به گزارش پایگاه خبری خبر آنی، سید عزت الله ضرغامی در سلسله نشست‌های میراث فرهنگی با موضوع معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی که امروز با حضور صاحب نظران، فعالان حرفه‌ای و مدیران حوزه معماری و شهرسازی در دفتر معاونت میراث فرهنگی برگزار شد، با اشاره به ضرورت معرفی الگوهایی برای شهرسازی و ساخت بناهای شهری متناسب با نمادهای ایرانی و اسلامی، بر طرح پیشنهادهایی برای ارائه به دولت و دیگر مسئولان در راستای جبران عقب‌ماندگی‌های دهه‌های گذشته تأکید کرد.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با بیان اینکه زیبایی یک اصل زیربنایی و مورد پذیرش همه است، ادامه داد: تلفیق خلاقیت و نوآوری با نمادهای معماری ایرانی_اسلامی برای ارائه مدل‌های عملیاتی متعدد به مردم ضرورت دارد.
مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز در این نشست گفت: پیش تر در شورای انقلاب فرهنگی جلساتی برگزار شده بود و درباره معماری بحث‌هایی مطرح و مصوباتی هم داشتند اما همان موقع هم من گفتم این مصوبات راه به جایی نخواهد برد و همین گونه نیز شد.
وی افزود: در این میان موضوعات مهم در حوزه معماری، دانشگاه است اما در این میان نیز آفتی که وجود دارد تقلید است که این مسئله باعث شده تا شاهد ناهنجاری بصری در معماری در کشور هستیم که در حوزه‌های مختلف تأثیرگذار است.
مصوبات نشست به برنامه هفتم توسعه اضافه شود
امیر فرجامی عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی نیز در این نشست گفت: پیشنهاد من این است که با توجه به تمدید یک ساله برنامه هفتم توسعه، مصوبات این جلسات به برنامه هفتم توسعه اضافه شود. اینکه وضعیت معماری به این روز افتاده است دلیلش سرعت تحولات، اتفاقات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. در کنار دانشگاه‌ها و نهادهای علمی، دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای تدوین شرایط مناسب معماری و شهرسازی نقش مهمی دارند.
حامد مظاهریان معمار نیز در سخنانی در این جلسه گفت: معماری آئینه و بازتاب‌دهنده سبک زندگی جامعه خودش است بنابراین اگر اکنون ما از وضعیت معماری‌مان گلایه داریم تمام آن چیزی است که از دل جامعه بر می‌آید.
وی افزود: در تهران در حال حاضر یک میلیون پلاک ساختمانی داریم و اکنون تغییر دادن این یک میلیون پلاک کار سختی است. علت اینکه مردم به معماری رومی علاقه دارند به این علت است که ایرانیان به دلیل پیشینه تاریخی که دارند به جزئیات اهمیت می‌دهند.
مظاهریان خاطرنشان کرد: وزارت میراث‌فرهنگی یکی از وظایفی که اکنون می‌تواند به نحو مطلوب آن را انجام دهد، حفظ وضعیت بناهای تاریخی موجود با معماری اصیل و مناسب است.
میراث‌فرهنگی در پایان کار ساختمان‌ها باید دیده شود
اسماعیل شیعه معمار نیز در ادامه گفت: به نظر من میراث‌فرهنگی باید بازتعریف شود. آیا میراث‌فرهنگی فقط حفظ ساختمان‌ها و ابنیه است؟ و یا حفظ سنت‌ها و آئین‌ها است؟ حاصل شهرهای امروزی ما در سه مورد تجلی می‌یابد که یکی از آن‌ها ضعف توجه به میراث‌فرهنگی است.
او افزود: شهر قابل زیست، شهری است که تمدن‌ساز باشد و شهری است که مردم از شهر در هراس نباشند. در چنین شهری و در چنین شرایطی جایگاه میراث‌فرهنگی کجاست؟ ما به پایان کار ساختمان‌ها فکر نکردیم و جای میراث‌فرهنگی در این وضعیت خالی است.
شیعه خاطرنشان کرد: پیشنهاد من این است که نقش میراث‌فرهنگی را از طریق قانون در سایر نهادها از جمله شهرداری‌ها تبیین و تشریح کنیم.
محمد سعید ایزدی معمار در ادامه گفت: از معماری گذشته این روزها، تکرار شکل گذشته را زیاد می‌بینیم و این وظیفه دانشگاه‌هاست تا اصول معماری گذشته را مرور کنند و از بازخوانی صرف شکل به محتوا برسیم.
وی افزود: در گذشته معماری ما با محیط، اقلیم و طبیعت هماهنگ بودند اما اکنون فاصله گرفتند به نظر می‌رسید باید در کیفیت‌های مد نظر در معماری باید توجه زیادی داشته باشیم که یکی از این کیفیت‌ها، توجه به آرامش در معماری است.
این معمار ادامه داد: ضوابط و مقررات باید بازنگری شود و کمیت حاصل بر شهرسازی ما بر روی معماری اصیل تأثیر گذاشته است.
ایزدی در ادامه یادآورشد: موضوع معماری فرابخشی است و تنها مربوط به وزارت میراث‌فرهنگی و یا وزارت راه و شهرسازی نیست بلکه باید یک نهاد فرابخشی متولی معماری در کشور باشد.
وی بیان کرد: در معماری یکی از مهمترین موضوعاتی که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد، الگوسازی است. این الگوسازی در قدم اول باید از سوی نهادهای دولتی انجام شود.
