در بیشتر کشورهای جهان صندوق‌های بازنشستگی به عنوان واسطه مالی محسوب شده و در بیشتر بازارهای مالی از جمله بورس نقش مهمی ایفا می کند، در این خصوص که این صندوق ها در روزهای فعلی بازار سرمایه ایران چه نقش مثبتی می تواند ایفا کند، یک کارشناس بازار سرمایه گفت: تاسیس صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی در کشور گام مهمی در راستای رونق بلند مدت بازار سرمایه و افزایش شفافیت عملکرد صندوق‌های بازنشستگی است.
محمدحسین عسگری در گفت‌وگو با خبرآنی، با اشاره به اخذ مجوز و شروع به فعالیت نخستین صندوق‌های سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی در بازار سرمایه کشور، بیان کرد: این صندوق‌ها توسط کارفرما و به منظور حفظ و مدیریت سرمایه کارفرما و کارمندان یک بنگاه اقتصادی تأسیس می‌شوند و هدف اصلی آنها افزایش دارایی و ایجاد منافع برای دوران بازنشستگی اعضای صندوق است.
این تحلیلگر بازارهای مالی افزود با توجه به دستورالعمل‌های مصوب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، در حال حاضر سرمایه این صندوق‌ها حداقل باید ۵۰۰۰ میلیارد ریال بوده و تعداد سرمایه گذاران آن نیز حداقل ۵۰۰ شخص حقیقی باشند. این صندوق‌ها از نوع صدور و ابطالی بوده و نوع آنها شامل صندوق‌های "سهامی" یا در "سهام با ویژگی شاخصی" یا "صندوق در صندوق" است. همچنین در هر صندوق یک یا چند کارفرما می‌توانند مشارکت داشته باشند.
عسگری با اشاره به اینکه ارزش مبنای واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها ۱۰ هزار ریال است، افزود: واحدهای سرمایه گذاری این صندوق‌ها سه نوع می باشند. نوع اول، واحدهایی است که طبق اعلام کارفرما، به نام کارفرما و با پرداخت معادل یا درصدی از مبلغ صدور واحدهای سرمایه‌گذاری عادی نوع دوم صادر میشود.
وی اضافه کرد: نوع دوم، واحدهایی است که طبق اعلام کارفرما به نام نیروی کار صادر میشود و نوع سوم واحدهایی هستند که سایر سرمایه‌گذاران، وفق رویۀ پذیره‌نویسی صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری، با رعایت مقررات مندرج در اساسنامه و امیدنامه صندوق، در زمان پذیره‌نویسی یا در زمان فعالیت صندوق می‌توانند اقدام به خرید آن کنند. حداکثر واحدهای قابل صدور نوع سوم نیز ۲۰ درصد حداکثر تعداد واحدهای این صندوق‌ها است.
این کارشناس بازار سرمایه فعالیت این صندوق‌ها را دارای مزایای متعددی از دید کارفرما، کارمندان و بازار سرمایه دانست و گفت: بدون شک، نگهداشت نیروی انسانی کارآمد و باانگیزه یکی از مولفه های اصلی موفقیت هر بنگاه اقتصادی محسوب میشود. قطعا یکی از دغدغه‌های اصلی کارکنان یک بنگاه اقتصادی، مباحث مربوط به آتیه آنها در دوران بازنشستگی و از کار افتادگی است. لذا، کارفرماهای معتبر، با اخذ تدابیر لازم و تاسیس و مدیریت صحیح این صندوق‌ها می‌توانند علاوه بر تضمین مطلوب آتیه کارکنان، مزیت رقابتی در جذب، نگهداشت و افزایش انگیزه نیروی انسانی در مقایسه با سایر رقبا به نمایش بگذارند.
وی با تاکید بر اینکه با توجه به الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار در رعایت حد نصاب‌های سرمایه گذاری در کلاس دارایی های مختلف و نظارت دقیق و مستمر بر فعالیت و عملکرد این صندوق‌ها، متذکر شد: دغدغه کارمندان در خصوص سوء مدیریت و سرمایه گذاری نامطلوب مدیران این صندوق‌ها تا حدود زیادی از بین می‌رود. همچنین با توجه به عملکرد غیر شفاف و مبهم صندوق‌های بازنشستگی سنتّی در کشور که در مواردی موجب از بین رفتن سرمایه بسیاری از بازنشستگان و مستمری بگیران شده است، نقطه قوت این صندوق‌ها، عملکرد شفاف صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی در انجام معاملات و خرید و فروش دارایی‌های این صندوق‌ها است، به گونه‌ای که عملکرد و کارنامه سرمایه گذاری مدیران این صندوق‌ها از طریق سایت این صندوق‌ها به سهولت و سرعت در معرض دید و قضاوت دارندگان این واحدها قرار می‌گیرد و مدیران این صندوق‌ها باید در قبال عملکرد خود پاسخگو باشند.
عسگری ادامه داد: موضوع مهم دیگر از دید دارندگان این واحدها، تمرکز سرمایه گذاری توسط این صندوق‌ها در بازار سهام است. این مهم هم ناشی از ماهیت این صندوق‌ها و افق سرمایه گذاری بلند مدت مدیران صندوق‌های سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی است.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: نگاهی به بازدهی بازارهای دارایی در کشور حاکی از آن است که در افق بلندمدت، بازدهی بازار سهام همواره با اختلاف قابل توجهی برتر از بازدهی سایر بازارها از جمله بازار مسکن، طلا، ارز و سپرده های بانکی بوده است. لذا از این حیث، دارندگان واحدهای این صندوق‌ها در بلند مدت مطمئن خواهند بود که بازدهی بیشتری در مقایسه با سرمایه گذاری در سایر بازارها کسب خواهند کرد.
به گفته وی، از دید کلان و در سطح بازار سرمایه نیز فعالیت این صندوق‌ها به معنای تزریق بلندمدت و پایدار منابع مالی جهت رونق بازار سرمایه و تامین مالی طرحها و پروژه های سودآور در بازار اولیه است.
عسگری افزود: با توجه به اینکه ورودی‌های صندوق‌های سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی، ناشی از پرداخت های مستمر ماهانه کارفرمایان و کارمندان و در واقع منابع پایدار و قابل برنامه ریزی است، توسعه فعالیت این صندوق ها به معنای عمق بخشی واقعی بازار سرمایه کشور و تزریق مستمر و پایدار پول در بازار سهام است که این خود به معنای افزایش رونق معاملات در بازار سرمایه کشور است.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: با بیان اینکه دولت با ایجاد مزیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی همچنین تسهیل شرایط صدور مجوز و فعالیت این صندوق‌ها می‌تواند موجب توسعه عملکرد این صندوق‌ها شود، ابراز امیدواری کرد که در سال‌های آینده شاهد استقبال بیشتر سرمایه گذاران، کارفرمایان بخش خصوصی و حتی شرکت‌های دولتی برای استفاده از ظرفیت‌های صندوق‌های سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی باشیم.
انتهای پیام
