پایگاه خبری خبر آنی، گروه استان‌ها- بهرام قربانپور: استان گیلان به مرکزیت «رشتِ زیبا» دارای قابلیت‌های گردشگری، تاریخی و طبیعی فراوان است که اگر به آن پسوند «ایرانِ کوچک» بدهیم اغراق نکرده‌ایم.
محال است به رشت شهر باران‌های نقره‌ای آمده باشید اما گذرتان به میدان تاریخی و فرهنگی شهرداری این شهر نخورده باشد، میدانی که حالا چندین سال است به پیاده راه فرهنگی تبدیل شده و در طول روز هزاران رهگذر، مسافر و گردشگر لحظات خوشی را در این مکان سپری می‌کنند.
از کنار بازار بزرگ شهر و از لابلای بساط همیشه پهن شده دست فروشان که رد می‌شوید، از دور کاخ سفید رنگ با طرح و نمایی جذاب چشم نوازی می‌کند، کاخی که به عمارت بلدیه و یا همان «برج ساعت» رشت معروف است. سقف شیروانی آجری رنگ با طرح و نقش و نگاری اسلیمی شکل که درست در وسط آن برج ساعت زنگوله داری به سمت آسمان کشیده شده هر رهگذری را برای لحظاتی به خود جذب می‌کند.
از پنجره‌های چوبی به خط شده این کاخ جذاب رشت همان اندازه بگویم که باید کنار آن نشست و چای اصل گیلانی را نوشید و به باران‌های نقره‌ای و گیل مردان و گیل زنان چتر به دست شهر خیره شد.
وارد عمارت که می‌شوید فرش قرمزی تو را به سمت پله‌های چوبی هدایت می‌کند معماری عمارت از سبک خارجی و اروپایی تأثیر پذیرفته است و آن هم شاید به دلیل حضور و آمد و شد خارجی‌ها به رشت در زمان ساختش باشد. طراحی ساختمان از معماری سن‌پترزبورگ در روسیه الهام گرفته و معمار آن «آرتم سرداراف» معمار ارمنی و آلمانی بوده است که آن زمان در رشت زندگی می‌کرد، عمارتی که به «نگین و نماد» رشت تبدیل شده است.
سال ۱۳۰۲ خورشیدی بود که به‌دنبال تصویب قانون بلدیه، ساخت‌وساز برای برپایی بلدیه آغاز شد. سه سال بعد و هم‌زمان با تاج‌گذاری پهلوی اول در پایتخت، کاخ شهرداری را افتتاح کردند و بلدیه نوپای رشت که در جای دیگری شروع به کار کرده بود، به این عمارت منتقل شد. با گذشت چندین دهه، این‌جا همچنان شهرداری مرکزی رشت به‌حساب می‌آید.
عمارتی به وسعت یک قرن
سه سال پس از بهره‌برداری از ساختمان شهرداری رشت، یعنی در ۱۳۰۸ خورشیدی و زمانی که این عمارت در دست نظامیان قرار داشت، برج ساعت را بالای عمارت برپا کردند. این برج با بلندای ۲۴ متر برای نگهبانی و کنترل اوضاع شهر مورد استفاده قرار می‌گرفت. همچنین آتش‌سوزی‌های احتمالی در شهر از بالای برج به‌سادگی دیده می‌شد.
در زلزله سال ۱۳۶۹ برج ساعت و عمارت شهرداری آسیب فراوانی دید، اما تیم بازسازی که روبرت واهانیان سرپرستی آن را برعهده داشت، طی یک سال مجموعه را بازسازی کردند.
اگر این روزها از پیاده راه فرهنگی رشت به میدان شهدای ذهاب قدم بزنید خواهید دید که عمارت سفیدرنگ ساعت یا همان بلدیه رشت (ساختمان شهرداری) پارچه سیاه رنگی به دور خود پیچیده است، پارچه‌ای که خبر از تعمیرات و بازسازی اساسی این عمارت تاریخی را می‌دهد.
بعد از انتقال قسمت اداری شهرداری رشت به ساختمان جدید مدیریت شهری در میدان گیل تصمیم بر آن شد با مشارکت پارلمان و مدیریت شهری رشت و اداره کل میراث فرهنگی گیلان دوباره این بنا جان تازه ای به خود بگیرد.
پیشرفت ۲۰ درصدی مرمت و بازسازی عمارت شهرداری
«ولی جهانی» مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان که از یکی از بانیان مرمت و بازسازی ساختمان بلدیه رشت، در گفت و گو با سرویس‌خبری مهر می‌گوید: عمارت بلدیه رشت از شاهکارهای هنر معماری و تاریخی گیلان است که به یکی از اماکن گردشگری استان تبدیل شده است.
وی از پیشرفت ۲۰ درصدی مرمت و بازسازی عمارت بلدیه و ساعت رشت خبر داد و افزود: با اختصاص اعتبار مکفی و انتخاب پیمانکار ذیصلاح زیر نظر کارشناسان فنی اداره کل میراث فرهنگی عملیات مرمت و بازسازی بنای تاریخی عمارت شهرداری تاکنون ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان با تقدیر از شهرداری رشت برای اختصاص اعتبار مرمت ساختمان اضافه کرد: در این مرحله از بازسازی شرح عملیات مرمت با تعریف کاربری فرهنگی و اجتماعی برای عمارت شامل تعمیر سقف و حذف مداخلات سال‌های اخیر از بنا، مرمت دیوارها، بازسازی و تعویض در و پنجره‌ها، اصلاح نما، تعویض کف پوش‌ها و سایر موارد پیش بینی شده است.
