دکتر رضا مقدس علی، عضو هیئت علمی پژوهشکده سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان و مجری طرح های «استفاده از سلولهای بنیادی در درمان نارسایی های کلیه، تمایز سلول های بنیادی به سلولهای کلیوی ومهندسی بافت کلیه» در گفتگو با خبرنگار خبرآنی اظهار کرد: نارسایی های کلیوی انواع مختلفی دارند که در آن کلیه ها نمی توانند به‌طور طبیعی عمل کرده و دچار کم کاری و حتی در مراحل انتهایی منجر به از دست دادن عملکرد خود می‌شوند.
وی با بیان اینکه کاهش شدید عملکرد کلیه از مشکلات نارسایی های کلیوی است، بیان کرد: کلیه نقش مهمی در دفع مواد زائد و تعادل آب والکترولیت ها در بدن دارد. نارسایی حاد کلیوی در اثر تخریب بافت کلیه‌ها پدید می‌آید و با فقدان سریع عملکرد کلیوی مشخص می‌شود. این بیماری منجر به اختلالات الکترولیتی و احتباس فراورده‌های زاید نیتروژنی از قبیل اوره و کراتینین می شود.
وی افزود: نارسایی های کلیه می تواند بدنبال بیماریهای زمینه ای متعددی از جمله دیابت و فشار خون بالا و حتی جهش های ژنتیکی پدید آمده باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان خاطر نشان کرد: درمان های موجود برای نارسایی هایی کلیوی که به مرحله نهایی رسیده اند پیوند کلیه و دیالیز است که مشکلات خاص خود را دارند و محدودیت های زیادی برای بیماران ایجاد می کنند از این رو در صدد هستیم که با تکنولوژی سلولهای بنیادی، در زمینه بهبودی این بیماری ها تحقیقات خود را انجام دهیم.
مقدسعلی عنوان کرد: در حال حاضر تمرکز ما در این بخش از پژوهشگاه رویان، روی بحث های تحقیقاتی در زمینه استفاده از سلول بنیادی در درمان نارسایی های کلیه، مهندسی بافت کلیه و تهیه ترشحات سلولی حاصل از سلول های بنیادی تحت عنوان وزیکول های خارج سلولی برای بهبود عملکرد کلیه های آسیب دیده است.
محقق پژوهشگاه رویان با بیان اینکه استفاده از سلول های بنیادی و ترشحات این سلول ها در تحقیقات آزمایشگاهی و مدل های حیوانی به اثبات رسیده است، گفت: این روش امید بخشی برای نارسایی کلیه است.
اثربخشی در گرو کارآزمایی بالینی
وی بیان کرد: می بایست حتما این تحقیقات را در انسان با انجام کارآزمایی های بالینی به کار بگیریم تا از ایمنی و اثرگذاری آن مطمئن شویم.
مقدسعلی با تاکید بر اینکه مراحل تحقیقات حیوانی این طرح ها با موفقیت پیش رفته است، بیان کرد: هنوز مراحل کارآزمایی های بالینی این پروژه ها را طی نکرده ایم و در صدد هستیم با دریافت بودجه اقدامات اجرایی بعدی را انجام دهیم.
وی تاکید کرد: همواره برای اجرای پروژه ها در مرحله کارآزمایی بالینی که منجر به روش های درمانی شود نیازمند صرف زمان و بودجه های تحقیقاتی گسترده ای هستیم. بنابراین اگر بودجه به این طرح ها اختصاص پیدا کند تحقیقات را می توانیم در مرحله بالینی نیز بررسی کنیم تا در نهایت به یک روش درمانی منجر شود.
وی افزود: به عنوان نمونه اگر استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی که بعنوان تعدیل کننده سیستم ایمنی استفاده می شود در جریان پیوند کلیه بکار گرفته شود می تواند عوارض پیوند کلیه از جمله خطر عفونت ها و انواع سرطان ها را کاهش داده و حتی بقای پیوند را هم افزایش دهد.
وی افزود: در زمینه نارسایی مراحل انتهایی که کلیه ها عملکرد خود را از دست داده اند به دنبال مهندسی بافت کلیه با استفاده از سلول های بنیادی هستیم که امیدواریم بتوانیم تا در راستای درمان نارسایی های کلیه از انها استفاده کنیم.
