به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی ؛ گنبد مسجد جامع عباسی یکی از آثار به یادگار مانده از عهد صفوی است که به‌‌واسطه ویژگی‌های خاص و متفاوت خود، به ثبت جهانی رسیده است. این گنبد در طول حدود یک قرن پیش به منظور حفظ و حراست از این آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی بارها مورد مرمت و بهسازی قرار گرفت،
اما در آخرین روند انجام مرمت که بیش از 11 سال از وجود داربست‌های فلزی بر بدنه فیروزه‌ای آن می‌گذشت، سرانجام با حضور مدیرکل جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در حدود 4 ماه گذشته نسبت به بازگشایی داربست‌های این هنر به یادماندنی عصر صفوی اقدام شد.
این در حالی بود که پس از برچیده شدن بخشی از داربست‌هایی که بیش از 11 سال روی گنبد این بنا نصب شده بوده، ایرادهایی در مرمت پدیدار شد. گنبد با کژی، فرورفتگی و انحنا و ناهمواری‌هایی به یژه در رأس و همچنین تفاوت رنگ در کاشی و نقش، مواجه است؛ طوری که برخی مرمتگران آن را یک "فاجعه مرمتی" دانسته‌اند.
در همین راستا مهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی و علیرضا ایزدی مدیر کل میراث فرنگی اصفهان در یک گفت‌وگوی رادیویی به بررسی جوانب و ابعاد موضوع مرمت آثار باستانی و به صورت مشخص گنبد مساجد موجود در میدان نقش جهان که در آخرین مرتبه مرمت این دو گنبد با حاشیه‌های زیادی همراه شد، پرداختند.
طغیانی با تأکید بر اینکه که پروسه‌ی مرمت بسیاری از آثار تاریخی دچار ضعف‌هایی است که به بدتر شدن وضعیت ابنیه می‌انجامد، گفت: علی‌رغم اینکه بیش از حدود 10 سال است که فرآیند مرمت گنبد مسجدهای امام(ره) و شیخ لطف‌الله آغاز شده و این موضوع در عین وجود افت و خیز و فراز و نشیب‌هایی، حرکت روبه جلویی داشته، اما متأسفانه وقتی موضوع از بعد تخصصی مورد بررسی و کارشناسی قرار می‌گیرد، در‌می‌یابیم که فرآیند مرمت بعضاً با معیارهای علمی منطبق نبوده و همین امر موجب بروز خسارات بسیار زیاد شده است.
وی با اشاره به این مضوع که قاعدتاً میراث تاریخی و فرهنگی بزرگی مثل مساجد امام و شیخ لطف‌الله یک سرمایه بزرگ فرهنگی است که از نسل‌های قبلی به ما ارث رسیده است، بیان کرد: با توجه به این امر اصولاً نباید مرمت این ابنیه مهم بر اساس فرآیندی غلط و ناقص پیش برود ولی عملاً به نظر می‌رسد در خصوص این فرآیند دچار مشکل هستیم.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نبود فرآیند و نظارتی صحیح درست و علمی را موجب ایجاد خدشه و مشکل در امر مرمت خواند و تصریح کرد: ما در مرحله نظارت بر نحوه فرآیند انجام مرمت دچار مشکل و سردرگمی هستیم؛ چراکه به صورت مثال مشخص نیست که اساساً باید در جریان مرمت گنبد، کاشی‌ها نیز مرمت و اصلاح شوند یا اینکه صرفاً سازه کلی دچار مشکل است.
طغیانی راه حل رفع این نواقص در فرآیند مرمت را تشکیل شورایی تخصصی عنوان کرد که باید متشکل از اعضایی باشد که به هیچ عنوان ذی‌نفع در امر مرمت و بهسازی نبوده اما در عین حال متخصص و زبده باشند.
وی همچنین توضیح داد: در صورت تحقق این امر با توجه به اینکه اعضای این شورا از نام آوران این عرصه خواهند بود، قاعدتاً این شورا قادر خواهد بود تا بر مراحل طرح اولیه و نحوه اجرا و کیفیت نظارت کند و در نتیجه خروجی کار از هر حیث قابل دفاع خواهد بود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه در کشور با ضعف نظارتی مواجه نیستیم، اظهار کرد: علی‌رغم این مساله حاصل کار نشان‌دهنده وجود مشکلی و قصوری در امر نظارت دقیق و صحیح بر چگونگی انجام مرمت و بهسازی همسو با مؤلفه‌های علمی و معماری منطبق با اصول ساخت گنبد است.
کمبود بودجه اختصاصی باعث ایجاد فاجعه در مرمت گنبد مسجد امام شد
علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان نیز در ادامه این برنامه با اشاره به ثبت میدان نقش جهان در فهرست جهانی یونسکو و اهمیت تاریخی و فرهنگی این دو گنبد از حیث قرارگیری در این میدان گفت: در طول یک قرن گذشته اتفاقات مختلفی در زمینه معماری گنبد اصلی مساجد شیخ لطف‌الله و امام صورت گرفته است و بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌اند.
وی همچنین ادامه داد: با انجام بررسی لازم در خصوص اقدامات صورت گرفته متوجه می‌شویم که بخش عمده‌ای از مرمت‌های صورت گرفته مبتنی بر نگاه و سلیقه شخصی بوده است و فاصله بسیاری با شاخصه‌های علمی، تخصصی و کارشناسی داشته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان در ادامه تأکید کرد: در جریان کلی فرآیند مرمت آثار باستانی شاهد وقوع بعضاً اتفاقات غلطی هستیم که ریشه آن در حقیقت نشأت گرفته از اشتباه یا قصور پیمانکار نیست؛ بلکه علت اصلی در شیوه و نحوه اختصاص بودجه به این آثار نفیس است است که متأسفانه باید اذعان کنیم به هیچ عنوان بوجه اختصاصی خصوصاً به بناهای نفیس مکفی نبوده است.
ایزدی با بیان اینکه مسجد امام یک بنای تاریخی منحصر‌به‌فرد است و برهمین اساس قاعدتاً باید نوع نگاه به آن در عملیات مرمت و بهسازی نیز خاص و منحصر به‌فرد باشد، تصریح کرد: نوع تخصیص بودجه برای تعمیر گنبد این بنا اصولاً باید متفاوت‌تر از بنایی معمولی در دوره قاجار یا پهلوی باشد تا بتوانیم با همین تغییر نگاه نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کنیم.
مطابق با صحبت‌های این مقام مسئول، تخصیص اعتبارات برای آثار جهانی باید بر مبنایی متفاوت و ویژه نسبت به آثار دیگر انجام شود تا شاهد ایجاد اتفاقات این چنینی در راستای بهسازی و مرمت این آثار شاهد نباشیم و در حقیقت بتوانیم با فراغ بال بیشتر و انجام اقدامات علمی و اصولی از وقوع چنین ناکارآمدی‌ها جلوگیری به عمل آید.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان صحبت‌های خود خاطر نشان کرد: برای حصول نتایج مطلوب و مهم در این راستا الزاماً نیازمند تشکیل یک شورا هستیم تا خروجی تصمیمات و اقدامات این شورا با نظارت کارآمد بر شیوه و نحوه اجرای مطالعات، کاربردی باشد و از این طریق بتوانیم با ارتقا شاخص‌های معماری در عملیات مرمت، آثار تاریخی و ابنیه فرهنگی و باستانی را بهتر حفاظت و حراست کنیم.
انتهای پیام/
