به گزارش خبرنگار خبرآنی، روح الله دهقانی فیروزآبادی در گفتگوی ویژه خبری نقش شهید جمهور آیت الله رئیسی در حمایت از نخبگان و زیست بوم فناوری را تشریح کرد و اظهار کرد: من به عنوان یک معاون کوچک ایشان که در حوزه علمی و فناوری کمک می‌کردم قویاً معتقد هستم که حضرت آیت الله رئیسی یک مدیر راهبردی تمام عیار بود و بحث اقتصاد دانش بنیان و گنجاندن در عنوان معاونت علمی، فقط یک اصلاح عنوان نبود بلکه یک تغییر راهبردی جدی در حوزه علم و فناوری کشور بود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور افزود: راهبردی که رهبری معظم انقلاب سال‌ها پیش شاید بیش از ۲۰ سال پیش تحت عنوان جنبش نرم‌افزاری شروع کردند در دوران حضرت آیت الله رئیسی به یک بلوغی رسیده بود که تغییر راهبری این زیست بوم از یک زیست بوم صرفاً علمی و فناوری و افتخارآفرین به یک زیست بوم موثر در اقتصاد در مسیر توجه ایشان قرار گرفت این نگرشی که ایشان داشتند و این نگرش را شما خروجی اش را در عنوان معاونت علمی می‌بینید.
۲ ماموریت رییس جمهور در حوزه فناوری به دهقانی/نگاه راهبردی به توسعه فناوری‌های آینده
وی با اشاره به تاکیدات رییس جمهور شهید بر استفاده از نخبگان چه به صورت فردی و چه شرکتهای دانش بنیان و در همه ساختارهای کشور گفت: آیت الله رئیسی برای بار اول که خدمتشان رسیدم، دو راهبرد جدی ترسیم کردند اولش این بود که دستاوردهای علمی و فناوری کشور در این سال‌ها باید به شکل جدی و واقعی و موثر در زندگی مردم به همه حوزه‌های اقتصاد، کشاورزی، صنعت سلامت، نفت و پتروشیمی ما و همه حوزه‌های دیگر ... نفوذ پیدا کند. نکته دوم اینکه این توجه به اقتصاد نباید شما را غافل بکند از آینده. نگاه راهبردی به توسعه فناوری‌های آینده این هم یکی از نکات مورد توجه خاص ایشان بود یعنی یک نگاه به آنچه که در گذشته داریم و استفاده از آن در اقتصادمان و یک نگاه در آینده و دستاوردهایی که باید داشته باشیم.
۲ یادگاری آیت الله رییسی در حوزه فناوری
دهقانی بیان کرد: در قانون برنامه هفتم یک بندی آمد که مورد حمایت ایشان قرار گرفت و توجه بهش داشتند و بحث این بود که کشور باید، در طی برنامه هفتم ۶ مجموعه بزرگ تراز در آفرینش فناوری‌های روز داشته باشد موضوعات مختلفی مثل زیست مهندسی میکروالکترونیک، علوم شناختی اعصاب و مغز و همینطور مسئله هوش مصنوعی و بلوغ و فناوری‌های کوانتوم از جمله این محورها است. فکر نمی‌کنم در دولت با توجه به همه مسائلی که دولت از نگاه مسائل روزانه کسی مثل ایشان توجه جدی و پیگیری به موضوعی مثل مثلاً هوش مصنوعی و کوانتوم داشت. من معتقدم که مرکز ملی هوش مصنوعی، شورای راهبری فناوری هوش مصنوعی و همینطور توجه ویژه شان به حوزه فناوری‌های کوانتوم که شورای فناوری‌های کوانتوم را تشکیل دادند دو مورد از یادگاری‌های اختصاصی شهید رئیسی عزیزمان در حوزه فناوری با نگاه رو به آینده است.
رییس بنیاد ملی نخبگان اظهار کرد: من از دو نگاه ایشان هم نگاه کاربست علم و فناوری در توسعه اقتصاد و هم نگاه به آینده برای غافل نبودن از پیشرفت و توسعه می‌خواهم یاد بکنم و ما سعی کرده‌ایم در طول این دو سالی که در خدمت ایشان بوده‌ایم روی این دو محور همه برنامه‌ریزی‌های عمومی معاونت علمی را انجام بدهیم.
