"کشور نفت خیز لیبی از سال ۲۰۱۱ و در پی سرنگونی و کشته شدن معمر قذافی، دیکتاتور دیرینه این کشور طی قیامی که مورد حمایت و پشتیبانی هوایی ناتو قرار گرفت، درگیر خشونت و چند تکه شده است."
به گزارش خبرآنی، خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشته است: این کشور حوزه شمال آفریقا از آن زمان تاکنون تبدیل به میدان جنگ شبه نظامیان قبیله‌ای، افراط‌گرایان و مزدوران و همچنین یک مسیر مهم برای مهاجران مستاصلی که عازم اروپا هستند، شده است.
چندین قدرت خارجی، سلاحها و شبه نظامیان و نیروهایشان را به این کشور گسیل داشته و به یک جنگ نیابتی خونین در آنجا که بازتاب یک نزاع ژئوپلتیک گسترده‌تر و شکاف‌ها در خاورمیانه و در داخل ناتو است، دامن زده‌اند.
از سال ۲۰۱۵ دولت توافق ملی لیبی مستقر در طرابلس که از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده، مشغول جنگ با شبه نظامیان وابسته به خلیفه حفتر، مستقر در شهر بنغازی در شرق بوده است.
پشتیبانی نظامی ترکیه از دولت توافق ملی لیبی اخیراً توازن این جنگ را تغییر داده و به نیروهای این گروه در ماه ژوئن اجازه داد تا یک عملیات پیشروی ۱۴ ماهه نیروهای خلیفه حفتر به سمت طرابلس را دفع کرده و یک ضد حمله را به راه بیندازند. از آن زمان به بعد خط مقدم درگیری به سمت شرق و شهر سرت، یک شهر ساحلی زادگاه قذافی تغییر یافته است.
در حالیکه جبهه دولت توافق ملی لیبی تحت رهبری فائز السراج مورد حمایت قطر، همپیمان ترکیه در حوزه خلیج فارس قرار گرفته جبهه ژنرال خلیفه حفتر حمایت‌های پنهانی از جانب امارات و روسیه دریافت کرده و همچنین مورد حمایت فرانسه نیز قرار گرفته است.
در اینجا به بازیگران خارجی اصلی و انگیزه‌هایشان در لیبی اشاره می‌شود:
ترکیه
ترکیه تحت رهبری رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور خود، رو به گسترش نفوذ خود بر اراضی متعلق به امپراتوری عثمانی سابق از بالکان تا خاورمیانه آورده است. ترکیه در لیبی از اواخر سال گذشته میلادی پشتیبانی علنی خود از جبهه دولت توافق ملی را از طریق فرستادن مستشاران نظامی، شبه نظامیان سوری حامی آنکارا، پهپادها و سیستم‌های دفاع هوایی تشدید کرده و به این ترتیب توازن در میدان جنگ این کشور را تغییر داده است.
ماه نوامبر گذشته آنکارا و دولت توافق ملی لیبی توافق‌های مربوط به همکاری نظامی و تعیین حوزه‌های مرزی دریایی را امضا کردند. ترکیه تحت این توافقات مدعی مناطق گسترده‌ای از حوزه شرق دریای مدیترانه، جایی که در آنجا به یک سری ذخایر نفتی و گازی مورد مناقشه چشم دارد، شده است.
اردوغان و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سالهای اخیر یک شراکت را بین خود تشکیل داده و هرچند که دو طرف از جبهه‌های مخالف در سوریه و لیبی حمایت می‌کنند اما بی اعتمادی مشترک آنها به غرب باعث نزدیکی دو طرف شده است.
قطر
قطر به عنوان یک کشور غنی از منابع گازی و شریک با ترکیه، میزبان یک پایگاه نظامی مهم ترکیه بوده و همچنین از دولت توافق ملی لیبی حمایت کرده است. قطر از زمانی که عربستان، امارات و بحرین به همراه مصر حدود سه سال پیش به شکلی ناگهانی روابط اقتصادی، دیپلماتیک و مسافرتی خود را با دوحه قطع کردند، منزوی شده است.
آنها تاکید دارند که قطر مشغول حمایت مالی از جنبش‌های افراطگرای اسلامگرا بوده و اتهامات دیگری را علیه آن مطرح کردند اما دوحه قویا آنها را رد کرده است.
روسیه
روسیه تحت رهبری ولادیمیر پوتین اقدام به گسترش نفوذ جهانی خود از طریق عملیات‌های نظامی مختلف از اوکراین گرفته تا سوریه کرده است.
