حدود ۹۴ سال پیش، وقتی رضاشاه پهلوی دنبال یک خودرو متفاوت بود، رئیس بانک پهلوی به کمپانی لیموزین «پیرس ارو» در آمریکا سفارش ساخت اتومبیلی را داد که بهای آن ۳۰ هزار دلار شد و روزنامه نیویورک به آن لقبِ «مجلل‌ترین مَرْکَب اربابان تخت طاووس در طول تاریخ» را داد، اما این خودرو اکنون کجاست؟
به گزارش خبرآنی، در سال ۱۳۰۹ خورشیدی (۱۹۳۰ میلادی) کلنل رضا قلی امیرخسروی، رئیس بانک پهلوی، برای رضا شاه پهلوی، به کمپانی پیرس ارو، سفارش ساخت اتومبیلی متفاوت را دارد که در روز رونمایی، سر و صدای زیادی در آمریکا به پا کرد.
آمار دقیقی از تعداد اتومبیل‌های موجود آن زمان ایران وجود ندارد، اما در منابع تاریخی اشاره شده که تعداد اتومبیل‌ها بسیار اندک، اما سفارش خرید برای ایران، رو به افزایش بود. آن زمان، بیشترین درآمد ایران از قراردادهای نفتی به دست می‌آمد.
هزینه خرید خودرو سفارشی پهلوی اول، حدود ۳۰ هزار دلار (در برخی منابع اشاره شده حدود ۲۵ هزار دلار) از محل خزانه بانک پهلوی تأمین شده بود، که رکورد گران‌ترین خودرو کل دنیا را زد و خبر آن در ۲۰ آوریل همان سال در روزنامه نیویورک تامیز منتشر شد و این روزنامه در گزارشی که از این اتومبیل منتشر کرد، آن را «مجلل‌ترین مرکب اربابان تخت طاووس در طول تاریخ» توصیف کرد.
«پیرس ارو» به عنوان «رولزرویس خودروسازی آمریکا» شناخته می‌شد، که سازنده خودروهای لوکس و گران‌قیمت بود و مدلی که برای رضاشاه پهلوی ساخت، از مدل A بود؛ یک مدل لیموزین هفت‌نفره و بزرگترین و قدرتمندترین اتومبیل پیرس ارو در میان دیگر مدل‌های این شرکت در سال ۱۹۳۰ میلادی (۱۳۰۹ شمسی) بود. اتاق این خودرو جزو اولین نمونه‌های لیموزین بود، به صورتی که کابین راننده از کابین سرنشینان عقب کاملا جداست.
موتور این خودرو هشت سیلندر خطی است، که در جلو آن قرار گرفته است. به دلیل حجم بسیار زیاد موتور، این خودرو دارای یک کاپوت بسیار بلند است. از دیگر ویژگی‌های این اتومبیل، قرارگیری چراغ‌های جلو روی گلگیرها، به دلیل روشن کردن بهتر جاده بود.
تا سال ۱۹۲۱ میلادی (۱۳۰۰ شمسی) فرمان اتومبیل‌ها در سمت راست بود و پیرس ارو دیرتر از همه شرکت‌های اتومبیل‌سازی فرمان را به سمت چپ منتقل کرد. این امر به خاطر آن بود که طراحان شرکت اعتقاد داشتند در این حالت راننده بهتر می‌تواند در سمت پیاده‌رو، در را برای سرنشین اصلی خودرو باز کند.
لیموزین سفارشی پهلوی اول، به رنگ سفید ساخته شد که بالای قاب چراغ‌های آن دو تاج طلایی نصب شده است. تودوزی‌های آن از ابریشم اعلاست که روی آن برگ زیتون با ظرافت خاص سوزن‌دوزی شده است. یراق‌آلات ماشین، دستگیره‌ها، قاب پنجره‌ها، قاب چراغ‌ها و سپرها آب‌طلاکاری شده و کف‌پوش اتومبیل از پشم مرغوب روسی است.
لیموزین تشریفاتی پهلوی وقتی به ایران می‌رسد، گفته می‌شود به خواست رضاشاه پهلوی، رنگ آن به سورمه‌ای و مشکی تغییر داده می‌شود و روی درهای آن دو تاج طلایی نصب می‌شود. در گزارش روزنامه نیویورک تایمز نیز اشاره شده که جاسیگاری داخل اتاق این ماشین به طور کامل از طلا ساخته شده و چند نگین الماس روی آن قرار دارد.
در گزارشی که چند سال پیش بی‌بی‌سی منتشر کرد، «کورتیس پوول» ـ از مسئولان انجمن دوستداران پیرس ارو در آمریکا ـ گفته است: پس از انحلال شرکت پیرس ارو در سال ۱۹۳۸ تمام اسناد آن از بین رفت و اطلاعات چندانی از خودرو رضاشاه و دیگر محصولات این شرکت باقی نمانده است، اما رضاشاه پهلوی گران‌ترین مشتری این کمپانی به شمار می‌آمد.
از این خودرو گران‌بها در مراسم‌های زیادی استفاده می‌شد و به دلیل فرم طراحی و تزئینات طلای به‌کاررفته در آن، ارزش زیادی داشت. لیموزین تشریفاتی پیرس ارو همراه با بعضی دیگر از خودروهای به‌جامانده از دوره پهلوی در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت.
لیموزین آب‌طلاکاری رضاشاه پهلوی با همان رنگ سورمه‌ای اکنون در موزه خودروهای تاریخی بنیاد مستضعفان نگهداری می‌شود و از سال ۱۴۰۰ به نمایش گذاشته شده است.
امین اموال این موزه درباره مرمت این خودرو گفته است که در زمان مرمت، این اتومبیل ضعف نقاشی داشته و سعی شده روش اصیلی برای مرمت آن اجرا شود، بنابراین ابتدا خودرو به رنگ سفید درآمده و دوباره رنگ سفارشی رضاشاه پهلوی، یعنی سرمه‌ای و مشکی به آن اضافه شده است.
موزه خودروهای تاریخی ایران در کیلومتر ۱۱ جاده مخصوص تهران ـ کرج واقع شده و بهای بلیت بازدید از آن برای هر نفر ۶۴ هزار تومان است.
انتهای پیام