موضوعات گذشته بررسی و آسیب‌شناسی شود
علیرضا انیسی معاون پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست تخصصی گفت: پیشنهاد می‌دهم برای شناخت بهتر مسائل مطرح شده در این نشست اول نسبت وزارت میراث‌فرهنگی با معماری مشخص شود ضمن اینکه پیشنهاد می‌دهم مسائل گذشته مورد آسیب‌شناسی و بررسی قرار گیرد.
وی ادامه داد: امروز مأخذ و مرجع دانشجوی ما در تحقیقات مرتبط با حوزه معماری، موتور جستجوی گوگل است و این نشان می‌دهد ما یک منبع غنی برای معماری اصیل ایرانی نداریم. برای اینکه به یک الگوی مناسب در معماری برسیم مسئولان باید عزم و اعتقاد داشته باشند.
پرفسور محمود گلابچی پیشکسوت حوزه معماری با اشاره به حفظ چارچوب‌ها، اصول و ارزش‌ها، تصریح کرد: شهرسازی ما تقلیدی از معماری غرب است و باید به دنبال هویتی از معماری باشیم. با توجه به صحبت‌های مهندس ضرغامی باید پیشنهادها باید تبدیل به سند بالا و مبنای کار سایر دستگاه‌ها قرار گیرد.
او به ضرورت تعریف وظایف و تکالیف برای دستگاه‌های مربوطه از سوی هیأت دولت اشاره کرد و ادامه داد: باید آسیب‌شناسی شود چرا معماری ما در این‌جایگاه قرار دارد و نباید در جایگاهی که شایسته کشور است قرار نگرفتیم.
گلابچی با بیان اینکه باید ذائقه معماری مردم را دانست، اظهار کرد: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی، دستگاه‌های نظارتی و اجرایی، نظام مهندسی، مجامع حرفه‌ای و صدا و سیما این اهداف شناسایی شده را عملی کنند و بعد هویتی را که شایسته تمدن پرشکوه و تاریخ ایران که متناسب با اندیشه انقلاب اسلامی باشد، معرفی کنند.
عبدالمجید نقره کار استاد دانشگاه با بیان اینکه اصول فرهنگی ثابت و تمدن‌ها وابسته به شرایط زمانی و مکانی هستند، افزود: چرا گفته‌اند میراث فرهنگی و نگفته‌اند میراث تاریخی یا تمدنی به این دلیل که فرهنگ زیربنای اصول و معیارهای زیبایی‌شناسی است.
او فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر تمدن نوین اسلامی با هویت ایرانی اسلامی را راهبردی دانست که می‌تواند ما را هدایت کند و تصریح کرد: فرایند معماری پنج مرحله دارد که اسلام پنج مرحله آن را تضمین کرده است.
نقره‌کار ادامه داد: اسلام دارای عالی‌ترین مکتب زیبایی‌شناسی و کامل‌ترین ارزش‌ها در حوزه انگیزه و خلاقیت انسانی است که ایدئالیسم و رئالیسم را تجمیع کرده و راه حل ارائه داده است.
این صاحب نظر حوزه معماری، اصلاح سرفصل دروس دانشگاه و تغییر رویکرد وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی شهرسازی را در این راستا مهم دانست.
ضرورت تشکیل اتاق فکر برای معماری اسلامی- ایرانی
محمدرضا پورجعفر معمار با اشاره به غیبت اندیشه و حاکم بودن ابزار به جای خرد بر ضرورت تشکیل یک اتاق فکر فعال تاکید کرد.
وی با بیان اینکه در طراحی شهری هماهنگی یک اصل و ضرورت است، ادامه داد: هماهنگی جایگاهی در طرح‌های تفصیلی و جامع ندارد که باید در اتاق فکر ایجاد شده هماهنگی پیگیری شود.
پورجعفر در راهنمای طراحی شهری بر ارائه چارچوبی برای صدور پروانه بر اساس هماهنگی تاکید کرد.
این پیشکسوت معماری در ارتباط با آینده بر ضرورت ورود جدی و داشتن برنامه در حوزه متاورس اشاره کرد.
حمیدرضا صارمی معمار با اشاره به ارتباط معماری اسلام با انسان، ادامه داد: باید به تعریفی مشترک درباره معماری اسلامی برسیم که با توجه به قبول اصول، ارائه‌ای نوین داشته باشیم.
او افزود: اسلام نسبت به سایر مکاتب بر ارتباط معماری و انسان توجه دارد و دستاوردهایی برای انسان دارد که در سایر مکاتب به آن توجه نشده است.
صارمی با بیان اینکه مفهوم شهر اسلامی به دنبال معرفت شناسی مطابق با تمام ابعاد انسان است، ادامه داد: شهر اسلامی و کنشگرانش باید از نو تعریف شود و نباید تعریفی از شهر اسلامی داشته باشیم که قابل پیاده‌سازی نباشد.
در نقد معماری بسیار کم کار شده است
زهرا اهری با طرح سه پرسش اساسی چیستی معنای معاصر، معماری معاصر، معماری معاصر ایرانی اسلامی، تصریح کرد: در دانشگاه کاستی نداریم اتفاقی که در بیرون می‌افتد مهم است.
وی با بیان اینکه در نقد معماری بسیار کم کار شده است، ادامه داد: باید اتفاقی که در شهرسازی افتاده را در یک مقیاس کوچک ثبت و منعکس کنیم و فرایند ساخت آن را بدون قضاوت مورد بررسی قرار دهیم.
اهری افزود: این روش می‌تواند جوابی برای الگوسازی باشد که در اختیار جامعه گذاشته شود و مورد بحث قرار گیرد.
این مدرس دانشگاه بررسی چگونگی شکل‌گیری ذائقه مردم را در یافتن اینکه کاستی‌ها کجاست مهم عنوان کرد.
