علیرضا علیپور*: اگر چه ایالات متحده آمریکا پس از توافق نامه الجزایر، متعهد شده که در امور داخلی ایران مداخله نکند، اما تلاش برای تغییر حکومت ایران همواره در دستور کار سیاستمداران واشنگتن قرار داشته است. این هدف، البته در مقاطعی با روش‌های سخت و در مقاطعی با الگوهای براندازی نرم و در پوشش برنامه‌های وزارت خارجه آمریکا موسوم به دموکراسی و حقوق بشر پیگیری شده است.
در این راستا مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، که از زمان پیوستن به دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا هجمه‌های تبلیغاتی علیه ایران را یکی از محورهای فعالیتش قرار داده، در روز پنج شنبه ، در سالگرد کودتای 28 مرداد در تقویم میلادی، در سخنانی از تشکیل «گروه اقدام ایران» در درون ساختار وزارت خارجه این کشور برای هماهنگی تمامی اقدامات مرتبط با تهران خبر داد.
پمپئو برایان هوک، مشاور ارشد وزیر خارجه و مدیر برنامه‌ریزی سیاست‌های وزارت خارجه را به عنوان نماینده ویژه در امور ایران و رئیس گروه اقدام ایران معرفی کرده است. هوک رئیس گروه اقدام ایران نیز گفته: هدف این گروه تلاش در سطح جهانی برای تغییر رفتار ایران است؛ اگر ایران به تغییر بنیادین رفتار خود تعهد نشان دهد، می‌توان از گفتگو با ایران سخن گفت.
«گروه اقدام ایران» هم پیش از هر چیز یادآور ده‌ها ساختار و گروه دیگری است که دولت آمریکا برای هماهنگ کردن تلاش‌هایش در راستای تغییر نظام ایران راه‌اندازی کرده است. «کاندولیزا رایس»، وزیر خارجه دولت جورج بوش به عنوان مثال، «دفتر امور ایرانیان» را سال ۲۰۰۶ با ۸۵ میلیون دلار بودجه برای ارتباط‌گیری با مخالفان ایران و در نهایت تغییر نظام جمهوری اسلامی راه‌اندازی کرد.
«مارک دابوویتز»، یکی از اصلی‌ترین معماران سیاست‌های ترامپ علیه ایران در مصاحبه‌ای روز جمعه گفته دولت آمریکا با تشکیل «گروه اقدام ایران» الگویی که «رونالد ریگان» علیه شوروی در پیش گرفت را دنبال می‌کند. تحلیلگران و کارشناسان حوزه روابط بین الملل سه دلیل عمده را برای ایجاد کارگروه اقدام ایران در نظر گرفته اند.
گروه اول بر این عقیده اند که نومحافظه کاران ضد ایرانی دولت آمریکا با ایجاد کارگروه اقدام ایران درصدد کنترل بر ترامپ هستند زیرا که در مسائل دیگر گذشته مانند نشست سنگاپور با کره شمالی و همچنین نشست هلسینکی با روسیه، آن چنان گروه های نومحافظه کار نقش جدی بر تصمیمات دونالد ترامپ نداشتند. در واقع آقای پمپئو و نومحافظه کاران در کاخ سفید یا در مجموعه نظام تصمیم گیری آمریکا دنبال این هستند که از طریق این گروه هماهنگی تاثیرگذاری خود را بر تصمیم گیری‌های ترامپ افزایش دهند. معنای ساده‌تر این حرف این است که ترامپ را کنترل کنند.
گروم دوم بر این عقیده اند که تشکیل کارگروه اقدام ایران بیشتر در راستای نظارت شدیدتر و دقیق تر نسبت به تحریم های آمریکا علیه ایران می باشد. در واقع هدف افزایش رایزنی‌ها با متحدان امریکا است تا اعمال تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران به دقت و به صورت کامل اجرا شود. تشکیل گروه اقدام ایران در وزارت امور خارجه ایالات متحده، به منظور اطمینان یافتن از موثر بودن تحریم‌ها در جهت واداشتن ایران به تغییر رفتار و آمدن به پای میز مذاکره است.
گروه سوم بر این عقیده هستند که گروه اقدام ایران ادامه استراتژی سرنگونی دولت کنونی ایران با اقدام آمریکا در هماهنگی با مخالفان دولت ایران است. خروجی نهایی تشکیل کارگروه اقدام ایران از نگاه تیم ترامپ معطوف به پروژه براندازی نظام چمهوری اسلامی ایران از مسیر اعمال فشارهای بیرونی و درونی از طریق اعمال تحریم‌های اقتصادی، فشارهای سیاسی خارجی و تحریک گروه‌ها و اقشار خاص در داخل برای ایجاد اغتشاش، ناآرامی و درگیری است که دستاویزهای لازم را برای بازی های حقوق بشری و امثالهم در اختیار دشمنان جمهوری اسلامی قرار می‌دهد.
* دانشجوی دکترای روابط بین الملل