راه اندازی ۶ مرکز آفرینش فناوری‌های پیشرفته
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ایشان در حوزه فناوری چیزی که به عنوان افق ترسیم می‌کردند چه بود؟ گفت: خوشبختانه کشور در سال‌های گذشته رتبه‌های خیلی خوبی در حوزه علم و فناوری کسب کرده و مردممان بارها شنیده‌اند چه در حوزه فناوری‌های زیستی و چه در حوزه فناوری‌های نانو و حوزه فناوری‌های هوش مصنوعی. حتی ما دستاوردها و رتبه‌های خوب جهانی داریم منتها توجه ایشان این بود که در حوزه‌های راهبردی که عرض کردم و نمونه‌هایش را گفتم ما در منطقه بتوانیم در طول برنامه هفتم در جایگاه‌های اول تا سوم حتماً قرار بگیریم. نگاه دوم نیز این بود که توجه واقعی داشتند به اینکه زیرساخت‌های مورد نیاز برای فناوری‌ها آماده شود یک زمانی توسعه فناوری در قالب آزمایشگاه‌های کوچک در قالب شرکتهای دانش بنیان کوچک و نوپا قابل تصور بود اما در دنیایی که امروز هر روز دارد از نگاه فناوری پیشرفت می‌کند توجه به ساختارهای متمرکز ساختارهای بزرگ و ملی یک نگاه راهبردی است که باز ایشان این را به ما تذکر می‌دادند این نگاهی که ما در کشور حداقل ۶ مجموعه بزرگ آزمایشگاه و مرکز آفرینش فناوری‌های پیشرفته داشته باشیم از جمله توجهات خاصی بود که ایشان داشتند.
نگاه حکمرانی نخبگانی در سیاست های رییس جمهور شهید
معاون علمی رییس جمهور همچنین درباره نگاه رییس جمهور شهید به حوزه نخبگانی و حفظ نخبگان گفت:آقای رئیسی نگاهش به نخبگان یک نگاه فراتر از یک بخشی از جامعه بود من به معنی واقعی کلمه در سیاست‌های ایشان نگاه حکمرانی نخبگانی را می‌دیدم، یعنی تاکید داشتند که مسائل کشور امروز فقط و فقط با کمک و همکاری نخبگان این کشور حل می‌شود ببینید ما از حیث منابع در کشور محدودیت داریم، بالاخره یک فروش نفت محدودی داریم، یک منابع محدودی داریم که دولت باید گذران کند و امور روزمره‌اش را انجام بدهد، اگر قرار باشد پیشرفتی در کشور اتفاق بیفتد این پیشرفت از مسیر سرمایه‌گذاری‌های پولی و مالی مجدد لزوماً نیست چون فضایش مناسب نیست این پیشرفت از جنس اصلاح فرایندهای حکمرانی به سمت فرایندهای هوشمندانه و نخبگانی است تاکیدی که ایشان داشتند و همه وزرا در دولت بارها شنیده‌ایم می‌فرمودند که حتی اگر نخبگان حوزه شما با دولت موافق و همراه نیستند نظراتشان را بگیرید و استفاده کنید.
مسائل این کشور راهکارهایش راهکارهای نخبگانی است
وی ضمن تاکید بر اینکه من معتقدم تنها مسیر پیشرفتی که حضرت آقا دنبال می‌کنند و رشدی که ما انتظار داریم در کشور اتفاق بیفتد استفاده از نخبگان در ارکان حکمرانی و استفاده از نخبگان در حل مسائل کشور است، تصریح کرد: مسائل این کشور راهکارهایش راهکارهای نخبگانی است نه راهکارهای مالی و سرمایه‌ای و منابعی. لذا این سیاست را شما حتی در دولت می‌بینید. من فکر نمی‌کنم در طول این سال‌ها دولتی جوان‌تر از دولت ایشان ما تجربه کرده باشیم و یا شما در رده‌های میانی مدیریت در وزارتخانه‌های مختلف وزارت صنعت و معدن وزارت جهاد کشاورزی وزارت بهداشت وزارت علوم مدیران جوان دهه شصتی و دهه هفتی ببینید که این‌ها کاملاً با نگاه نخبگانی دارند کار و فعالیت می‌کنند این نگاهشان در کلان نخبگان بود.
