سامانه جابه‌جایی سنجی ساخته شده از سوی محققان پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، علاوه بر کاربردهای حوزه‌های مختلف صنعتی برای انجام تست‌های لرزه‌ای سازه‌ها با دقت بالا نیز کاربرد دارد و جایگزین دوربین‌های پرسرعت گران قیمت است و این سامانه به ثبت جهانی رسیده است.
دکتر حسین جهان‌خواه، عضو هیات علمی پژوهشکده مهندسی ژئوتکنیک پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله و سرپرست تیم تحقیقاتی در گفت‌وگو با خبرآنی، سامانه طراحی شده را با عنوان "افرا" دانست و گفت: این سامانه در حوزه جابه‌جایی‌سنجی است و این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که جا به جایی اجسام در حال حرکت را از طریق فیلمبرداری و پردازش تصویر، مورد بررسی قرار دهند.
وی با بیان اینکه این سامانه عملکردهای بالاتری نسبت به جابه‌جایی‌سنجی مکانیکی و یا استفاده از دوربین‌های پرسرعت دارد، اظهار کرد: به نوعی این سامانه، جایگزین ارزان‌قیمتی برای استفاده از دوربین‌های پرسرعت است.
جهان‌خواه با اشاره به مکانیزم عملکردی این سامانه، توضیح داد: یک مارکر یا نشانگر چشمک‌زن برای این سامانه طراحی شده است که بر روی جسم متحرک نصب و با استفاده از یک دوربین معمولی از حرکات آن جسم متحرک، فیلمبرداری می‌شود و در نهایت با پردازش تصاویر فیلم تهیه شده، تاریخچه حرکت جسم، استخراج خواهد شد.
مجری طرح تصریح کرد: وجه تمایز این سامانه با دوربین‌های پرسرعت آن است که اگر سرعت حرکت جسم زیاد باشد، در فرآیندهای متفاوت نیاز است تا از دوربین‌های پرسرعت استفاده شود که هزینه تهیه این نوع دوربین‌ها ۱۰۰ هزار دلار و بیشتر است، ولی با استفاده از نشانگرهای تهیه شده برای این سامانه، با دوربین‌های ساده می‌توان همان فرآیند دوربین‌های پرسرعت گران‌قیمت را اجرایی کرد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، کاربرد این سامانه را در حوزه‌های مختلفی چون مهندسی عمران، صنایع هوایی و خودروسازی دانست و یادآور شد: این فناوری علاوه بر برگزیده شدن در جشنواره بین‌المللی، موفق به دریافت تاییدیه آزمایشگاه‌های مکانیک دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه‌های صنعتی شریف و تهران شده است، ضمن آنکه از سوی سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی ایران در فرآیند اعتبارسنجی و امتیازدهی اختراعات، این طرح حائز کسب امتیاز ۷ شد.
جهان‌خواه، از اقدامات برای ثبت پتنت این اختراع خبر داد و گفت: این طرح بعد از بیش از دو سال فرآیند داوری، در اداره ثبت اختراع امریکا (US Patent) ثبت جهانی شد و کلیه ۱۷ ادعای ذکر شده در این طرح مورد پذیرش داوران قرار گرفت.
این محقق، نرم‌افزار تولید شده در این سامانه را شامل ۳ بخش "دوربین‌های معمولی"، "نشانگر نوری افرا" و "نرم افزار جامع افرا" دانست و خاطر نشان کرد: نشانگر این سامانه بر روی جسم متحرک نصب می‌شود و با دوربین معمولی فیلمبرداری می‌شود و با نرم افزار، تصاویر پردازش می‌شود و تاریخچه جابه‌جایی اجسام استخراج خواهد شد.
وی با بیان اینکه این سامانه مشابه داخلی ندارد، یادآور شد: قیمت سامانه ساخته‌شده، ۲۰ درصد گزینه‌های مشابه خارجی است که ۸۰ درصد کاهش هزینه را به دنبال دارد.
جهان‌خواه با اشاره به کاربردهای این سامانه در حوزه مهندسی زلزله، توضیح داد: این سامانه قابلیت استفاده در آزمایش‌های لرزه‌ای را دارد. ما برای انجام آزمایش‌های مربوط به تست لرزه‌ای سازه‌ها از سنسورها استفاده می‌کنیم، ولی نشانگر این سامانه قابلیت فیلمبرداری از دور را دارد، می‌توان جابه‌جایی‌های لازم را ثبت کرد، بدون آنکه نیازی به ادوات مکانیکی و سیم‌کشی، دیتالاگر و یا دیجیتایزر باشد.
مجری طرح با بیان اینکه این سامانه قابلیت ثبت دوبعدی حرکات اجسام در صفحه، در جهت افقی و قائم و چرخشی با دقت بالا را دارد، افزود: این امر در سنسورهای رایج وجود ندارد. این سنسورها تنها یک جهت و یا سه جهت جابه‌جایی و یا دورانی حرکات اجسام را به ثبت می‌رسانند.
به گفته وی، این اختراع با همکاری دکتر محمدعلی گودرزی و مهندس محمدمهدی کبیری اجرایی شده است.
به گزارش خبرآنی، این دستاورد علمی در بیست و سومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن‌بازار که همزمان با هفته پژوهش و فناوری از ۱۹ آذر ماه به مدت یک هفته برگزار شد، عرضه شده است.
انتهای پیام
