به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ مدتی است که در بین مردم و در فضاهای مجازی بحثی ایجاد شده که تزریق واکسنهای کووید-19 منجر به مغناطیسی شدن بدن می‌شود. این امر سبب ایجاد نگرانی‌هایی در جامعه شده است. در این راستا کمیته ساماندهی تحقیقات کووید19 معاونت تحقیقات وزارت بهداشت، گزارشی منتشر کرده است.
بررسی ترکیبات واکسن ها
اگر این واکسنها قابلیت ایجاد یک میدان مغناطیسی را در بدن داشته باشند یا باید محتویات خود واکسنها خواص مغناطیسی داشته باشند یا اینکه خاصیت مغناطیسی را در بدن القا کنند پس ابتدا به بررسی ترکیبات تشکیل‌دهنده تعدادی از واکسنهای رایج کووید-19 می‌پردازیم که از منابع معتبر جهانی نظیر CDC و FDA قابل‌استعلام هستند. از آنجا که این موضوع در خصوص همه واکسن ها و در همه جای دنیا بیان می‌شود، به ترکیبات همین چهار واکسن اکتفا می‌شود.
همان‌طور که در فرمولاسیون واکسنهای فوق دیده می‌شود، هیچ ماده‌ای که بتواند خواص مغناطیسی مؤثری داشته باشد وجود ندارد. در واقع، ترکیبات این واکسنها شامل مولکولهای زیستی، نوکلئیک اسیدها، لیپید(چربی)ها، قندها و بافرهایی هستند که در بسیاری از داروهای دیگر و گاهی حتی در مواد غذایی نیز وجود دارند. واضح است که این ترکیبات به‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر نیز قادر به ایجاد میدان مغناطیسی در بدن انسان نیستند و اصولاً ماهیت این ترکیبات ارتباطی با القای میدان‌های مغناطیسی ندارد.
البته لازم به ذکر این واقعیت است که در بدن انسان هر سلولی میدان مغناطیسی خاص خودش را دارد، اما شدت میدان مغناطیسی ایجادشده توسط کل بدن یک انسان بسیار ناچیز و در حدود 10 به توان منفی 9 گاوس است. برای درک میزان کوچکی این میدان مغناطیسی باید گفت که این میزان تقریباً یک میلیاردم میدان مغناطیسی کره زمین است. همانگونه که همه میدانیم، میدان مغناطیسی زمین به‌زحمت می‌تواند آهنربای موجود در قطب نماها را حرکت دهد.
همچنین، شدت میدان مغناطیسی آهنرباهای کوچکی که روی یخچال‌ها برای نصب یادداشتهای روزانه خود می چسبانیم، در حدود 10 گاوس است. پس میدان مغناطیسی موجود در بدن انسان به‌هیچ‌وجه قابلیت جذب فلزات را ندارد. ما حتی اگر ده ها عدد از این آهنرباهای یخچالی را نیز در بدن خود داشته باشیم باز نمی‌توانند یک قاشق فلزی یا حتی یک آهنربای دیگر را از ورای پوست و عضلات و بافت هم‌بند جذب کنند. بر این اساس می توان گفت که «مغناطیسی شدن بدن براثر تزریق واکسن» موضوع درستی نیست.
بررسی شواهد علمی
این ادعا نمی‌تواند صحیح باشد چون در صورت صحت، مشکلات اساسی و آنی برای بدن ایجاد می‌کند. اگرچه، این ادعا با اصول و واقعیتهای علمی دیگری نیز در تضاد است. همانگونه که میدانیم سیستم عصبی انسان و نیز سیستم ضربان‌ساز طبیعی قلب بر اساس اختلاف پتانسیل‌های الکتریکی در دو سوی غشاهای سلولی خود، کار می‌کنند و این پتانسیل‌ها و اختلاف بارها به‌شدت و در حد میلی ولت کنترل می‌شوند.