دغدغه رییس جمهور در حوزه نخبگانی/تاکید بر کار عملیاتی
رییس بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: در مسائل صنفی نخبگان در مسائل رسیدگی و توجه به نخبگان هم من فکر نمی‌کنم دغدغه ای بیشتر از این را در هیچ حوزه‌ای از ایشان من شنیده باشم بلا استثنا هر جلسه‌ای که من خدمت ایشان می‌رسیدم، اولین سوالشان این بود که وضعیت نخبگان کشور فضای نخبگانی کشور چه کار دارید می‌کنید و چه کار می‌توانم بکنم. من خاطرم است مسئله شرایط پزشکان و پرستاران و کادر درمان را با ایشان مطرح کردم کمتر از دو هفته با تمام موثرین این حوزه جلسات فشرده گذاشتند و یک جلسه‌ای که ما خدمت ایشان بودیم که منجر شد به ۱۲ راهکار عملیاتی ۳ ساعت تقریباً طول کشید ۳ ساعت متمرکز بر آنچه که دولت می‌تواند انجام بدهد برای حفظ و نگهداشت نیروی انسانی نخبه‌اش من خاطرم است موارد متعددی مطرح می‌شد در آن جلسه حاج آقا می‌فرمودند این موارد عمومی است توصیه است عملیاتی چه کار می‌توانید انجام بدهید. اینکه مثلاً توصیه کنیم که تکریم نخبگان در حوزه پزشکی این را که همه می‌دانند که باید انجام بشود دقیقاً عملیاتی چه کار کجا و به چه تعدادی و چه زمانی خیلی تاکید به این واژه علی العرض داشتند، لذا این هم یک نکته توجه دیگری شد. آخرین استوری صفحه رسمی ایشان اگر خاطرتان باشد دستورشان به بنده بود که در شورای عالی فضای مجازی کمیته‌ای برای حفظ و نگهداری و تقویت نیروی انسانی نخبه کشور در حوزه فضای مجازی و حوزه‌های نرم تشکیل شود.
بازگشت نخبگان به کشور نسبت به ۱۴۰۱، ۱/۸ برابر ارتقا پیدا کرد
دهقانی ضمن اشاره به اینکه ایشان معتقد بود بزرگترین حمایت از جریان نخبگی کشور ایجاد کردن زمین بازی برای تاثیرگذاریی‌شان در ارکان مختلف از مشورت دادن تا حوزه‌های مدیریتی بود، گفت: همین توجه ویژه بود که ارتباطات ما را با بچه‌های ایرانی خارج از کشور توسعه داد من افتخار می‌کنم که طبق آمار سامانه‌های جذب، شناسایی و توسعه همکاری بین‌المللی ما سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ همکاری‌هایمان با ایرانی‌های خارج کشور در حوزه نخبگان سه برابر شد. بازگشت نخبگان ما از ۲۰۰ دانشگاه برتر به کشور ۱/۸ برابر ارتقا پیدا کرده بود همه و همه به خاطر این توجه ویژه‌ای بود که ایشان به این حوزه داشت.
تعریف ۲۰۰ پروژه راهبردی با ایرانیان خارج از کشور در ۱۴۰۲
وی ادامه داد: این نخبگانی که برگشتند یک عده‌شان به عنوان اعضای هیئت علمی مشغول به کار شدند یک عده‌شان که قریب به ۳۵۰ تا ۳۶۰ نفرشان بود فرصت ایجاد شرکتهای دانش بنیان برایشان ایجاد می‌شد و یک عده دیگری هم به شکل نیروهای متخصص در شرکتهای دانش بنیان فرصت همکاری پیدا می‌کردند. این یک طرف یک نگاه دیگری که حضرت آیت الله رئیسی داشت که نگاه بسیار متعالی بود این بود که بچه‌های ایرانی که خارج از کشور هستند ولی به هر دلیلی زندگی تشکیل داده‌اند و شرایطی دارند که نمی‌توانند برگردند به کشور و علاقمند هستند خدمتی به کشور بکنند این‌ها هم بچه‌های کشور هستند. ما سال گذشته بیش از ۲۰۰ مورد پروژه‌های راهبردی با بچه‌های ایرانی که در خارج از کشور بودند تعریف کردیم که آنجا انجام دادند و خدماتشان را در اینجا استفاده کردند.
