به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس، مسئله «حجاب» به عنوان یک فرهنگ و نماد اسلامی از دیرباز مورد تعرض اقوام و فرهنگ های مهاجم به اجتماعات مسلمانان بوده است. طی چند ماه اخیر اما هجمه رسانه ای سنگینی علیه این قطعه درخشان فرهنگ اسلامی صورت گرفته است. لذا بر آن شدیم تا برای بازخوانی فلسفه حجاب، با حجت الاسلام والمسلمین سیدرضا اکرمی به گفتگو بنشنیم.
اکرمی اکنون رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری و همچنین، مشاور عالی وزیر کشور در امور روحانیت است. وی راه تبیین صحیح مسئله حجاب را بیش از مصاحبه، مناظره با منتقدان این قانون رسمی کشور و فرهنگ ایرانی-اسلامی میداند. با این حال، معتقد است کسانی که از بی حجابی و بدحجابی با نام آزادی دفاع می کنند، به خودشان دروغ می گویند. مشروح گفتگوی ما با این چهره فرهنگی در ادامه می آید.
فارس: قرار است راجع به فلسفه مسئله حجاب بحث کنیم؛ فلسفه حجاب از نظر شما چیست؟
اکرمی: به نظرم قبل از ورود به بحث حجاب، محتاج یک مقدمه هستیم. انسان موجودی است که به دنبال آسایش و راحتی است و این راحتی را در رسیدن به تمام خواسته های خود می بیند. واقعیت زندگی اجتماعی-و حتی فردی و خانوادگی- اما دنبال کردن چنین هدفی را نفی میکند. ما در یک زندگی نرمال، درست و انسانی، خودمان برای خودمان محدودیت هایی ایجاد می کنیم تا دیگران اعم از خانواده، اجتماع و حتی خودمان در رفاه باشیم. مجموعه این محدودیت ها را در زندگی اجتماعی، قانون نامیده اند.
حالا ما باید بین این دو راه انتخاب کنیم. اول اینکه تمام مردم خواسته های نفسانی خودشان را دنبال و اعمال کنند و از آن حمایت شود و دوم اینکه میخواهیم جامعه ای قانون مدار داشته باشیم. جامعه ای که در تمام ابعاد آن، قانون عمل کند. در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فردی، خانوادگی و غیره. ما باید اول تکلیف این موضوع را مشخص کنیم که میخواهیم قانون‌مدار باشیم یا نه؟
فارس: فرضا پاسخ این سوال مثبت باشد، مرحله و حرف بعدی چیست؟
اکرمی: اگر میخواهیم قانون‌مدار باشیم، قانون به من می گوید وقتی از خانه بیرون می آیم تا به مدرسه، دانشگاه، بازار و محل کار بروم، آمدن من باید به صورتی باشد که هم خودم به اهدافم برسم و هم به جامعه خدمتی برسانم. در جامعه آرامش و آسایش به وجود بیاید و حضور من در جامعه، عاملی برای ایجاد تنش روانی نباشد. تنش هایی که بعدا منجر به دعوا، زد و خورد و برخورد فیزیکی افراد با یکدیگر شود. آیت الله مطهری در مبحث حجاب، حرفش این است که جامعه، جای آموزش، دانش و کارگاه خدمت رسانی و بهره گیری است.
این در صورتی محقق می‌شود که همه به ضوابط قانونی پایبند باشند، نه به خواسته‌های شخصی و نفسانی‌شان. اگر کسی بگوید من در این محیط دوست دارم هر طور می‌خواهم رانندگی کنم، به هر کس دوست دارم سیلی و چاقو بزنم و دوست دارم هر لباسی که دوست دارم بپوشم، طبعا جامعه به آرامش، آسایش، خدمت رسانی و بهره گیری نخواهد رسید، لذا مسئله پوشش و حجاب، برای مصونیت، محبوبیت، وقار و متانت افراد در سطح جامعه است.
اگر کسی بخواهد لباس تنش را نمایشگاه کند و بگوید هرطور دوست دارم، می‌خواهم در سطح جامعه حرکت کنم، هم برای خودش و هم برای دیگران ایجاد زحمت و حواس آنان را پرت میکند و ممکن است مشکلات روانی، خانوادگی و اجتماعی برای آنها ایجاد کند.
فارس: ان‌قلت منتقدان به دیدگاه شما تئوریزه کردن مسئله حجاب با ابزار قانون، این است که اساسا فلسفه قانون حجاب زیر سؤال بوده و مخالف آزادی است، در این خصوص توضیح دهید؟
اکرمی: بهتر است این مبحث به صورت دوطرفه طرح شود و کسی که مدعی چنین چیزی است اینجا باشد تا در یک مناظره، حقیقت روشن شود. با این حال، به نظرم مشکل این است که ما درباره این مسئله، سه مشکل داریم: اول اینکه سوء تفاهم داریم، رودربایستی داریم و به خودمان دروغ می گوییم! اولا اینکه گفته شود در اروپا و آمریکا حجاب نیست، پس اینجا هم نباشد، بی ربط است. آنها شدیدترین برخورد را با محجبه ها دارند، پس نمی توان بی حجابی آنجا را آزادی نامید.
