به گزارش خبرنگار فضا و نجوم پایگاه خبری خبرآنی، امروزه تصاویر ماهوارهای به یکی از منابع مهم دسترسی به اطلاعات سنجشی و پایشی تبدیل شده و این تصاویر در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارند.
یکی از زمینه‌های پرکاربرد این تصاویر در پایش و نظارت در محیط زیست است که برای همه کشورها اهمیت زیادی دارد.
ماهوارهها به طور فزاینده‌ای برای نظارت بر محیط زیست سیاره و همچنین برای تحقیقات بیشتر آب و هوا مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ این ماهوارهها مجهز به حسگرهای پیشرفته هستند که آنها را قادر می‌سازد تا حجم وسیعی از داده‌ها را از سطح زمین، جو و اقیانوس‌ها جمع‌آوری کنند.
این داده‌ها سپس برای اطلاع‌رسانی به سیاست‌های زیست‌محیطی و همچنین برای کمک به دانشمندان برای درک بهتر تغییرات آب و هوایی استفاده می‌شوند؛ پیشرفت‌های اخیر در فناوری رصد زمین به ماهوارهها امکان اندازه‌گیری طیفی از متغیرهای محیطی از جمله دما، بارش، جریان‌های اقیانوسی، پوشش یخی و پوشش گیاهی را داده است. از این داده‌ها می‌توان برای نظارت بر سلامت اکوسیستم‌های زمینی و دریایی و همچنین برای تشخیص تغییرات محیطی ناشی از فعالیت‌های انسانی استفاده کرد.
در ادامه به بررسی مختصر برخی از استفاده‌های مختلف تصاویر ماهوارهای در محیط زیست می‌پردازیم:
1. پایش منابع آبی
قطعاً یکی از مهمترین کاربرد این تصاویر، پایش منابع آبی و به‌ویژه منابع آبی مشترک میان کشورهاست؛ نمونه استفاده از این فناوری را می‌توان در مذاکرات آبی کشورمان با افغانستان بر سر حقابه هیرمند مشاهده کرد که کارشناسان و رایزنان ایرانی به استناد تصاویر ماهوارهای خیام به طرف مقابل ثابت کردند که پشت سد کجکی آب وجود دارد و باید به سمت ایران رهاسازی شود.
2. شناسایی کانون طوفان‌های گرد و غبار
گرد و غبار معضلی جهانی است که بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرده است. به واسطه دید بهتر و اشراف بیشتر تصاویر ماهوارهای می‌توان منشأ گرد و غبار و کانون‌هایی که بیشترین تولید آلاینده را دارند و همچنین کریدورهای گرد و غبار را شناسایی کرد. حضور سازمان فضایی ایران در ستاد ملی مقابله با توفان‌های گرد و غبار و همچنین تصاویر ماهوارهای ناسا از منشا کانون‌های شهر زابل نمونه‌ای از این کاربرد است.
3. تشخیص فرونشست
ماهوارهها می‌توانند آمار دقیقی از دشت‌های دچار پدیده فرونشست ارائه داده و همچنین نقاط بحرانی از این منظر را شناسایی کنند.
4. پیش‌بینی سیل
یکی از اصلی‌ترین کاربرد ماهواره‌های هواشناسی در تشخیص سیل است.
این مهم به ویژه در کشورهایی مانند ژاپن که در معرض سیل هستند، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال ماهواره ژاپنی GCOM-C از سال‌ها پیش در این زمینه فعال است.
5. پایش آلودگی هوا
ماهواره‌های رصد زمین مجهز به حسگرهای پیچیده‌ای هستند که می‌توانند غلظت آلاینده‌ها در جو و همچنین میزان رسوبات و سایر آلاینده‌های وارد شده به جو را اندازه‌گیری کنند. سپس از این داده‌ها برای نظارت بر کیفیت هوا، شناسایی منابع آلودگی هوا و تعیین اینکه آلودگی هوا بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد استفاده می‌شود.
استفاده از ماهواره‌های رصد زمین قبلاً بر پایش کیفیت هوا و آب تأثیر گذاشته است. به عنوان مثال داده‌های ماهوارهای برای نظارت بر میزان آلودگی هوا که در ایالات متحده استفاده شده است، به شناسایی منابع آلودگی هوا کمک می‌کند و منجر به اجرای مقررات جدید برای کاهش آلودگی هوا می‌شود.
6. تشخیص آتش‌سوزی‌های جنگلی
به کمک ماهوارهها و با استفاده از باندهای حرارتی و مادون قرمز می‌توان در لحظات اولیه وقوع آتش‌سوزی و پیش از گسترده شدن دامنه آن، آتش را شناسایی کرد همچنین می‌توان پیش از وقوع آتش‌سوزی مناطقی که پتانسیل آتش گرفتن وجود دارد را شناسایی کرد. در این حالت داده‌ها و معیارهایی مانند رطوبت منطقه، دمای منطقه و میزان بیومس(زیست توده) منطقه با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
به طور کلی، ماهوارهها و تصاویر ماهوارهای در حال تبدیل شدن به ابزار مهمی در نظارت بر آلودگی هوا و کیفیت آب هستند. با ارائه داده‌های جامع و به موقع، فناوری ماهوارهای کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که محیط زیست ما محافظت و حفظ می‌شود.
انتهای پیام/
