به گزارش پایگاه خبری خبرآنی به نقل از دانشگاه صنعتی امیر کبیر، در این دانشگاه دانش فنی تولید رنگدانه از لجن خودروسازی، تولید رنگدانه طبیعی از خاک سرخ هرمز و بازیابی عناصر با ارزش از لجن آندی مس در پیش گرفته شد.
محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر معتقدند در هر سه پروژه، بحث بومی سازی تولید ترکیباتی مانند سولفید سلنیم با گرید بهداشتی، سلینم فلزی تجاری، رنگدانه قرمز ایرانی و رنگدانه سفید در اولویت بوده است.
این طرح‌ها بر اساس امکانات و شرایط ایران و با قابلیت سرمایه گذاری پایین‌تر طراحی شده است. مزیت‌های رقابتی طرح‌های تولید رنگدانه استفاده از روش‌های با حجم سرمایه گذاری اولیه کمتر، استفاده از روش‌هایی بر پایه امکانات موجود در داخل و تجهیزات و مواد اولیه ساخت داخل، جلوگیری از واردات این محصولات و خروج ارز به شمار می‌رود.تمام هزینه‌های صرف شده در این سه پروژه، با استفاده از عقد قرارداد با واحدهای صنعتی تأمین شده است.
دو قرارداد در وزارت صنایع و معادن- طرح صنایع نوین، دو قرارداد با صنایع مس ایران و یک قرارداد با بخش خصوصی منعقد شده است. همچنین هر سه پروژه به شکل کار تیمی در آزمایشگاه گام با تجهیزات ساخت داخل به نتیجه رسیده است.
هزینه تمام شده محصولات تولیدی نسبت به روش‌های دیگر تا ۳۰ درصد کاهش داده شده است و بازگشت سرمایه روش‌های انتخابی، کمتر از ۱.۵ سال خواهد بود نتایج این پروژه در صنایع مس، صنایع فولادسازی، صنایع دفاعی، صنعت رنگ و سرامیک قابل استفاده است.
هر سه پروژه به صورت فرآیند بومی سازی شده در کشور به سرانجام رسید. دکتر مالک نادری، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دکتر آرش قاضی تبار، فارغ التحصیل مقطع دکتری دانشگاه صنعتی امیرکبیر این ۳ پروژه را به نتیجه رساندند.
بازیابی عناصر با ارزش از لجن آندی مس با استفاده از روش هیدرومتالورژی
دکتر مالک نادری عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیردر خصوص طرح «بازیابی عناصر با ارزش از لجن آندی مس با استفاده از روش هیدرومتالورژی» گفت: برای اولین بار در دنیا، ترکیبات مختلف از طلا، نقره، مس و سلنیم با استفاده از روش هیدرومتالورژی و در دمای کمتر از ۹۰ درجه سانتی گراد با بازده بیش از ۹۵ درصد و با خلوص تجاری، از لجن آندی مس به دست آمد که این روش در حال حاضر در مرحله ثبت پتنت در آمریکا است و در ایران نیز ۳ اختراع داخلی ثبت شده و یک اختراع داخلی در مرحله داوری است.
نادری افزود: مشکل روش‌های پیشین، استفاده از دمای بالا و روش‌های پرهزینه و آلوده کننده محیط زیست بود که در روش حاضر، به خصوص در مورد ترکیب سلنیم فلزی، از روش هیدرومتالورژی با سرمایه گذاری اندک و دوستدار محیط زیست استفاده شده است.
وی ادامه داد: تولید سلنیم در دو حالت سولفید سلنیم با گرید بهداشتی و سلنیم فلزی با گرید صنعتی برای اولین بار در دنیا به این صورت انجام شده است که می‌تواند قابل تعمیم به دیگر منابع سلنیم دار باشد. صنایع مس، صنایع دفاعی و صنایع فولادسازی و آلیاژسازی می‌توانند از نتایج طرح بهره ببرند.
تولید رنگدانه قرمز از خاک هرمز
آرش قاضی تبار در خصوص طرح «تولید رنگدانه قرمز با خلوص بالا از خاک سرخ جزیره هرمز» گفت: از خاک سرخ جزیره زیبای هرمز که بین ۵۰ تا ۶۰ درصد آن ترکیب هماتیت (اکسید آهن) است، رنگدانه های با خلوص ۸۵% هماتیت و ۹۵% هماتیت با رنگ قرمز ایرانی و قرمز هندی تولید شدند..
وی افزود: این روش در ایران ثبت اختراع شده و دارای تاییدیه اختراع از سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران است که می‌توان از خام فروشی خاک سرخ جلوگیری کرد و رنگدانه قرمز ایرانی را در داخل کشور تولید کرد.
قاضی تبار در خصوص این طرح خاطر نشان کرد: این فرآیند نیز فرآیند هیدرومتالورژی است که حجم سرمایه گذاری اولیه آن نسبت به دیگر فرآیندهای تولید رنگدانه، پایین‌تر است و این رنگدانه تماماً به شکل واردات در کشور تأمین می‌شود که با داشتن منابع طبیعی اولیه برای تولید رنگدانه، می‌توان بومی سازی تولید رنگدانه را با این روش آغاز کرد و از واردات جلوگیری کرد.
وی افزود: در صورت همکاری معدن جزیره هرمز، آماده ارائه دانش فنی برای تولید رنگدانه قرمز خواهیم بود.
تولید رنگدانه سفید از لجن خودروسازی / کاربرد در صنعت رنگ سازی و تولید آلومینیوم
قاضی تبار در خصوص طرح «تولید رنگدانه سفید دی اکسید تیتانیم از لجن رنگ خودرو» افزود: مشکل زیست محیطی پساب کارخانه‌های خودروسازی که لجن رنگ خودرو است با استفاده از روشی هوشمندانه، در این طرح مرتفع شد.
به گفته وی، در این طرح ترکیبات با ارزش دی اکسید تیتانیم به عنوان رنگدانه سفید و پودر آلومینا که منبع اصلی تولید آلومینیم است با خلوص تجاری تولید شد.
وی گفت: رنگدانه سفید در کشور تولید نمی‌شود و تماماً از راه واردات تأمین می‌شود که با توجه به تولید بیش از ۶۰۰۰ تن لجن رنگ در سال و وجود ۲۰% رنگدانه سفید در این لجن، بازیابی این ماده مورد توجه خواهد بود.
وی خاطر نشان کرد: رنگدانه تولیدی، دارای تاییدیه از شرکت‌های رنگ از جمله طیف رنگ سایپا است. همچنین در بخش خنثی سازی این لجن، روش انتخابی به شکلی بوده است که خنثی سازی باعث تولید ترکیبات کربنی با ارزش از جمله کربن سیاه به عنوان یک ماده پراستفاده در صنایع مختلف شده است.
به گفته وی مشابه روش ارائه شده در این طرح، تنها در کارخانه فورد وجود دارد. این طرح در کانون پتنت تاییدیه ثبت پتنت در آمریکا را نیز دریافت کرده است و به زودی پتنت این روش در آن کشور و همچنین در داخل کشور ثبت خواهد شد.
دکتر نادری ادامه داد: در حال حاضر در بخش نیمه صنعتی در حال کار هستیم و آماده عقد قرارداد با خودروسازها و شرکت‌های زیست محیطی خواهیم بود.
