محمد بن سلمان از طریق پیام‌های متعددی واشنگتن را برای تصدی پست ولیعهدی و کنار زدن پسر عمویش، شاهزاده بن نایف که اداره پرونده‌های مهمی را در اختیار داشته و ارتباطات قوی با محافل قدرت در آمریکا داشت، آماده کرد.
به گزارش خبرآنی، سایت شبکه الجزیره گزارش داد، از جمله این پیام‌ها، میزبانی محمد بن سلمان از تحلیلگران مهم در روزنامه‌های بزرگ آمریکایی بود.
سفارت عربستان در واشنگتن دیدارهای متعدی میان بن سلمان و توماس فریدمن، یکی از مهم‌ترین نویسندگان نیویورک تایمز و دیوید ایگناتیوس، نویسنده برجسته واشنگتن پست ترتیب داد.
بعد از گذراندن چند ساعت با شاهزاده جوان در کاخ‌هایش در داخل عربستان، این دو نویسنده برگشتند تا مقاله‌هایی را به رشته تحریر درآورند که جز اظهار خرسندی از این شاهزاده جوان که "ماموریت اصلاح کشور خود را برعهده گرفته است"، انعکاس دیگری نداشت.
ایگناتیوس در آوریل ۲۰۱۷ در مقاله‌ای این سوال را طرح کرد: آیا یک شاهزاده جوان می‌تواند کشور خود عربستان را مجددا بسازد؟ آیا او می‌تواند چشم‌انداز خود را تبدیل به واقعیت کند؟
بعد از گذشت کمتر از دو ماه، محمد بن نایف، ولیعهد عربستان از قدرت کنار زده شد و محمد بن سلمان به پست ولیعهدی رسید.
اما بعد از مواضع و سیاست‌های این شاهزاده جوان که باعث فجایع انسانی پایان ناپذیر در یمن شد و نیز به دلیل مشت آهنین او و مجازات تمامی مخالفان و افراد مستقل در داخل و خارج کشور که برجسته‌ترین اقدامات او خلاصی وحشیانه از جمال خاشقجی، روزنامه نگار عربستانی در کنسولگری کشورش در شهر استانبول ترکیه بود، نخبگان آمریکایی مواضع خود را نسبت به این شاهزاده جوان تغییر دادند.
چند روز قبل، ایگنانیوس در مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن پست به روند قدرت گرفتن محمد بن نایف، ولیعهد سابق عربستان پرداخت و سپس به «فروپاشی فاجعه‌بار» او به دست محمد بن سلمان، ولیعهد کنونی اشاره کرد.
در این مقاله، نسبت به احتمال محاکمه بن نایف هشدار داده شد که این صحبت بار دیگر بیانگر اهمیت نقش واشنگتن در مساله جانشینی قدرت در عربستان است.
واشنگتن و دو شاهزاده
نهادهای دولتی در واشنگتن محمد بن نایف را به خوبی از طریق ریاست وی بر برنامه‌های مبارزه با تروریسم در عربستان بعد از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۱ و هماهنگی گسترده وی با دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا می‌شناسند.
این در حالی است که واشنگتن محمد بن سلمان را جز بعد ارتقای رتبه وی به پست وزیر دفاع بعد از آنکه پدرش در اوایل سال ۲۰۱۵ پادشاه عربستان شد، نمی‌شناسد.
از اواسط سال ۲۰۱۵، نزاع بی‌سر و صدایی میان ولیعهد کنونی عربستان و ولیعهد سابق پیرامون میزان نفوذشان در آمریکا آغاز شد.
نشانه‌های این رقابت زمانی علنی شد که وزارت کشور عربستان که آن زمان سکانداری‌اش را محمد بن نایف برعهده داشت، در مه ۲۰۱۷ قراردادی را با شرکت لابی "گروه سیاست‌های اسنوران" منعقد کرد که این شرکت به نزدیک بودنش به دولت ترامپ معروف است تا این شرکت در راستای خدمت به منافع وزارت کشور عربستان و اهدافش در داخل واشنگتن کار کند.
قرارداد وزارت کشور عربستان با شرکت لابی، به منزله اذعانی صریح به رقابت بر سر نفوذ در ادارات آمریکایی بود، چراکه پیش از آن نیز محمد بن سلمان دستگاه‌های پژوهشی و یک شرکت لابی‌گری برای خدمت رسانی مستقیم به منافع خود در واشنگتن تاسیس کرده بود.
پنج هفته بعد از ثبت انعقاد قرارداد مستقل وزارت کشور، در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۷، محمد بن نایف، ولیعهد عربستان و وزیر کشور سعودی کنار زده شد و تمامی پست‌هایش از او گرفته شد و محمد بن سلمان به پست ولیعهدی رسید.
بعد از آنکه روزنامه نیویورک تایمز چند هفته قبل از تلاش برخی از اعضای خاندان حاکم محبوس عربستان از طریق میانجی‌گران خود برای واداشتن دولت ترامپ جهت پایان دادن به ظلم سیاسی ولیعهد کنونی عربستان خبر داد، گویی واشنگتن به صحنه نزاع بازگشته است.