آیت الله رییسی بزرگترین حامی سیاستی جریان دانش بنیان کشور/خط قرمز رییس جمهور
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور در پاسخ به این سوال که مهم ترین حمایت آقای رئیس جمهور از شرکت های دانش بنیان چه بود؟گفت: مهم ترین نکته ای که حاج آقا به من تاکید می کردند می گفتند آقای دهقانی بزرگ ترین کاری که شما باید انجام بدهید، این است که همه دستگاه های کشور، همه دولت را برای استفاده از محصول و خدمت شرکت های دانش بنیان سرخظ کنید. ببینید این که من می گویم آقای رئیسی یک آدم فکور و راهبردی بود ، همین جاهاست. به جرات می گویم بزرگ ترین حامی فکری، حامی گفتمانی و حامی سیاستی جریان دانش بنیان کشور طی سال های گذشته حضرت آقا بود و بزرگ ترین حامی اجرایی فرامین حضرت آقا برای توسعه اقتصاد دانش بنیان شخص آقای رئیسی بود یعنی ایشان شخصا داعیه دار توسعه بازار دانش بنیان ها بود، ایشان بارها می فرمودند به هیچ وجه اجازه ندهید کالا و خدمتی که در کشور وجود دارد، شرکت دانش بنیان می تواند تامین کند از خارجی تهیه شود و برای شان خط قرمز بود.
وی افزود: من خاطرم است یک بار گله ای می کردم و گفتم فلان شرکت و فلان مجموعه دولتی این کالا وجود دارد و خدمتش این جوری است، ایشان تند شدند و گفتند بیخود کردند که همچین کاری کردند، این وظیفه شماست و شما باید مدعی شرکتهای دانش بنیان ها باشید و اگر لازم شد من هم ورود می کنم، در دولت اصلا پذیرفته نیست کالایی که در کشور تولید می شود از خارج وارد کنیم، نتیجه این حمایت داحیانه و داعیانه، ایشان هم هوشمندانه حمایت می کرد و شخصا مدعی حمایت از این بازار بود ، اتفاقات شگرفی بود که سال گذشته افتاد.
دانش بنیان ها در ۱۴۰۲ دو و نیم میلیارد دلار صادرات داشتند
دهقانی فیروزآبادی به ذکر مثال هایی پیرامون نتایج حمایت های رییس جمهور شهید از دانش بنیان ها پرداخت و گفت: این که وزارت نفت امروز بیش از یک و هشت دهم میلیارد دلار قرارداد با دانش بنیان ها بسته است نتیجه آن حمایت هاست، این که دانش بنیان های ما سال گذشته۵۳۰ همت فروش داشتند یعنی اگر معادل کنیم این عدد را با ارز دولتی، چیزی قریب به ۲۰ میلیارد دلار، اشاره کنم سال گذشته دانش بنیان ها ۵ میلیارد دلار ارز گرفتند، دو و نیم میلیارد دلار صادرات داشتند که ارزش متوسط صادرات شان نسبت به کالاهای صادراتی دو برابر بود. دانش بنیان های ما همه محصول های شان دانش بنیان نیست، در سبدشان دانش بنیان و و غیردانش بنیان هم بود و با این اوصاف دو برابر کالاهای صادراتی بود، دو و نیم میلیارد دلار محصول و خدمتی که فروختند به کشور که عموما شصت – هفتاد درصد قیمت خارجی ارزش دارد، آن بحثی که دوستمان اشاره کردند ،بحث صرفه جویی ارزی یعنی۵ میلیارد دلار ارز تخصیص گرفتند، دو و نیم میلیارد دلار صادرات کردند که این عدد دو برابر سال ۱۴۰۱ بود که صادرات مان در ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ سه برابر شد در دانش بنیان ها، در نقطه مقابل قریب به معادل خارجی ۳۰ میلیارد دلار کالا و خدمت به کشور دادند. دارویی که ما باید تا دیروز ۱۸۰ میلیون دلار هزینه می‌کردیم برای آن که از خارج بیاوریم صرفا با ۲۰ میلیون دلار تامین ارزی در کشور تامین شد و مردم اصلا احساس نکردند که ما تحریم شدیم.
