به گزارش خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری خبرآنی، همه چیز از یک اتفاق ساده شروع می شود؛ برای نخستین بار است که در زمستان، وزارت نیرو به هر دری می زند تا از مصرف برق کشور بکاهد، از طرح برق امید گرفته تا تعدیل روشنایی بزرگراه ها. ظاهر قضیه، یک موضوع درخور تقدیر و ساده است که دولت حتی در زمستان به دنبال مصرف بهینه برق است اما وقتی ریزبینانه تر و با دقت بیشتری به موضوع بنگریم می بینیم که این اتفاق به ظاهر ساده و خوشایند، از رخداد پیچیده و وحشتناک حکایت دارد.
همواره در زمستان ها برق مازاد داشتیم و علاوه بر برقراری کامل تعهدات صادرات برق، به مصارف برق نیز تعرفه های ارزان تعلق می گرفت و واحدهای حرارتی نیز که عمده سهم تولید برق کشور را دارند، در ایام سرد زمستان به تعمیرات اساسی و دوره ای می رفتند. اما امسال شرایط فرق می کند؛ از این حیث که همان مصرف برق پایین زمستانی در حالی که واحدهای حرارتی به تعمیرات نوبتی خود می رسند نیز قرار است با الگوهای مدیریت مصرف، کمتر و کمتر شود.
دلیل اینکه چرا دولت برای نخستین بار در زمستان به فکر کاهش مصرف برق افتاده را در مشکلات ایجاد شده در تأمین سوخت نیروگاهی باید جستجو کرد.
* مصرف بالای گاز، پاشنه آشیل هشدار دهنده برای کشور
نیروگاه های حرارتی کشور که سهمی بیش از 80 درصد در تأمین برق کشور دارند و این سهم در برخی سالها حتی به بیش از 90 درصد نیز می رسد، با سوخت گازطبیعی به عنوان سوخت اصلی فعالیت می کنند. وقتی گاز طبیعی برای تخصیص به بخش نیروگاهی به اندازه کافی وجود نداشته باشد، نیروگاه ها به سراغ سوخت مایع (گازوئیل و مازوت) می روند، کاری که علاوه بر افزایش هزینه های نگهداری نیروگاه، هزینه های پرتبعات زیست محیطی را برای مردم به همراه دارد.
در سالهای گذشته، با تکمیل فازهای مختلف پارس جنوبی شاهد افزایش تولید گاز کشور تا 900 میلیون مترمکعب در روز بودیم که برای رسیدن به این رقم قابل توجه تولید گاز، سالها تلاش در عرصه کارگری، مهندسی، پیمانکاری و مدیریتی بخش خصوصی و دولتی صورت گرفته است اما دولت در کنار برنامه ریزی برای افزایش ظرفیت تولید گاز، بخش مصرف و بهینه سازی آن را فراموش کرد و امروز شدت بالای مصرف گاز در کشور به پاشنه آشیلی برای تأمین انرژی و حتی اقتصاد کشور تبدیل شده است.
*منشا آلودگی هوای کلانشهرها چبست؟/شدت مصرف انرژی در ایران 6 برابر آلمان
مصرف بیش از 600 میلیون مترمکعب گاز در بخش خانگی که همراه با میزان مصرف گاز در بخش نیروگاهی و صنایع عمده به انضمام تعهدات صادراتی ایران به مرز 900 میلیون مترمکعب (سر به سر با تولید) نزدیک می شود، وزارت نفت را بر آن داشت تا با اولویت به تأمین گاز بخش خانگی، از سبد سوخت نیروگاهی و صنایع عمده کشور کسر کند و از نیروگاه ها و صنایع بخواهد تا بخشی از ظرفیت خود را با سوخت مایع در زمستان فعال نگه دارند.
آثار مصرف گازوئیل و مازوت در نیروگاه ها و صنایع را در آلودگی بیش از پیش هوای کلانشهرها در این روزها مشاهده می کنیم و به وضوح سوزش ریه های هموطنان را از سالها اهمال کاری در بخش بهینه سازی مصرف گاز بخش خانگی شاهد هستیم.
در واقع مصرف روزانه گاز در ایران به اندازه مصرف روزانه گاز در کل اتحادیه اروپا است و این روند که اصلاح آن مورد غفلت دولتمردان قرار گرفته، موجب شده که انرژی اولیه در ایران به جای تولید، در بخش های غیرمولد و به صورت اسراف گونه صرف شود.
همانطور که در نمودار بالا مشخص است، شدت انرژی ایران 6 برابر آلمان و بیشتر از کشورهای بزرگ و پیشرفته ای چون روسیه، چین و آمریکا است.
علی مبینی دهکردی، مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در این خصوص گفت: توجه به روند مصرف انرژی در کشور در مقایسه با دیگر کشورها و میزان شدت انرژی ایران به شرح داده‌های مختلف، نشان‌دهنده ظرفیت صرفه‌جویی انرژی است.
مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت ضمن اشاره به شاخص شدت مصرف انرژی در کشور از آن به‌عنوان یک مؤلفه تأثیرگذار در روند بهینه‌سازی مصرف انرژی یاد کرد و گفت: واقعیت این است که شاخص شدت مصرف انرژی در ایران بالاترین شاخص در سطح معیارهای جهانی است که ضرورت دارد نسبت به روند کاهشی آن تدابیر ویژه‌ای اتخاذ شود.
مقایسه 10 ساله شاخص در شرح رشد اقتصادی عرضه و شدت انرژی ایران با کشورهای پیشرفته جهان در نمودار زیر ارائه شده است.
همانطور که در نمودار بالا مشخص است، در فواصل سالهای 2008 تا 2018 شدت شاخص مصرف انرژی در جهان و اکثر این کشورها روند کاهشی داشته، در حالی که این شاخص در کشور ما با رشد همراه بوده است.
شدت بالای مصرف انرژی در ایران فقط محدود به گاز نیست، بلکه علاوه بر گاز، در آب، برق، بنزین و دیگر حامل های انرژی نیز پرمصرف هستیم و دولت ها نیز اغلب به جای اصلاح روند اقتصاد کشور و حل ریشه ای موضوع تورم، با نوعی باج دادن به مردم از جیب خود مردم، انرژی ارزان را در بخش خانگی و تولیدی عرضه کرده و چرخ معیوب اقتصاد جاری کشور با انرژی یارانه ای و ارزان در شرایطی که هیچ عزمی برای اصلاح ساختارها نیست، همچنان لنگان لنگان می چرخد و هر روز با افزایش افسارگسیخته میزان مصرف انرژی اولیه در بخش غیرمولد کشور، به روز بحرانی عدم پاسخگویی تولید به مصرف داخلی و تبدیل ایران به واردکننده انرژی اولیه نزدیک و نزدیک تر می شویم.
انتهای پیام/
