یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان با شکست انحصار تولید دستگاه مشخصه‌یابی ساختار و شناسایی مولکول‌ها، امکان دسترسی پژوهشگران کشور به این دستگاه را در داخل کشور هموار کرد.
به گزارش خبرآنی، گزارش صنعتی با موضوع مروری بر کاربردها و فناوری‌های به‌روز دستگاه رامان منتشر شده است که در آن جزئیات مربوط به فناوری دستگاه رامان و کاربردهای صنعتی این دستگاه تشریح شده است. طیف‌سنجی رامان (Raman Spectroscopy) یکی از روش‌های طیف‌سنجی است که بیشتر برای آنالیز حالت‌های ارتعاشی مولکول‌ها کاربرد دارد. این روش برای تأیید ساختار و شناسایی مولکول‌ها استفاده می‌شود.
آنالیز رامان یک روش مشخصه‌یابی شیمیایی غیرمخرب است که اطلاعات زیادی را درباره ساختار شیمیایی، فاز بلورینگی و بر همکنش‌های مولکولی نمونه در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در این آنالیز یک مــوج تکفام (در محدوده مرئی و مادون قرمز) به نمونه تابانده می‌شود و پرتوهای پراکنده شده در اثر بر هم‌کنش نور لیزر با نمونه دریافت می‌شوند.
در این دستگاه پرتوها به دو صورت پراکنده می‌شوند؛ یکی از آنها به این صورت است که طول موج نور پراکنده شده، مشابه نور ورودی لیزر و در حالت دوم، طول موج نور پراکنده شده با نور ورودی متفاوت است. نور با طول موج مشابه در اثر الاستیک ایجاد می‌شود و در مواقعی که انرژی آن تغییر کرده باشد، برهمکنش‌ها نیز غیرالاستیک هستند.
دستگاه رامان دارای اجزایی چون منبع نور تک رنگ، لنزها، فیلترها، توری پراش، آشکارساز و سیستم کامپیوتر است. فیلترهای این دستگاه ماموریت حفظ نور پراکنده‌شده را دارند و همچنین نور بازتابی و آشکارساز این محصول نیز وظیفه شناسایی فوتون‌ها و انرژی آنها را بر عهده دارد و در نهایت توسط یک کامپیوتر، یک خروجی بر حسب نمودار به کاربر داده می‌شود.
در این دستگاه مواد جامد، پودرها، مایعات، ژل‌ها و گازها، مواد معدنی، آلی و زیستی، انواع اکسیدهای فلزی خوردگی قابل آنالیز هستند، ولی آنالیز نمونه‌های فلزی با استفاده از این دستگاه مناسب نیست.
فناوری رامان از سال ۱۹۲۰ شروع به پیشرفت کرد. این دستگاه بعد از دانشمند معروف چاندراشکر ونکتا رامان نامگذاری شده که روی پراکندگی نور کار می‌کرد. وی در سال ۱۹۳۰ موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد.
در آن زمان چالشی که برای آشکارسازی پرتوهای رامان وجود داشت، این بود که مقدار فوتون‌ها بسیار کمتر از مقدار قابل شناسایی بود و همین موضوع نیز استفاده از آنها را با چالشی جدی مواجه می‌کرد، ولی در سال ۱۹۶۷۰ آشکارسازهایی ساخته شدند که توانایی شناسایی مقادیر کمتری از پرتو را داشتند و به همین دلیل امکان مشخصه یابی حتی مقادیر کمی از نمونه نیز فراهم شد.
با دقیق‌تر شدن دستگاه رامان، به تدریج زمینه شکل‌گیری نقشه‌برداری در طیف‌بینی رامان فراهم شد و همین امر موجب شد اولین میکروسکوپ رامان در سال ۱۹۷۶ به بازار عرضه شود.
این پیشرفت‌ها درباره این دستگاه ادامه یافت تا آنکه در سال ۲۰۰۲ اولین دستگاه ترکیبی رامان و FTIR ساخته شد که قابلیت هر دو دستگاه را داشت و برای زمان‌هایی که هیچ کدام از روش‌ها برای آنالیز مناسب نبود، قابل استفاده است.
چند شرکت خارجی، سازنده این دستگاه مشخصه‌یابی هستند و در ایران نیز یک شرکت فعال در زمینه طیف سنجی نوری و آنالیز مواد اقدام به تولید این محصول کرده است و گواهینامه دانش‌بنیان سطح یک را دریافت کرد.
میکروسکوپ رامان این شرکت نیز به خوبی می‌تواند با نمونه‌های خارجی رقابت کند و می‌توان گفت که به خوبی جای خود را در بازار ایران باز کرده‌اند و در حاضر در بسیاری از آزمایشگاه‌های ایرانی از این دستگاه استفاده می‌شود.
فناوری رامان به دلیل آن که می‌تواند در کنار طیف وسیعی از فناوری‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد، در سال‌های اخیر کاربردهای زیادی پیدا کرده و فناوری‌های زیادی برای آن توســعه یافته است.
از مهمترین این فناوری‌ها می‌توان به میکروســکوپ رامان اشاره کرد که می‌تواند از تک‌تک نقاط نمونه در کنار تصویر، آنالیز عنصری نیز تهیه و ارائه کند.
برای تمام شرکت‌های داخل کشور به دلیل وجود تحریم‌ها و نبود امکان دریافت خدمات از شرکت‌های سازنده، محصولات ایرانی در صورت داشتن کیفیت مطلوب، گزینه‌ای مناسب به شمار می‌روند و در حال حاضر بعضی مراکز اقدام به خریداری و استفاده از میکروسکوپ‌های رامان تولیدی این شرکت کرده‌اند.
انتهای پیام