ظرفیت بودجه ای معاونت علمی در ۱۴۰۳، ۳۵ هزار همت است
وی با بیان این مطلب که سال گذشته قریب به ۷ هزار میلیارد تومان بودجه داشتیم، سال ۱۴۰۳ که در آن هستیم با وجود همه مسایل و مشکلات کشور ظرفیت بودجه‌ای معاونت علمی الان براساس قانون برنامه هفتم و قانون بودجه بیش از ۳۵ هزار میلیارد تومان است، گفت: یک منابع مستقیم بودجه عمومی که قریب به ۴-۵ همت است و یک رشد ۲۰ درصدی داشته است، یک منبعی ایشان تاکید داشت و در مجموعه سران قوا تاکید داشتند و با کمک شان تصویب شد یک بسته ۷ هزار میلیارد تومانی برای سال ۱۴۰۳، یک بسته ۸ هزار میلیارد تومانی برای سال ۱۴۰۴ بود که معاونت علمی به کمک دستگاه‌های کشور یک سری پروژه‌های پیشران تعریف کند در اقتصاد دانش بنیان با این مفهوم، پروژه فناورانه‌ای که دانش بنیان‌ها انجام دهند، دستگاه‌های دولتی بهره بردار باشند و مردم مستقیما اثرش را در زندگی خودشان احساس کنند،
سرمایه صندوق نوآوری بعد از سال ها ۱۰۰ همت شد
دهقانی با اعلام اینکه بعد از سال ها سرمایه سه هزار میلیارد تومانی صندوق، صد هزار میلیارد تومان شد که این یکی از تصویبات رئیس جمهور شهید است، گفت: این توجه فقط نگاه راهبری رئیس جمهور شهید بود به این که علم و فناوری کلید پیشرفت کشور است. و امیدواریم در دولت آینده که مردم به خوبی انتخاب خواهند کرد، این هدف گذاری مقدس ، این هدف گذاری بلندنظرانه که ایشان انجام داده بود پیش برود و توسعه پیدا کند و اقتصاد کشورمان خیلی جدی از اقتصاد منبع پایه به اقتصاد دانش بنیان تبدیل شود.
میزبانی از هیئت های خارجی در معاونت علمی در سال ۱۴۰۲، ۶ برابر شد
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور درباره تاکید رییس جمهور بر اینکه در سفرها دستاوردهای دانش بنیان ها به عنوان هدیه به مقامات داده شود، گفت: شما یک هیئت خارجی پیدا کنید که آمده باشد ایران و رئیس جمهور با آن ها از همکاری علمی و فناوری کشور حرف نزده باشد. سال گذشته مصوبه و ابلاغ ایشان را داشتیم که سازمان همکاری بین المللی علمی و فناوری ایران شکل بگیرد که باز یادگاری ایشان است، بنیاد علمی ایران یادگاری ایشان است که پارسال ابلاغ شد، در حوزه دیپلماسی یک نمایشگاهی از دستاوردهای با خودمان می بردیم، در تب و تاب بودیم که، در هیچ کدام از دوره های گذشته، معاونت علمی به عنوان یک پایه و اساس رکن کنار رئیس جمهور در سفرها مطرح نبوده است، ایشان تاکید به این قصه داشت،سال گذشته سیصد ، بیش از سیصد هیئت تجاری را میزبانی کردیم. این عدد شش برابر سال ۱۴۰۱ است.
صادرات اقتدار و پیام پیشرفت است
وی ادامه داد: آقای امیرعبداللهیان را خدا رحمت کند، ایشان باور داشت و به بنده فرمودند که من به آقای رئیس جمهور عرض کردم ما در حوزه علم و فناوری نسبت به بسیاری از کشورها برتری داریم و گفتمان های علم و فناوری نسبت به بقیه گفتمان ها برای ما یک دست برتر ایجاد می شود و ایشان یکی از مدافعین و پیگیری های جدی این قضیه بود، وزارت خارجه این جا، جا دارد از دوستان وزارت خارجه که دوشادوش با دوستان کار می کردیم تشکر کنم، حوزه اقتصادی وزارت خارجه و بقیه حوزه ها همکاری و همراهی لازم برای این که صادرات محصول دانش بنیان ایرانی فقط ارزآوری نیست، صادرات اقتدار است، صادرات فرهنگ است، صادرات پیام پیشرفت است و رئیس جمهور شهید ما خیلی خوب این موضوع را هم از نظر راهبردی درک کردند.
