دکتر رضا نیلی پور مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان در گفتگو با خبرنگار خبرآنی در مورد کاربردهای آزمون‌های زبان شناسی بالینی برای توانبخشی شناختی کودکان اظهار کرد: تحقیقات علوم شناختی جدید نشان داده کودکان در محیط خانوادگی سالم حتی از دوران رشد جنینی با شنیدن آهنگ صدا و مهرورزی‌های نوای مادر خود آشنا می‌شوند و پیوندهای نورونی آن در مغز کودک نقش می‌بندد.
وی افزود: بعد از تولد و در دوران رشد پیش دبستانی هم کودک می‌تواند حتی بیش از یک زبان را در شرایط محیطی فرهنگی و خانوادگی مناسب بدون آموزش رسمی به راحتی یاد بگیرند. به همین سبب است که نقش پررنگ محیط و زیست بوم در گسترش رشد شناختی کودک اهمیت پیدا کرده است.
استاد دانشگاه علوم بهزیستی خاطر نشان کرد: در عین حال شواهد بالینی نشان داده برخی از کودکان هم در موقعیت‌های ناسالم محیطی دوران رشد و یا بدون علت شناخته شده خاصی حتی در یادگیری زبان مادری خود دچار مشکل می‌شوند و توانایی‌های زبانی آنها در زبان مادری خودشان با تاخیر و مشکلات زیادی همراه می‌شود. بی توجهی به این نوع مشکلات کودکان در یادگیری زبان مادری خود می‌تواند در رشد شناختی آینده کودک در سال‌های بعد و در دوران تحصیلات رسمی اثرات نامطلوبی به جای گذارد.
وی ادامه داد: با توجه به نقش مهم یادگیری‌های زبانی در دوران رشد در تنظیم رفتار کودک لازم است کودکانی که بدون داشتن مشکلات عصب شناختی پیچیده مادرزادی شناخته شده در یادگیری زبان مادری در مقایسه با همتایان سنی خود مشکل دارند، برای کمک به توانبخشی زود هنگام آنها شناسایی شوند. به همین سبب درصدد برآمدیم تا با تکیه به یافته‌های علوم شناختی جدید در زبان شناسی بالینی و با کمک همکاران در این طرح پژوهشی آزمون‌های زبانی بالینی جدیدی را برای شناسایی مشکل کودکانی که در یادگیری و بکارگیری زبان مادری خود مشکل دارند طراحی کنیم.
به گفته نیلی پور، به واسطه این طرح پژوهشی توانستیم ابزار بالینی برای گفتار درمانگران طراحی کنیم تا در توانبخشی این دسته از کودکان مورد استفاده قرار گیرد.
وی با بیان اینکه آزمون‌های بالینی زبانی مختلفی برای ارزیابی اختلال‌های رشدی زبان کودکان در کشورها و فرهنگ‌های دیگر برای کاربردهای توانبخشی در کودکان برای روش‌های توانبخشی در گفتاردرمانی وجود دارد، گفت: از آنجایی که زبان یک نظام فرهنگی شناختی است لازم است آزمون‌های بالینی زبانی ما نیز بر اساس خصوصیات ساختاری و فرهنگی زبان فارسی تدوین شوند تا بتوان از آنها در توانبخشی شناختی زود هنگام کودکان دارای مشکل یادگیری زبان کمک کرد.
وی با اشاره به این ابزار طراحی شده در این پروژه گفت: با استفاده از این طرح می‌توان علت مشکل کودک در یادگیری زبان مادری را مشخص کرد.
نیلی پور خاطرنشان کرد: با استفاده از این آزمون‌های زبانی، می‌توان میزان و شدت مشکل یادگیری کودک در زبان مادری را مشخص کرد تا جایی که بتوان پیش از ورود به دوره‌های پیش دبستانی و آموزش رسمی کودک برای یادگیری زبان، آمادگی لازم را برای ورود به مدرسه داشته باشد.
نیلی پور خاطر نشان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم این قبیل آزمون‌های زبانی این است که باید حساسیت لازم برای شناسایی میزان اختلال‌های زبانی کودک را در مقایسه با همتایان سنی او داشته باشد.
مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان افزود: این آزمون زبانی رشدی که یک ابزار برای تعیین علت مشکل یادگیری زبان مادری در کودک، میزان و شدت آن طراحی شده با همکاری متخصصان گفتاردرمانی کشور در طول سه سال به نتیجه رسیده است؛ دارای حساسیت و دقت کافی است تا جایی که به کمک آن می‌توان توانمندی‌های زبانی شناختی کودکان ۳-۷ را سنجید و به کمک یافته‌های آن می‌توان در توانبخشی کودکان دارای مشکل استفاده کرد.
استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی گفت: برای اینکه بتوانیم به آزمونی حساس و دقیق برای ارزیابی کودکان در حال رشد دست بیابیم این آزمون در ۵ استان کشور (تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و مازندران) و در بیش از ۱۴۰۰ کودک بدون مشکل یادگیری زبان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و بر اساس نتایج آن استانداردها و هنجارها در این زمینه را به دست آوردیم.
نیلی پور با بیان اینکه این آزمون در اختیار مراکز گفتار درمانی قرار می‌گیرد، گفت: این آزمون از این پس در اختیار مراکز گفتاردرمانی کشور برای ارزیابی و توانبخشی کودکان دارای مشکل یادگیری زبان قرار خواهد گرفت.
