به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری خبرآنی، دکتر اکبر نصراللهی رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه در نشست برخط «تحولات و آرایش رسانه ها در دهه پنجم انقلاب اسلامی، فرصت ها و مسئولیت ها" با تشریح تغییرات رسانه ها گفت:
وی گفت: پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی، تغییرات گسترده ای را در آرایش رسانه‌ها و مصرف مخاطبان و کاربران ایجاد کرده است؛ بنابراین ضرورت دارد در مدیریت تولید و توزیع پیام ها به این تغییرات از جمله تنوع و تعدد بازیگران رسانه ای، دسترسی های کاربران به رسانه های سنتی و شبکه های اجتماعی و همچنین نقش و مشارکت آنان در تولید و توزیع پیام توجه شود.
نویسنده کتاب مدیریت پوشش اخبار بحران در رسانه‌های حرفه‌ای تصریح کرد: اثرگذاری بر مخاطبان بویژه جوانان و جلب مشارکت و اعتماد آنان، جلوگیری از شبهات، مقابله با آسیب‌ها و خروج از محاصره تبلیغاتی دشمنان، بدون شناخت دقیق اطلس جدید رسانه‌ای، آگاهی از ظرفیت‌های رسانه‌ای خود، رقیب و دشمن و نیازها و ذائقه‌های مخاطبان و کاربران و دسترسی های آنان امکان پذیر نیست. از سال‌ها قبل بویژه در دهه پنجم انقلاب اسلامی با پدیده ها و آرایش های رسانه ای روبرو شده ایم که در گذشته چنین آرایشی در فضای رسانه ای وجود نداشته است.
* پدیده‌ای ارتباط جمعی شخصی
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه گفت افزود: پیشرفت تکنولوژیهای ارتباطی ، پدیده ماهواره و اینترنت و دسترسی فراتر از رسانه‌های سنتی داخلی مثل مطبوعات و رادیو و تلویزیون را موجب شده است و از دهه 1960 به بعد هم با گسترش استفاده از اینترنت و پلتفورم‌های مبتنی بر وب، جهان از جمله مردم ایران با پدیده «ارتباط جمعی شخصی» مواجهه شده اند.
نصراللهی ویژگی برجسته پدیده ارتباط جمعی شخصی را خروج از انحصار رسانه‌های رسمی و حاکمیتی و مشارکت همه در تولید و توزیع پیام دانست و افزود: در دهه پنجم انقلاب به تعداد گوشی‌های هوشمند، رسانه وجود دارد؛ همه صاحب رسانه، تولیدکننده پیام و توزیع‌کننده آن هستند و به گرفتن مجوز از جایی نیاز ندارند بنابراین در این شرایط نوع و قواعد دروازه‌بانی اخبار و زمان و میزان توزیع پیام هم دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است و همه نوع روابط میان فردی و جمعی و نوع حکمرانی را هم تغییر داده است.
نویسنده کتاب راهنمای پوشش خبری گفت: پدیده دیگری که به موازات پدیده ارتباط جمعی با آن روبه‌رو هستیم، کمرنگ شدن نقش رسانه‌های سنتی مانند رادیو و تلویزیون و است. این رسانه‌ها، ظرفیت مردم و انقلاب است و هنوز هم نقش مهمی دارند، امّا با قاطعیت می‌شود گفت به دلیل تغییرات در نوع و میزان مصرف رسانه‌ای مردم و همچنین اشکالات متعدد ساختاری و مدیریتی در صداوسیما و سایر رسانه های رسمی، این رسانه‌ها در مدیریت افکار عمومی و تامین نیازهای متعدد و متنوع مردم در آرایش جدید رسانه‌ای نه تنها در تراز انقلاب اسلامی و مثل گذشته یکه تاز نیستند بلکه ناتوان درجریان‌سازی و وروایت اول هستند.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: این تغییرات باعث شد تحول در سازمان‌ها و بخش‌های مختلف جامعه و حکمرانی روی دهد و فعالان رسانه‌ای بویژه کنشگران فضای مجازی بدون شناخت این تغییرات نمی‌توانند اثرگذار باشند، قوی‌ترین کنش‌گر سیاسی یا اقتصادی هم نمی‌تواند بدون ابزارهای رسانه ای امروزی و شبکه های اجتماعی موفق باشد.