خلیفه حفتر در لیبی از جانب گروه واگنر وابسته به روسیه پشتیبانی دریافت کرده است. بر اساس گزارش‌ها این شرکت امنیتی خصوصی مخفیکار به پوتین نزدیک بوده و واشنگتن به آن برچسب "ابزار سیاستهای کرملین" را زده است. یک گزارش مربوط به کارشناسان سازمان ملل اخیرا عنوان کرد، گروه واگنر از نیروهای خلیفه حفتر از طریق عملیات‌های مرتبط با رزم و نفوذ، اعزام تیم‌های تک‌تیرانداز و پشتیبانی فنی حمایت کرده است. ارتش آمریکا، مسکو را همچنین متهم به حمایت از مزدوران با هواپیماهای جنگی خود کرده است.
مسکو هرگونه حمایت از خلیفه حفتر و مسئولیت داشتن در استقرار نیروهای گروه واگنر را رد کرده است.
امارات متحده عربی
کشور بسیار ثروتمند امارات سال‌ها به طور مخفیانه از طریق جت‌های جنگنده، پهپادهای چینی وینگ لونگ و دیگر تسلیحات پیچیده از نیروهای خلیفه حفتر حمایت کرده است.
امارات، آنکارا و دوحه را متهم به حمایت از گروه‌های اسلامگرا کرده و همچنین دولت توافق ملی لیبی را نیز متهم به نزدیک بودن به اخوان‌المسلمین کرده است. امارات و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس بر اساس گزارش‌ها شبه نظامیان وابسته به خلیفه حفتر را حمایت مالی کرده‌اند. گزارش سازمان ملل همچنین عنوان کرد، خلیفه حفتر از جانب نیروهای حامی دولت سوریه نیز کمک دریافت کرده و سودان و کشورهای دیگر به آن نیروهای مزدور گسیل داشته‌اند.
مصر
کشور مصر که به دلیل داشتن یک مرز بیابانی بلند با لیبی نگران امنیت خود است، مدتهاست از خلیفه حفتر که در مجاورت مرزش در شرق لیبی مستقر هست، حمایت کرده است.
عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر در ماه ژوئن در پی پیروزی‌های دولت توافق ملی لیبی، پیشنهاد یک آتش‌بس را داده و در ادامه هشدار داد که قاهره ممکن است به منظور متوقف کردن پیشروی هر چه بیشتر نیروهای دولت توافق ملی لیبی به سمت شرق مداخله نظامی کند.
از زمانی که عبدالفتاح سیسی کودتای نظامی سال ۲۰۱۳ ارتش مصر علیه محمد مرسی، رئیس‌جمهور اسلامگرای سابق این کشور و از چهره‌های مورد حمایت ترکیه را هدایت کرد، روابط قاهره و آنکارا شدیدا وخیم شده است.
فرانسه
هرچند که فرانسه بر بی طرف بودنش در جنگ در لیبی تاکید دارد اما مظنون به حمایت از خلیفه حفتر است.
پاریس همواره مشتاق بوده که نفوذش در لیبی را به‌دلیل میراث استعمارگرانه خودش در حوزه شمال آفریقا حفظ کند و همچنین نگران هرگونه جهش در فعالیت‌های شبه‌نظامیان افراطی در آنجا و به خطر افتادن عملیات‌های مبارزه با تروریسم‌اش در منطقه ساحل و جنوب آفریقا با توجه به این فعالیت‌ها است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه شدیداً به متحدش در ائتلاف ناتو یعنی ترکیه از بابت مداخله در لیبی حمله کرده است.
اروپا در حوزه سیاستگذاری مربوط به لیبی دچار چند دستگی است. این در حالی است که این قاره در سالهای اخیر از بابت ورود مهاجران غیرقانونی به طور انبوه به خاکش تحت فشار قرار داشته است. ایتالیا نیز به عنوان یک قدرت استعمارگر سابق از دولت توافق ملی لیبی حمایت می‌کند، در حالی که آلمان تلاش داشته تا میانجیگر یک آتش‌بس و مذاکرات صلح در لیبی باشد هرچند که تاکنون موفقیتی کسب نکرده است.
آمریکا
آمریکا دولت توافق ملی لیبی را به رسمیت می‌شناسد اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا سال گذشته میلادی بعد از یک گفتگوی تلفنی با خلیفه حفتر از او تحسین کرد و این امر باعث به وجود آمدن سردرگمی شد.
ترامپ روابط نزدیکی با امارات متحده عربی و عربستان که هردو حامی خلیفه حفتر هستند، داشته است. حفتر به عنوان یک ژنرال سابق متعلق به زمان معمر قذافی چند دهه پیش از این حکومت جدا شده و به آمریکا فرار کرد و شایعاتی مطرح شد مبنی بر اینکه او در آنجا برای سازمان سیا کار می‌کند.
انتهای پیام