تصور کنید بدن ما در اثر تزریق یک واکسن تا حدی خاصیت مغناطیسی پیدا کند که قادر به جذب فلزات باشد. آنگاه حتما فرایندهای عصبی و قلبی تحت تأثیر قرار می‌گرفتند و در نتیجه حیات فرد دریافت‌کننده واکسن به سرعت و به شدت و با ایجاد عوارض وخیم تحت تاثیر قرار می گرفتند همچنین، اگر مواد فلزی و دارای خاصیت مغناطیسی به این میزان در بدن منتشر می‌شدند که قابلیت جذب فلز را در بدن انسان ایجاد کنند، اندامها و بافتهای حیاتی بدن دچار سمیت شدید با مواد فلزی مذکور می‌شدند و فرد دریافت‌کننده واکسن از نظر سلامت دچار عوارض وخیمی می‌شود. ایجاد این میزان خاصیت مغناطیسی در بدن با استمرار فعالیت‌‌های طبیعی سلول‌های بدن از نظر فیزیولوژیک منافات دارد.
منشأ این ادعا
در واقع، این ادعا یا شایعه ابتدا از کاربران فضای مجازی در کشورهای دیگر آغاز شد و به‌تدریج فراگیر شد. اگرچه، پیرو پیگیری‌هایی که توسط تیم حقیقت‌یاب خبرگزاری رویترز در این زمینه انجام شد، شرکتهای تولیدکننده واکسنهای کووید-19 قویاً استفاده از مواد فلزی و مغناطیسی را در واکسنهای خود رد کردند. به‌جز موارد محدودی که در برخی از واکسنهای کووید در حد بسیار ناچیزی از نمک‌های آلومینیوم استفاده شده است که در تولید واکسنهای مختلف ماده‌ای رایج است و دهها سال است از آن استفاده می‌شود. در واقع، افراد حمایت‌کننده از این ادعا و شایعه بر هیچ واقعیت علمی و مدارک قابل اتکایی استناد نکرده‌اند و به بیان ادعایی گنگ و مبهم بدون ارائه شواهد کافی اقدام کرده‌اند.
پیشتر نیز ادعا شد که شرکت مایکروسافت و در رأس آن بیل گیتس با همکاری دولت‌های جهانی قصد دارند ریزتراشه‌های دیجیتالی را از طریق واکسن در بدن افراد قرار دهند تا همیشه و همه‌جا تحت کنترل و قابل رهگیری باشند؛ اما آیا می‌شود وجود ریزتراشه‌ها یا مواد مغناطیسی را به این سادگی درون این واکسنها پنهان کرد. با وجود تجهیزات شیمی تجزیه نظیر کروماتوگرافیهای پیشرفته و دستگاه‌های طیف‌سنج جرمی که امروزه تقریباً در هر شهری وجود دارند، پنهان کردن چنین مواردی غیرممکن و غیرقابل‌باور است. تمام این ادعاها و شایعات همیشه از سوی منابع رسمی و معتبر با تکیه‌بر واقعیتهای علمی و عینی رد شده‌اند.
توصیه‌ها
پیشنهاد می‌شود در زمان برخورد با این ادعاها برای دریافت پاسخ سؤالات و نگرانیها به منابع معتبر علمی و متخصصین حوزه سلامت اعتماد شود و به شایعات و ادعاهای بی‌اساس که گاهی به آنها جلوه علمی نیز داده می‌شود توجهی نکرد. با پیشرفتهای گسترده تجهیزات علمی و نیز فراگیر شدن رسانه‌های جمعی امکان فریب مردم و تزریق واکسن با اهداف غیردرمانی و پشت پرده وجود ندارد. افراد هر جامعه‌ای با افزایش آگاهی و اعتماد به متخصصین حوزه سلامت میتوانند از چنین شایعاتی دور بمانند و از جان خود و عزیزانشان محافظت کنند.
کدام سوی این قضایا را باور کنیم؟ در مواجهه با اخبار این چنینی در شبکه‌های اجتماعی چه رویکردی داشته باشیم؟
به نظر می رسد منابع این شایعات بخشی از سوی جنبش های ضد واکسن و بخشی نیز از سوی سایت‌ها و منابعی فرصت طلب برای جذب مخاطب بیشتر باشد.
در ادامه تلاش می کنیم نکاتی را برای مواجهه علمی با این موضوع و موارد مشابه مطرح کنیم. چرا که ادعاهای عجیب و غریب درست و نادرست در شبکه های اجتماعی نه تنها کاهش نمی یابد بلکه رو به افزایش است. اگر با چنین مواردی مواجه شدیم، فارغ از تایید یا انکارش، باید مسیر درست مواجه رو طی کنیم و نتیجه هر چه شد، بی طرفانه بپذیریم. جهت راستی آزمایی ادعاهای عمومی، توصیه متدولوژیست ها طی کردن گام های سه گانه به شرح ذیل است.
