با وجود آنکه روابط آمریکا و حکومت عربستان سعودی برای چندین دهه خوب بوده است اما در وضعیت فعلی این روابط در آستانه فروپاشی قرار داشته و در صورت کنار رفتن ترامپ از ریاست جمهوری بعد از انتخابات ۲۰۲۰ و روی کار آمدن یک رئیس جمهور دموکرات این روند میتواند تغییر کند.
به گزارش خبرآنی، پایگاه اینترنتی دیفنس وان در تحلیلی درباره آینده روابط آمریکا و عربستان و نقش دونالد ترامپ رئیس جمهوری فعلی آمریکا در حفظ کردن این روابط در مقطع فعلی مینویسد: "در واشنگتن تلاشی در جریان است تا به شکلی بنیادین این روابط به عنوان ائتلافی چند دههای اگر حتی پایان نیابد اما اصلاح شود.
با این حال این اصلاح قرار نیست از سوی دونالد ترامپی که چندان میانه خوبی با ائتلاف برقرار کردن ندارد، رخ دهد.
رئیس جمهوری آمریکا در حقیقت به شکلی متناقض در حال حاضر بیشترین مقاومت را در قبال اعمال تغییر در این ائتلاف با عربستان نشان میدهد.
کنگره آمریکا در ماههای گذشته پس از آنکه از بابت هزینههای انسانی گزاف مداخله نظامی عربستان در جنگ داخلی یمن و قتل جمال خاشقجی ستون نویس روزنامه واشنگتن پست در شهر استانبول نارضایتی پیدا کرد ظاهراً تلاش میکند در هر هفته به شکلی و با تدبیری عربستان را مورد نکوهش قرار دهد.
با این حال کاخ سفید هر بار این اقدامات کنگره را بلوکه میکند یا دور میزند و کاملاً محکم پای حمایتش از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان ایستاده است در حالی که همزمان به تقابلش با ایران مخالف اصلی عربستان ادامه میدهد.
یک تجدید نظر واقعی در شراکت عربستان با آمریکا تنها در صورتی ممکن است رخ دهد که در سال ۲۰۲۰ یک دموکرات به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شود.
با این حال هم اکنون نشانههای هشدار اولیه در قبال این روابط مشخص هستند. تقریباً همه قانونگذاران دموکرات کنگره به همراه تعدادی از جمهوری خواهان کنگره و چندین لابی گر، تحلیلگر و مقام سابق در حال حاضر به نحوی عربستان را منزوی کردهاند که در حال حاضر سفر مجدد محمد بن سلمان به واشنگتن در آینده نزدیک قابل تصور نیست در حالی که او در سفرهای سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۷ خود به آمریکا با استقبال گسترده رو به رو شد.
هنگامی که فرانکلین دی روزولت و ملک عبدالعزیز رهبران اسبق آمریکا و عربستان در ۱۹۴۵ در ناو یو اس اس کوینسی دیدار کردند هیچکدام نمیتوانستند پیش بینی شکافها در روابط دو جانبهای که بر مبنای نفع مشترک بوده در آینده پیش بینی کنند؛ روابطی بر مبنای تأمین نفت از جانب عربستان در ازای دریافت حمایت نظامی از سوی آمریکا.
با این حال حتی حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ که از مجموع ۱۹ هواپیما ربای آن ۱۵ نفر عربستانی بودند این میزان چالش موجودیتی را که امروز متوجه روابط آمریکا و عربستان است به وجود نیاورد.
قانونگذاران آمریکایی در حال حاضر چندین طرح را برای محدود کردن فروش سلاح به حکومت عربستان و پاسخگو کردن محمد بن سلمان و چند مقام ارشد دیگر در قبال مرگ جمال خاشقجی به پیش میبرند.
در حال حاضر عربستانیها میتوانند روی وفاداری دولت ترامپ حساب باز کنند اما با این حال به صورت مستقیم یا تلویحی اذعان میکند که در موقعیت شکننده در برابر آمریکا قرار دارند.
