوک با تاکید بر اینکه باید درباره چگونگی ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه که شرایط آن وخیم‌تر شده، اندیشید، گفت: آلمان نه تنها از ایده استقرار هیئت اتحادیه اروپا در این گذرگاه استقبال می‌کند بلکه از آن حمایت نیز می‌کند.

وزیر خارجه آلمان افزود: اگر ورود به نوار غزه تسهیل شود، ما اروپایی‌ها در رساندن کمک‌های بشردوستانه به غزه مشارکت خواهیم کرد.

او در ادامه گفت: قصد داریم این مساله را با مسؤولان منطقه‌ای و مسؤولان جهان عرب مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم.

جمعی از دیپلمات‌ها به خبرگزاری رویترز گفتند که اجرای این ماموریت پیش از توقف عملیات جنگی در رفح بعید است.

«شادی عثمان» سخنگوی اتحادیه اروپا در فلسطین اظهار کرد: درباره برخی ایده‌ها برای اه‌اندازی دوباره گذرگاه زمینی رفح بحث و گفت‌وگوهایی مطرح است که از جمله آنها ازسرگیری فعالیت‌های هیئت اتحادیه اروپا در این گذرگاه است.

شادی عثمان به العربی الجدید گفت: این سازوکار اجرایی است بر این اساس گفت‌وگوها و ایده‌های متفاوتی وجود دارد، از نظر اتحادیه اروپا هرگونه فعالیت این هیئت در چارچوب توافقنامه سال ۲۰۰۵ محسوب شده و با همکاری و هماهنگی تشکیلات خودگردان فلسطین انجام می‌شود.

هفتم مه جاری رژیم اشغالگر صهیونیستی اعلام کرد که در پی عملیات نظامی‌اش علیه شهر رفح در جنوب نوار غزه، کنترل گذرگاه رفح را به دست گرفته است که در نتیجه آن این گذرگاه کاملاً تعطیل شد.

پیش از کنترل رژیم صهیونیستی بر رفح، جنبش حماس با استقرار نیروهایی از وزارت داخلی، کنترل این گذرگاه را از زمان کنترلش بر نوار غزه در سال ۲۰۰۷ در دست داشت. در طول مدتی که حماس در این گذرگاه حضور داشت، گذرگاه بدون حضور هرگونه ناظر خارجی چه از سوی اتحادیه اروپا، چه سازمان ملل و یا حتی طرف‌های وابسته به تشکیلات خودگردان فلسطین، با طرف مصری کار می‌کرد. در طول سال‌های گذشته هیئت‌هایی از اتحادیه اروپا گهگاه بازدیدهایی از این گذرگاه داشتند بدون اینکه هرگونه اختیارات واقعی بر آن داشته باشند.

حتی زمانی که پس از توافق آشتی میان ۲ جنبش فتح و حماس در سال ۲۰۱۷ تشکیلات خودگردان به صورت موقت به آنجا بازگشت، هیئت اتحادیه اروپا دوباره به آنجا بازنگشت.

تاریخچه هیئت اتحادیه اروپا در گذرگاه رفح

هیئت کمک مرزی اتحادیه اروپا در رفح موسوم به «EUBAM ۲۴ » نوامبر ۲۰۰۵ در چارچوب سیاست امنیتی و دفاعی مشترک اتحادیه اروپا با ماموریت نظارت بر منطقه مرزی میان نوار غزه و مصر راه‌اندازی شد.

فعالیت هیئت یاد شده در چارچوب توافقی میان رژیم اشغالگر و تشکیلات خودگردان فلسطین ۱۵ نوامبر ۲۰۰۵ انجام شد و اتحادیه اروپا توافق کرد که طرف سوم این گذرگاه مرزی باشد.

بر اساس این توافق، افسران امنیتی فلسطینی و اسرائیلی با استفاده از دوربین‌های اتاق کنترل از راه دور که توسط ناظران اتحادیه اروپا مدیریت می‌شود، رفت‌وآمدها در این گذرگاه را کنترل می‌کردند اما فعالیت هیئت یاد شده پس از کنترل حماس بر غزه در سال ۲۰۰۷ به حالت تعلیق درآمد.

بر اساس بیانیه‌های منتشر شده از سوی اتحادیه اروپا، عملکرد هیئت این اتحادیه در تاریخ ۳۰ نوامبر ۲۰۰۵ آغاز شد و آخرین باری که گذرگاه رفح با حضور ناظران افتتاح شد، نهم ژوئن ۲۰۰۷ بود که در ادامه به دلیل کنترل حماس بر نوار غزه فعالیت هیئت یاد شده در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۰۷ به حالت تعلیق درآمد و از آن زمان هیئت اتحادیه اروپا برای ازسرگیری فعالیت خود در این گذرگاه آماده است.

گذرگاه رفح سال ۲۰۰۵ پس از گذشت سه ماه از عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از نوار غزه طبق، توافقی با تل‌آویو مبنی بر حضور برخی ناظران بین‌المللی در گذرگاه در کنار مسؤولان فلسطینی و بدون حضور نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی بازگشایی شد.

در دوره نخست‌وزیری «آریل شارون» نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی، این رژیم سال ۲۰۰۵ در اقدامی یک جانبه از شهرک‌های نوار غزه عقب‌نشینی کرد.