دوم اینکه مگر ما به قانون، نظام و کشور آنها هستیم؟ ما در ایران هستیم. ایرانی که جمهوری اسلامی است و 98 درصد مردم به آن رأی داده‌اند. پس ایران را نباید با غرب مقایسه کرد. اگر هم بنای مقایسه ایران و غرب را داشته باشیم، من میگویم به خدا قسم، الکلی‌ها متخصص نمی‌شوند، قرتی‌ها متخصص نمی‌شوند، افراد ولنگار و زناکار متخصص نمی‌شوند؛ آنهایی که در دانشگاه و آزمایشگاه و کارگاه‌ها دارند کار و تحقیق میکنند و غرب را به لحاظ تکنیکی به اینجا رسانده‌اند، افرادی مثل «پاستور» هستند.
کسی که در دوران نامزدی به همسرش قول داد او را به رستورانی برای شام ببرد، ولی تا آخر کار هم موفق نشد به قولش عمل کند،؛ بس که سرگرم کار و تحقیق بود و وقت خالی نداشت! من رفته ام کارگاه و کارخانه‌های غربی‌ها را دیده‌ام. حداقل بهره‌وری کاری آنها 4 تا 6 ساعت در روز است. ما چند ساعت در روز کار میکنیم؟ پس دلایل نقض در برابر کسانی که با مدعای آزادی و پیشرفت، از بی حجابی دفاع میکنند، بسیار است.
نکته دوم اینکه شما بروید در کلانتری، دادگستری و دادسراها ببینید اینهایی که پرونده دارند، چه کسانی هستند؟ افراد باحیا، باحجاب، متعهد و پاکدامن هستند یا افراد ولنگار؟ اینهایی که اسم مخالفت با حجاب را آزادی می‌گذارند، آزادی را هم خراب میکنند. این آزادی نیست، اسم این عمل، رهایی است. مانند رهایی در یک خیابان یک‌طرفه که هرطور دوست داری ویراژ بدهی.
فارس: یعنی معتققدید مخالفان قانون حجاب، صداقت ندارند؟
اکرمی: من میگویم اینهایی که اینطور حرف میزنند، دارند ادا در می‌آورند. همین الان به بدحجاب‌های ما بگویی اگر بخواهی برای برادرت همسر بگیری، یک فرد خانواده دار و متعهد را انتخاب می‌کنی یا کسانی را که در خیابان با هر کسی دوست می‌شوند و حیا و پوششی ندارند، چه پاسخی می دهند؟!
آدمی که می خواهد زن بگیرد که دنبال حراج‌کننده بدن نمی‌رود. ما به خودمان دروغ می گوییم. اگر دنبال پاکی هستی، باید قلب، چشم، گوش، دست و همه جایت پاک باشد. نمیشود گفت دلم پاک است ولی این چاقو را هم به تو میزنم! باید درست طبق قانون عمل کنیم. ما البته نتوانسته ایم فلسفه مترقی مسئله حجاب را برای نسل جدید به خوبی تبیین کنیم.
اول از همه باید خانواده در این مسیر خود را مسئول بداند و در مرحله بعد نیز مدرسه و دانشگاه؛ مدرسه باید به این دختر بقبولاند که به وقتی به سن مشخصی رسید، باید پوشش متناسب با شأن خود را انتخاب و به آن افتخار کند. ما یک بدسلیقگی‌هایی هم داریم. دختر و پسر را در مدرسه و دبیرستان جدا می کنیم ولی در دانشگاه کنار هم قرار می دهیم!
ما خشت اول را در اینجا داریم کج می‌گذاریم. ما اختلاط را در اینجا درست میکنیم، بعد می‌گوییم مشکل بدحجابی پیش می‌آید! اشکال دیگر ما این است که متدین‌های ما هم امر به معروف درست و تذکر لسانی را خوب انجام نمی‌دهند. تذکر به اینکه آقا یا خانم محترم باوقار بیا و باوقار برو، با درگیری فیزیکی و دست به یقه شدن با طرف مقابل فرق دارد.
از طرفی می بینیم دستگاه اجرایی ما -پلیس یا هر جای دیگری- که مسئول برخورد با ناهنجاری هاست، فصلی عمل می کند. فرضا در تابستان که به طور طبیعی گرم است، مسئله را ظاهرا کلا رها می کنند. سوال این است که شما چرا در زمستان خوب برخورد نمی کنید که افراد بدانند در تابستان چطور و با چه پوششی باید در جامعه تردد کنند؟
فارس: یکی از مسائل مبتلا به جامعه ما در حال حاضر، بحران طلاق است. ارتباط فرهنگ حجاب با این موضوع را چگونه می‌بینید؟
اکرمی: مسئله طلاق که الان رکورد شکسته است و واقعا ازدواج دارد در برابرش زانو خم میکند، دلایل گوناگون دارد. دختر و پسر ما همسرداری بلد نیست، ما یک دختر را شوهر می‌دهیم و 50 میلیون تومان جهیزیه برایش می‌خریم ولی برایش 50 هزار تومان پول کتاب و سی دی آموزشی درباره آیین همسرداری نمی‌دهیم.
در زندگی علی(ع) و فاطمه(س) داریم که فردای عروسی پیغمبر اکرم(ص) برایشان شیر برد. از رسول اکرم(ص) پرسیدند از این پس، وظیفه ما در این زندگی چیست؟ پیغمبر(ص) فرمود علی(ع) کارهای بیرون خانه و زهرا(س) کارهای داخل خانه. ما اصلا وظیفه شناسی نداریم. والدین این مسائل را به بچه ها آموزش نمی دهند. مسئله حجاب و بی حجابی و بدحجابی ها هم طبعا یکی از مسائل دخیل در وضعیت موضوع طلاق است، ولی همه مسئله نیست.
انتهای پیام/