یک مقام ارشد عربستانی که نامش را فاش نکرد به دیفنس وان نوشته است: ما در عربستان تأیید میکنیم که روابطمان با آمریکا اخیراً تحت فشار قرار گرفته و تیرهتر شده است اما ما خیلی سخت برای بهبود دوباره آن و برگرداندنش به روابطی که قبلاً بود تلاش میکنیم. ما میدانیم که این روند به زمان احتیاج دارد اما از نظر ما این میتواند یک دوندگی از نوع ماراتن باشد نه یک دوی سرعت.
چیزی اینکه مقام عربستانی گفته خیلی متفاوت از درخواست قانونگذاران آمریکایی برای اذعان به تقصیر باشد.
ماه مه گذشته دولت آمریکا با اختیارات اضطراری خود کنگره را دور زد تا میلیاردها دلار سلاح به عربستان بفروشد.
این اقدام نشان میدهد که دولت آمریکا میدانسته نمیتواند قانونگذاران را مجاب به موافقت با فروش این سلاحها کند.
در عین حال سنای آمریکا در پاسخ چندین لایحه را برای جلوگیری از فروش این سلاحها تصویب کرد اما این اقدام آنها چه به لحاظ حمایت دو حزبی پشت آن و چه به لحاظ زمان انجام شدنش در عین افزایش تنش با ایران قابل توجه هستند.
از زمان وقوع حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تاکنون اکثر آمریکاییها دیدگاه منفی نسبت به عربستان داشتهاند طبق نظرسنجی شرکت گالوپ در حال حاضر دو سوم عامه مردم آمریکا نظر نامطلوبی نسبت به حکومت عربستان دارند و این بالاترین میزان ثبت شده طی سه دهه برگزاری نظرسنجی در این حوزه تلقی میشود.
سناتور کریس مورفی یک دموکرات از ایالت "کنتیکات" و از منتقدان دیرینه ریاض گفت: عربستانیها عادت داشتند که در واشنگتن از حمایت قدرتمند دو حزبی برخوردار باشند اما الان آنها صرفاً به موجب نیروی روابطی که حکومت عربستان تنها با یک اثر یعنی دونالد ترامپ دارد، این ائتلاف را حفظ کردند.
او تاکید کرد: شاید تا زمانی که ترامپ در ریاست جمهوری باشد کار ما برای رقم زدن یک شروع مجدد در این شراکت سخت باشد اما چنین شروع مجددی در آینده پیش روی ما قرار دارد.
رؤسای جمهوری دموکرات و جمهوری خواه در آمریکا همگی مشابه هم مجبور بودند که دست عربستان را در سوءاستفادههای حقوق بشری و سرکوبگری سیاسی به دلیل اتکای واشنگتن به ریاض به عنوان یک وزنه ژئوپلیتیکی باثبات در خاورمیانه باز بگذارند اما چندین کاندیدای ریاست جمهوری دموکرات در حال حاضر به روشنی ناخرسندی خود را نسبت به عربستان ابراز کردهاند.
جو بایدن که پیشتاز کاندیداهای ریاست جمهوری حزب دموکراتهاست. خواستار پایان جنگ عربستان در یمن شده است.
یک کاندیدای دیگر یعنی کوری بوکر تقاضا کرده که آمریکا در کلیت روابطش با ریاض تجدیدنظر کند. کاندیدای دیگری یعنی الیزابت وارن ترامپ را از بابت راضی ساختن پیمانکاران نظامی آمریکا از طریق جلوگیری نکردن از فروش سلاح به عربستان محکوم کرده است. "پیت بوتجج" نیز چندی پیش اظهار کرد که در صورت رسیدن ما به ریاست جمهوری آمریکا دیگر تحمل نخواهد کرد که بزرگترین ارزشهایش را در ازای دسترسی به سوختهای فسیلی و توافقات تجاری سودمند بفروشد.