گام اول: بطور واضح و شفاف، ببینیم ادعای مطرح شده چیست و آن را روی کاغذ بنویسیم.
گام دوم: دلایل و مستندات ارائه شده دقیقا چه چیزهایی هستند، مواردی که مستقیم و یا غیر مستقیم اظهار شده اند، را استخراج نموده و جهت بررسی شفاف یادداشت برداریم.
گام سوم: اعتبار ادعا و همچنین اسناد ارائه شده را بدقت بررسی کنیم تا ببینیم در چه سطحی بوده و تکیه گاه شان چیست؟
اجازه دهید مسئله واکسن و مغناطیس را با همین گامها به عنوان یک مصداق بررسی کنیم.
گام اول: در کلیپ های منتشر شده، بطور شفاف چه موضوعی ادعا شده است؟ ادعای مطرح شده در شبکه اجتماعی این است که واکسن زدن باعث ایجاد خاصیت مغناطیسی در بدن فرد مذکور می‌شود.
گام دوم: دقیقا برای اثبات این ادعا چه مستنداتی ارائه شده است؟ برای بررسی مستندات و ادله، چند کلیپ با انتشار گسترده انتخاب شدند. مرد میانسالی که چندین قاشق را به ناحیه سینه اش می چسباند. خانمی که آهن ربای گرد کوچکی را به بازوی چپش چسباند و مرد سالمندی که کلید و سپس قاشقی رو به بازوی چپ اش چسباند.
گام سوم: این گام مهمترین گام محسوب می‌شود. اعتبار ادعا و مستندات در چه وضعیتی است؟
آیا سند معتبری برای واکسن زدن ارائه شد؟ یا صرفا ادعای کلامی بود؟
آیا افراد مذکور به منظور شفاف نمودن هویت حقیقی خود به مسائلی مانند: نام خود، کشور و شهرشان، مرکزی که واکسن زده‌اند و نوع واکسن به صراحت اشاره کردند؟
آیا انسجام کافی در ادعای مطرح شده وجود داشت؟ محل ایجاد مغناطیس در یکی از افراد ناحیه سینه و دو نفر دیگه ناحیه بازو بود.
آیا علت چسبیدن شی مانند قاشق به سینه صرفا به دلیل مغناطیس است؟
آیا ادعا کنندگان بجز بازویی که ادعا می شد واکسینه شده، بازوی مقابل را هم به عنوان کنترل تست کردند؟
آیا بعد از پخش شدن این کلیپ، فردی قبل از واکسیناسیون تست منفی مغناطیس را روی بازویش نشان داد؟ تا نشان دهد بعد از واکسیناسیون مغناطیس ایجاد شده باشد؟
آیا یکنواختی و انسجام در اسناد وجود داشت؟ یکی ادعای تزریق آهن داشت که آهن ربا به بازویش می چسبید و یکی ادعای تزریق آهن ربا داشت که آهن به بدن می چسبید.
آیا چنانچه فرض کنیم ادعای مغناطیسی شدن اثبات شود، چطور میکروچیپ بودن از این مسئله نتیجه گیری می شود؟ آیا میکروچیپ این خاصیت را دارد؟
آیا تعداد کلیپها گزارش شده در مقایسه با جمعیت چند صد میلیونی واکسینه شده، در حدی هست که اثر را به واکسن نسبت بدیم؟
نتیجه‌گیری نهایی
مهمترین مداخله و اساسی‌ترین راه برون‌رفت از بحران پاندمی کووید-19، واکسیناسیون عمومی است. عدم تزریق واکسن به دلیل توجه به شایعاتی که علیه واکسن کووید-19 وجود دارد، نتیجه‌ا‌ی جز به مخاطره انداختن سلامت مردم و جامعه نخواهد داشت.این ادعا یک شایعه است و باقی مانندن اجسام روی بدن در مواردی که ادعا می شود به دلیل ایجاد خاصیت مغناطیسی توسط واکسن نیست. بر اساس شواهد علمی موجود، اصولاً این واکسنها هیچ خاصیت مغناطیس در بدن ایجاد نمی‌کنند.
انتهای پیام/