جهانی با بیان اینکه عمارت بلدیه رشت موزه می‌شود، گفت: با پایان یافتن احیا، بنای تاریخی به عنوان مرکز فرهنگی دربرگیرنده موزه‌های تخصصی به شهروندان و گردشگران خدمات ارائه خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه ۳۰۰ بنای تاریخی در اختیار بخش دولتی و خصوصی که نیاز به مرمت و بازسازی دارند، افزود: مطابق با ماده ۹۸ قانون برنامه توسعه ششم کشور و ماده ۷۲ قانون حمایت از بافت‌ها و بناهای تاریخی، مالکان بناهای تاریخی خود موظف هستند که با تخصیص اعتبار مکفی نسبت به مرمت و بازسازی و ساماندهی بنای تاریخی تحت مالکیت اقدام کنند و در این راه نیز اداره کل میراث فرهنگی آمادگی دارد تسهیلات لازم و همکاری‌های لازم با نهادهای ذیربط را فراهم کند.
پیشرفت فیزیکی پروژه متوازن است
«رحیم شوقی» شهردار رشت در گفت و گو با سرویس‌خبری مهر اظهار کرد: رشت دارای قابلیت‌های گردشگری فراوانی است که عمارت بلدیه و برج ساعت یکی از این جذابیت‌های تاریخی مرکز گیلان است.
وی با اشاره به جزئیات پروژه بازسازی عمارت شهرداری رشت افزود: این پروژه اواخر شهریور امسال آغاز شده و به مدت ۱۸ ماه ادامه دارد.
شهردار رشت با تاکید بر لزوم سرعت بخشی به اجرای پروژه‌های شهری بیان کرد: در حال حاضر عملیات پاکسازی و امحای ادوات الحاقی، اجرای سربندی چوب‌های بام، برداشت اندودها و لایه‌های فرسوده دیوارهای داخلی و بدنه نما، جمع آوری و رنگ برداری درب و پنجره‌های چوبی، اجرای گچ و خاک جهت مرمت نماهای گچی، توسط پیمانکار پروژه در شرف انجام است.
شوقی در حالی از پیشرفت فیزیکی پروژه را ۱۲ درصد عنوان کرده که مسؤولان میراث فرهنگی از پیشرفت ۲۰ درصدی این پروژه خبر می‌دهند.
وی ادامه داد: پیشرفت واقعی بر اساس اجرا در برنامه زمان بندی، تحقق حدود ۱۲ درصدی پیشرفت فیزیکی پروژه را نشان می‌دهد که گویای پیشرفت فیزیکی متوازن است.
«بلدیه» در سیطره معارضین
شهردار رشت رفع معارضین را چالش اصلی اجرای این پروژه دانست و بیان کرد: در این خصوص از طریق مکاتبات صورت گرفته در ابتدا بانک سپه ذیل ساختمان ساعت و داروخانه کارون همکاری لازم را به جهت تخلیه و انتقال انجام داده و در حال حاضر سرپرستی بانک ملت استان با توافقات و حسن همکاری پس از ارزیابی قیمت سرقفلی و سیر مراحل قانونی، سر قفل واحد مذکور را به شهرداری رشت واگذار می‌کند.
شوقی با بیان اینکه تاکنون ۱۰ میلیارد ریال به عنوان پیش پرداخت به حساب پیمانکار پروژه واریز شده است، گفت: حدود ۴۷۰ میلیارد ریال از اعتبارات داخلی شهرداری رشت برای اجرای این پروژه در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با توجه به ثبت عمارت بلدیه رشت در فهرست آثار ملی، لذا نظارت عالیه بر نحوه اجرای عملیات بر عهده اداره کل میراث فرهنگی گیلان است.
راه اندازی موزه مردم شناسی در رشت
شهردار رشت از اتمام اجرای پروژه احیا و مرمت ساختمان بلدیه رشت تا پایان سال ۱۴۰۳ خبر داد و اضافه کرد: در صورت تحقق اعتبارات این پروژه تا پایان سال آینده به اتمام می‌رسد.
شوقی با بیان اینکه اجرای این پروژه در حال حاضر یکی از مهمترین رویدادهای مرمتی آثار ملی در کشور محسوب می‌شود، گفت: خاص بودن عمارت تاریخی بلدیه رشت که با هویت و حافظه تاریخی مردمان
شهر رشت و استان پیوندی ناگسستنی دارد سبب شده تا اجرای پروژه مرمت و بازسازی این بنای جذاب با حساسیت‌های بیشتری دنبال شود.
وی از راه اندازی موزه مردم شناسی در رشت خبر داد و افزود: پس از اتمام فاز نهایی (تهیه و نصب تأسیسات گرمایشی و سرمایشی) عمارت شهرداری رشت با کاربری به موزه بلدیه و مردم شناسی تبدیل می‌شود.
ساعت مغناطیسی رشت
احیا، مرمت و بازسازی اماکن تاریخی رشت به ویژه اماکنی که زیر نظر بخش دولتی قرار دارد می‌تواند ضمن حفظ و صیانت از آثار تاریخی، انگیزه‌ای برای صاحبان بخش خصوصی اماکن تاریخی باشد تا نسبت به سالم سازی و مرمت آن اقدام کنند و از طرفی دیگر بازسازی بناهای تاریخی قدرت مانور گردشگری را در شهر افزایش می‌دهد.
گوشه گوشه رشت دارای جذابیت‌های تاریخی و گردشگری است اما میدان شهرداری و عمارت بلدیه و برج ساعت رشت همانند مغناطیسی شگفت انگیز گردشگران و مسافران را به سمت خود جذب می‌کند، حال که «ساعت» به وقت رشت تنظیم می‌شود بهتر است متولیان امر در اجرای پروژه مرمت و بازسازی سرعت ببخشند تا گردشگران، مسافران و شهروندان گیلانی تماشای موزه شهر را تجربه کنند.