بن فریمن، پژوهشگر موسسه سیاست‌های بین‌المللی در مصاحبه با الجزیره گفت: نمی‌توان این مساله را انکار کرد که آمریکا در نزاع بر سر جانشینی قدرت در عربستان سعودی به ایفای نقش می‌پردازد. محمد بن سلمان به حمایت ترامپ چشم امید دارد و بن سلمان در تمامی تلاش‌هایش موفق بوده است.
اما بروس ریدل، مسؤول سابق سیا نظری متفاوت از گفته فریمن دارد، او در مصاحبه با الجزیره تاکید کرد که واشنگتن مساله جانشینی قدرت در عربستان را از دور دنبال می‌کند اما رئیس جمهوری، دونالد ترامپ پیام‌های متعددی را فرستاده که حکایت از حمایت او از محمد بن سلمان دارد.
نگرانی‌ها نسبت به زندگی بن نایف
بروس ریدل در مصاحبه با الجزیره تاکید کرد، آنچه توسط ولیعهد عربستان در بازداشت یک شاهزاده سعودی عالی رتبه در این سطح رخ داده است، بسیار مایه ناخرسندی است. من نسبت به جان محمد بن نایف هراس دارم. مشخص است که محمد بن سلمان، بن نایف را تهدید بزرگی برای خود می‌بیند.
از سوی دیگر، فریمن بر این باور است که بن سلمان بعد از سه سال قدرت توانسته است ثروت رقبای خود را تحت کنترل درآورد و آنها را بازداشت کرده و شکنجه کند، "او حتی رقبای سیاسی خود و مخالفانش را کشته است و از آنها هیچ گروهی که بتواند تهدیدی برای بن سلمان باشد، باقی نمانده است".
فریمن بر این باور است که بن سلمان از ادعاهای فساد به عنوان بهانه‌ای استفاده کرده است تا یک رقیب اصلی همچون بن نایف را از بین ببرد "بن سلمان این روش را در گذشته به کار گرفته بود، استفاده از اتهام‌های فساد به عنوان توجیهی برای گرفتن پول از رقبای سیاسی ثروتمند. جای پای خود را محکم کردن در قدرت، روشی است که بن سلمان از زمانی که از سه سال قبل به قدرت رسید، به آن عمل کرده است.
طبق گفته فریمن، واشنگتن درک می‌کند که کمپین بن سلمان علیه فساد تنها گامی برای گسترش قبضه سیاسی او از طریق بازداشت رقبای سیاسی‌اش بوده است.
موضع جو بایدن نسبت به بن سلمان
در حالی که کمتر از چهار ماه به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده است که ممکن است طی آن، جو بایدن به قدرت برسد و بدین ترتیب، محمد بن سلمان هم‌پیمان قوی خود در کاخ سفید را از دست بدهد که این امر مایه ناخرسندی ولیعهد سعودی است.
بایدن عضو جریان سنتی حزب دموکرات است اما این جریان در معرض فشارهای تمام نشدنی جریان ترقی‌خواهی قرار دارد که می‌خواهد علیه سیاست‌های سنتی آمریکا به ویژه ارتباطات واشنگتن با دیکتاتورهای جهان سوم بپا خیزد.
از اینجا می‌توان گفت که عجیب نیست که مهم‌ترین وجه تمایز بایدن از زمان اعلام کاندیداتوری‌اش، تمرکز وی بر کارنامه حمایتی ترامپ از حاکمان مستبد در جهان است.
بایدن در گفت‌وگو با شبکه سی بی اس به شدت از حمایت نامحدودی که ترامپ به محمد بن سلمان ارائه می‌دهد، انتقاد کرد. بایدن گفت که ترامپ توجیهاتی را برای ولیعهد عربستان پیدا می‌کند که این توجیهات از حقایق به دور است که این امر به آمریکا و وجهه بین‌المللی آن اسیب می‌رساند.
بایدن همچنین خواهان پایان دادن به حمایت آمریکا از جنگی شد که عربستان در یمن به راه انداخته است. در بیانیه‌ای که کمپین ریاست جمهوری او منتشر کرده، آمده که جو بایدن، معاون رئیس جمهوری سابق معتقد است که باید آمریکا حمایت خود را از جنگ یمن متوقف کند و از دادن چک سفید امضا به عربستان درخصوص این جنگ دست بردارد.
این بیانیه پس از آن منتشر شد که ترامپ از حق وتو علیه تصمیم کنگره جهت توقف حمایت نظامی آمریکا از جنگ در یمن استفاده کرد.
بن فریمن معتقد است که بهره برداری شدید بن سلمان از جلب توجه ترامپ و افراد نزدیک به وی به ویژه جارد کوشنر، برای او دستاوردی بیشتر از آنچه قابل تصور باشد، رقم زده است. حمایت ترامپ از بن سلمان به گسترش قبضه وی بر نهادهای قدرت عربستان کمک می‌کند.
فریمن بر این باور است، در صورتی که بایدن به قدرت برسد، بن سلمان اعتراض‌های مکرر ترامپ به اقدامات کنگره که مورد حمایت دو حزب جمهوری خواه و دموکرات است و می‌تواند عربستان را به دلیل کشتار وحشیانه جمال خاشقجی بازخواست کند، از دست خواهد داد.
انتهای پیام