برنی سندرز نیز کاندیدای دموکرات دیگری است که او هم اخیراً محمد بن سلمان را یک مستبد قاتل خواند و عربستان را جزو محور قدرتهای خودکامهای که ترامپ آنها را جسور کرده دانست. سندرز که پشتیبان یکی از قطعنامههای سنای آمریکا در قبال جنگ عربستان در یمن بوده، چانه زنی که روزولت با ملک عبدالعزیز در سال ۱۹۴۵ داشت را زیر سوال برده است و بر مبنای آن یعنی امنیت در ازای نفت را در حال حاضر بیاعتبار میداند.
مقام ارشد عربستانی در پاسخ به اینکه عربستانیها چقدر نسبت به آینده ائتلاف خود با آمریکا در صورت انتخاب یک دموکرات به ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۰ نگران هستند، گفت: روابط ما نهادینه است و کاندیداهای ریاست جمهوری از دو حزب جمهوری خواه و دموکرات معمولاً بعد از رسیدن به ریاست جمهوری و درک اهمیت همکاریهای اقتصادی و هماهنگی سیاستهای نفتی و شراکت ما در ارتباط با مقابله با موضوعات تروریسم و ایران موضع انتخاباتی خود را تغییر خواهند داد. این بار اما وضعیت نسبت به قبل فرق میکند، سازمان ملل و مقامهایی در آمریکا به این نتیجه رسیدهاند که خود ولیعهد عربستان در قتل جمال خاشقجی که یک شهروند آمریکایی نیز محسوب میشده دست داشته است و این مثل یک خیانت به ائتلاف دو کشور و به قول یک نماینده آمریکایی به نام روکانا مثل خیانت یک همسر در ازدواجش است.
او اظهار کرد: این ازدواج ممکن است دوام بیاورد و زنده بماند اما دیگر مثل قبل نخواهد شد.
وی افزود: عربستانیها قرار نیست دشمن آمریکا شوند اما من مطمئن هستم که آنها جایگاه خود به عنوان یک همپیمان را از دست دادهاند. با وجود آنکه وزارتخانههای خزانه داری و امور خارجه آمریکا بیش از ۱۲ مقام عربستانی را به دلیل دست داشتن در قتل خاشقجی تحریم کردهاند اما این اقدامات در حد مجازات مقامات رده بالای دولت عربستان که خواسته بسیاری از نمایندگان کنگره است، نبوده است. به نظر میرسد بخشی از وفاداری رئیس جمهوری آمریکا به ریاض ناشی از تمایل او به خنثی کردن سیاست خارجیهای دولت اوباما باشد. اوباما متهم به این شد که به قیمت نزدیک کردن آمریکا به ایران از عربستان چشم پوشی کرده است.
با این حال مورفی گفت: اینکه بگوییم اوباما عربستان را رها کرده مهمل است. او بیشتر از هر کس دیگری سلاح به عربستان فروخت و متمایل به حمایت از جنگ در یمن بود.
با این حال مورفی تاکید کرد: من فکر میکنم این خطرناک است که با محمد بن سلمان در تعامل باشیم. از نظر من او یک نیروی بیثبات کننده و بیمهابا در خاورمیانه است. هر چند که او پیش بینی کرد عربستان همچنان همپیمان آمریکا باقی بماند.
مقام ارشد عربستانی در پاسخ به سوالی درباره مواضع قانونگذاران آمریکایی که دیگر خواهان همکاری با محمد بن سلمان نیستند، گفت: رهبری کشورمان یک خط قرمز است و به رغم تمامی احترامی که برای قانونگذاران آمریکایی قائل هستیم اما موضوع جانشینی در حکومت عربستان یک امر شدیداً داخلی محسوب میشود. این غیرقابل تصور است که حالا که ملک سلمان ولیعهد را به عنوان جانشینش منصوب کرده کشور در مسیر متفاوتی قرار بگیرد.
مورفی در پاسخ به اینکه محمد بن سلمان و دیگر رهبران عربستان از نظر او باید چه کار کنند تا با استقبال مطلوبتری در واشنگتن روبرو شوند، گفت: آنها در درجه اول باید ابتکارعمل توافق صلح برای یمن را ارائه دهند به جای آنکه بلوکی بر سر راه این توافق باشد و به سرکوب مخالفان سیاسی خود پایان دهد.
انتهای پیام