* خروج از انحصار رسانه‌ای؛ پس از انقلاب اسلامی
سخنران وبینار آموزشی آرایش رسانه‌ها در دهه پنجم انقلاب ابراز داشت: این تغییرات و تحولات در کنار برخی از تهدیدات و آسیب‌ها، فوایدی هم به دنبال داشت که یکی از مهمترین آنها، خروج از انحصار کشورهای غربی بود که این انحصار قبل از انقلاب و دو دهه اول بعد از پیروزی انقلاب به خوبی قابل مشاهده بود، یعنی میدیدیم رسانه های کشورهای اسلامی و در حال توسعه ناخواسته، مصرف کننده محصولات رسانه ای غرب بودند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: تکنولوژیهای ارتباطی و پدیده ارتباط جمعی شخصی، شرایط بالقوه روایت صحیح از واقعیت‌ها و ارائه تصویر واقعی ایران و گفتمان انقلاب و دیده و شنیده شدن انقلاب را فراهم کرده است؛ این امکان در دهه‌های ابتدایی انقلاب فراهم نبود اما امروزه با وجود برخی محدودیت‌های موجود در برندهای معروف و پلتفورم‌های مسلط شبکه‌های اجتماعی، اگر رسانه‌های جبهه انقلاب و افراد دلسوز و متدین و ایرانی اراده کنند می‌توانند صدای خود را از همان ابزارهای غربی به دنیا برسانند و تا حدود زیادی جلوی روایت‌های جعلی، یک طرفه و غلط غربی‌ها را بگیرند.
نصراللهی گفت: پس نباید فضای مجازی و رسانه های جدید را تهدید دانست، اگرچه فرصت مطلوب ایجاد نشده ولی فرصت‌های خوبی در این زمینه ایجاد شد و باید از همین فرصت‌ها استفاده کرد تا جلوی دیکتاتوری رسانه‌ای غرب گرفته شود.
* فرصت سازی برای دشمن
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود یکی از تهدیدهای دهه پنجم انقلاب را مقاومت برخی از مسئولان و رسانه‌ها در مقابل تغییرات و تحولات رسانه‌ای و درک نادرست و یا ناکافی آنان از تحولات رسانه‌ها و مخاطبان دانست و گفت: متأسفانه برخی مسئولان و کنشگران حاکمیتی در داخل هنوز تغییر و تحولات گسترده در رسانه‌ها، مخاطبان و کاربران و الزامات حکمرانی جدید رسانه‌ای را باور ندارند و در فضای دهه‌های اول انقلاب حبس شده‌اند و این خودمحبوسی، فرصت‌سوزی برای دشمن را موجب شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در برخی مقاطع به جای این که دست نیروهای مذهبی و فهیم و با اعتقادات ملّی در استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای باز گذاشته شود تا در کارزار رسانه‌ای مانع تحقق اهداف دشمنان شوند، دست و پا و چشمان آنان را بسته‌اند. تأخیر در شروع و تعجیل در توقف در موضوعات مهم و مورد نیاز مردم و کشور از دیگر تهدیدات ناشی از درک نادرست از آرایش جدید رسانه‌ای است که فرصت روایت اول را از رسانه‌های خودی می‌گیرد و برای دشمنان فرصت و اعتمادسازی می‌کند.
نویسنده کتاب مدیریت پوشش اخبار بحران در رسانه‌های حرفه‌ای بیان داشت: گاهی هم رسانه‌ها و مسئولان با تعجیل در اتمام در موضوعات مهم و راهبردی، ناخواسته به دشمن فرصت بهره‌برداری داده می‌دهند.
* بهره برداری از شبکه های اجتماعی به نفع خود
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه ادامه داد: برخلاف باور بسیاری از مردم، اگر می‌خواهیم روی جوانان اثر مثبتی داشته باشیم و اگر در دوره پنجم انقلاب برای جوانان در فضای مجازی احساس خطر می کنیم و سبک زندگی آنها را در خطر می‌بینیم برای این اصلاح باید از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم.
وی افزود: معماری خاص فضای مجازی و رسانه‌ها تبدیل مکان به فضاست، رسانه‌ها امروزه محدود به مکان و مقررات خاصی نیستند. آنها ارزش خبری را تغییر دادند و چیزی به نام ارزش خبری تازگی و مجاورت همانند قبل وجود ندارد و رقابت روی دقایق و ثانیه‌هاست.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: امروزه شاهد این هستیم که ارتباط فرامحلی شکل گرفته و مخاطب خودش دروازه‌بان است. آن زمان که رسانه‌ها فکر می‌کردند هرچه آنها انتخاب کنند مخاطب هم چاره‌ای جز پذیرفتن آن ندارد تمام شد؛ امروزه مخاطب بر رسانه‌ها و حتی دستگاه‌های نظارتی رسمی هم نظارت می‌کند.
نصراللهی شبکه‌های اجتماعی را محور بسیاری از جریان‌سازی‌ها در سال‌های اخیر دانست و گفت: نمونه‌های متعدد جریان‌سازی در شبکه‌های اجتماعی نشان داده است معادلات قدرت و مدیریت افکار عمومی تغییر کرده است و امروز ابرقدرت‌های واقعی کسانی هستند که پلتفرم‌های مختلف را در اختیار دارند و با درک آرایش رسانه‌ای جدید و فعالیت به موقع و هوشمندانه و هم‌افزا روایت اول از آن خود می‌کنند.