در حال حاضر گفت‌وگوها میان مصر، آمریکا، تشکیلات خودگردان فلسطین و رژیم صهیونیستی درباره امکان بازگشت این هیئت دوباره آغاز شده است و به نظر نمی‌رسد حماس در مذاکرات مربوط به گذرگاه رفح حضور یابد به ویژه که رژیم صهیونیستی با بازگشت آن قاطعانه مخالف است و مسؤولان مصری نیز با راه‌اندازی این گذرگاه در سایه حضور طرف اسرائیلی مخالف هستند.

شرایط جدید در غزه

«ناجی شراب» استاد علوم سیاسی دانشگاه الازهر غزه در گفت‌وگو با العربی الجدید اظهار کرد: جنگی که از اکتبر گذشته ادامه دارد، شرایط جدیدی را ایجاد کرد و حماس احتمالا به سناریوی حاکمیت کامل بر نوار غزه باز نخواهد گشت.

او گفت: غزه با ۲ مشکل روبه‌رو است، یکی مساله امنیتی که در قلب حوزه امنیتی رژیم اشغالگر قرار گرفته و بر این اساس حماس و گروه‌های مقاومت نمی‌توانند مانند گذشته به آنجا بازگردند و مشکل دوم گذرگاه نتزاریم است که شمال نوار غزه را از جنوب آن جدا می‌کند، علاوه بر این گذرگاه رفح که توافق ویژه‌ای در سال ۲۰۰۵ در خصوص آن انجام شد.

این استاد دانشگاه الازهر غزه افزود: مساله دیگری که وجود دارد، این است که رژیم اشغالگر هرگز کنترل نوار غزه و گذرگاه رفح را به صورت دائمی بر عهده نخواهد گرفت و به این ترتیب باید جایگزین‌هایی برای مدیریت این گذرگاه ولو به صورت موقت تعیین شود و سناریوی قطعی در گروی نتایج جنگ خواهد بود.

او در ادامه احتمال داد که جایگزین حماس در رفح کمیته‌ای بدون حضور حماس شامل تشکیلات خودگردان فلسطین و سازمان آزادی‌بخش و دیگر طرف‌ها از جمله هیئتی بین‌المللی یا هیئت اتحادیه اروپا است.

این استاد علوم سیاسی درباره میزان نتیجه‌بخش بودن حضور هیئت اتحادیه اروپا در گذرگاه رفح نیز گفت: موضوع در ارتباط با نتیجه‌بخش بودن یا نبودن نیست، سناریوهای بسیاری در ارتباط با نوار غزه وجود دارد که مهمترین آن اعمال قیمومیت بین‌المللی بر آن است که در آن صورت امکان حضور هیچ تشکلی چه حماس و چه دیگر گروه‌ها برای حاکمیت بر نوار غزه وجود ندارد.

او تاکید کرد: یک مشکل داخلی در ارتباط با روابط گروه‌ها به ویژه جنبش حماس با تشکیلات خودگردان فلسطین وجود دارد و درباره هیچ شکلی از مدیریت امور مربوط به نوار غزه در دوره فعلی توافق نشده است.

ناجی شراب افزود: مساله حضور هیئت اتحادیه اروپا با توجه به نیاز نوار غزه به راه‌اندازی گذرگاه رفح و انتقال کمک‌ها، کالاها و عبور و مرور افراد می‌تواند بهترین راه‌حل در دوره آتی باشد به ویژه که سناریوی دائمی در گروی نتایج سیاسی جنگ است.

به گفته منابع العربی الجدید، مصر، تشکیلات خودگردان فلسطین، اتحادیه اروپا، رژیم صهیونیستی و آمریکا برای رسیدن به یک توافق که با آن امکان راه‌اندازی گذرگاه زمینی رفح در مرحله آتی فراهم شود، بررسی‌های اولیه را آغاز کردند.

«مخیمر ابوسعده» استاد علوم سیاسی دانشگاه الازهر غزه نیز به العربی الجدید گفت: کنترل نظامی رژیم اشغالگر بر گذرگاه همه طرف‌ها را به یافتن راه‌حل‌هایی برای راه‌اندازی آن در دوره فعلی سوق داد، یکی از راه‌حل‌های مطرح شده بازگشت به توافق امضا شده در سال ۲۰۰۵ است، زمانی که رژیم اشغالگر تصمیم گرفت از نوار غزه عقب‌نشینی کند.

ابوسعده اظهار کرد: مذاکرات فعلی درباره بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به ۲ گذرگاه رفح و کرم ابوسالم همانند تحولات پس از توافق آشتی سال ۲۰۱۷ در قاهره است که نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان به بخش فلسطینی این ۲ گذرگاه بازگشتند.

این استاد دانشگاه الازهر غزه گفت: موضعگیری مصر در خصوص راه‌اندازی گذرگاه رفح و مخالفتش با حضور رژیم صهیونیستی در این گذرگاه، سناریوی بازگشت هیئت اتحادیه اروپا به این گذرگاه به عنوان یک طرف ناظر را مطرح می‌کند.

او تاکید کرد: یکی از راه‌ها برای راه‌اندازی گذرگاه رفح بازگشت تشکیلات خودگردان و هیئت اتحادیه اروپا است هرچند که تشکیلات در سایه اشغال گذرگاه و نوار غزه با این مساله مخالف است.

انتهای پیام