وی از اهمیت حضور رسانه‌های انقلابی در دهه پنجم انقلاب عنوان کرد: در 23 وب سایت برتر هیچ سایت ایرانی مشاهده نمی‌شود؛ ما در دهه پنجم انقلاب باید حتماً در آرایش رسانه‌ای شرکت و نقش داشته باشیم و اگر می‌خواهیم گزاره غلط اسلام هراسی و ایران هراسی را پاک کنیم و اگر می‌خواهیم از انقلاب اسلامی تصویر درستی ارائه کنیم حتماً باید نقش داشته باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی وادحد تهران مرکزی تصریح کرد: شبکه های اجتماعی نقش بسیار مهمی در فیک نیوزها دارند که می توانند در آینده ای نزدیک در موضوعات ارتباطات سیاسی و سبک زندگی و سلامت اثرگذار باشند.
وی ابراز داشت: اگر قرار باشد جنگ شناختی و ناتوی فرهنگی رسانه های غربی را خنثی کنیم و روایت درست خودمان را غالب کنیم و افکار عمومی کمتر تحت تأثیر رسانه‌های خارجی باشند، چاره نداریم جز این که روی سواد رسانه‌ای مردم کار شود؛ از طرفی هم باید در این فضاها و شبکه‌ها حضور داشته باشیم و دست و پای نیروهای خودی و متعهد را نبندیم. در فضای مجازی باید مانند زمان دفاع مقدس دشمن را خلع سلاح کرد و با سلاح خودش آنها را شکست داد.
* در پلتفرم‌ها حضور هوشمندانه داشته باشید
نصراللهی معتقد بود: اگر پلتفرم خودمان را داشته باشیم و در زمین خودمان باشیم خیلی خوب است، اما تا وقتی که این اتفاق نیفتاده است نباید خودمان را خلع سلاح کنیم. پهپادهای امریکایی را گرفتیم و مهندسی معکوس کردیم و قدرت بازدارندگی نظامی ایجاد کردیم. بنابراین نباید فریب مشاوره‌های غلط افراد به ظاهر دلسوز را خورد. ما تا زمانی که خودمان این پلتفرم‌ها را نداشته باشیم، باید در تمام پلتفرم‌ها حضور فعال داشته باشیم و هرچه حضور ما بیشتر باشد می‌توانیم بهتر جلوی خنثی‌سازی فعالیت دشمن را بگیریم.
* اخباری که اول دشمن پوشش می‌دهد بعد صداوسیما!
وی درباره برخی انتقادهای شرکت‌کنندگان در نشست مجازی به صداوسیما گفت: رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما حریم و حرم انقلاب اسلامی هستند و ما مدافع حرم هستیم؛ پس اگر از رسانه‌های داخلی انتقاد می‌کنیم از سر دلسوزی و حمایت است.
نصراللهی ادامه داد: مشکلات صداوسیما باید حتماً با بیرون از سازمان حل بشود؛ چون در دهه پنجم انقلاب اسلامی نمی‌توانیم شاهد این باشیم که روایت اول در خبرهای مهم مثل ترور فخری‌زاده را اول دشمن اعلام کند؛ این مسائل که امروزه به عنوان دلایل عملکرد تاخیری و نادرست رسانه ملی مطرح می‌شود قابل قبول نیست؛ یا باید مشکلات موجود حل شود و یا باید به تعبیر رهبری در بیانیه گام دوم به جوانان میدان داده شود تا در شکستن محاصره تبلیغاتی نقش داشته و پیشگام باشند.
وی خاطرنشان کرد: البته رسانه فقط صداوسیما نیست و انتقادها هم نباید به رسانه ملی محدود شود؛ چرا از ظرفیت‌های رسمی رسانه‌ای کشور استفاده مناسب برای تقویت گفتمان انقلاب نشده است؟
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانهبا تاکید بر ضروت استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌های غیررسمی در مقابله با جنگ شناختی و خروج از محاصره تبلیغاتی گفت: در پیروزی انقلاب اسلامی صداوسیما و مطبوعات و خبرگزاری‌ها را نداشتیم؛ این رسانه‌ها با انقلاب نبودند، مدلی که حضرت امام(ره) با آن انقلاب کرد استفاده از ظرفیت رسانه‌های مردمی و امکانات موجود غیررسمی مثل نوار کاست و منبر بود. البته حق مردم است که امروزه این رسانه ها در تراز انقلاب اسلامی باشند و از آنها حداکثر استفاده شود اما محدود شدن به استفاده از رسانه‌های رسمی و دلخوش بودن به آنها اشتباه است، نیروهای انقلاب نباید خود را به این رسانه ها محدود کنند.
انتهای پیام/
