به نظر می‌رسد عربستان با سرعت به سوی زدودن شاخصه‌های دینی به جا مانده از دوره "صحوه اسلامی" و گذار به دوره چشم انداز ۲۰۲۰ پیش می‌رود، مراکز تجاری و پاساژهای این کشور همچنان در اوقات پنج گانه نماز تعطیل می‌شوند اما به نظر می‌رسد موضوع بسته نشدن مراکز تجاری سنخیتی با موضوع مقابله با افراط‌گرایی نداشته و ندارد و نباید ۳۰ سال دیگر از عمر مردم این کشور و یا محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان برای تغییر آن تلف شود.
به گزارش خبرآنی، روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم می‌نویسد: "منتقدان پدیده زدودن شاخص‌های دینی می‌گویند، عربستان به مقابله با تمامی چارچوب‌های مذهبی رایج در این کشور پرداخته و حرکتی در راستای مقابله با اقدامات افراط‌گرایانه انجام نداده است، از نگاه منتقدان در عربستان برگزاری کنسرت‌ها، وجود فضاهای مختلط بین زن و مرد، صدور مجوز رانندگی برای زن‌ها و حتی شروع به کار سینماها به تنهایی عامل ظهور شیوه‌های افراطی و تفکرات تند نیستند بلکه لغو آزادی‌ها و اعمال دیکتاتوری به جای دموکراسی و نیز ائتلاف با آمریکایی‌ها که از نظر افراط‌گرایان، "کفار" محسوب می‌شوند، نقش بسزایی در بروز جنبش "صحوه اسلامیه" در جبهه داخلی این کشور و امتداد تفکرات القاعده و داعش در میان جوانان داشته‌اند.
دولت فعلی عربستان ادعا می‌کند حتی یک روز از جنبش‌های افراطی حمایت نکرده است و جامعه عربستان برای دوره‌ای ربوده شد و اکنون با آغاز دوره گشایش و رفاه به حالت عادی خود بازگشته است؛ دوره‌ای که تاکید دارد مراکز خرید در طول روز باز باشند و اجباری برای تعطیلی پنج باره همزمان با اوقات پنج گانه نماز بر اساس فتواهای وهابی نیست.
تعطیلی کار برای اقامه نماز یک عرف اجتماعی و دینی با رویکردی سیاسی است که عربستان از زمان تشکیل سومین دولت خود آن را دنبال می‌کند، رویکردی که در واقع تداوم ائتلاف شکل گرفته میان وهابیت ارتدوکس برگرفته از تعالیم "محمد ابن عبدالوهاب" و خاندان آل سعود است؛ ائتلافی که امروز تنها از آن شیوخ سلفی و برخی چهره‌های جنبش "صحوه" باقی مانده‌اند و بقیه چهره‌های این ائتلاف اکنون پشت میله‌های زندان منتظر اجرای حکم اعدام هستند مانند شیخ سلمان العوده که به دلیل حمایت از قطر در یک توییت اکنون در حبس به سر می‌برد.
خشونت مسؤولان "هیئت امر به معروف و نهی از منکر" و مسؤولان رسیدگی به تخلفات اقامه نماز و نظارت بر تعطیلی مغازه‌ها در دهه ۹۰ به اوج خود رسید تا جایی که اگر کسی در این مورد تخلف می‌کرد، مورد ضرب و شتم و پیگرد قانونی قرار می‌گرفت و موهای سرش تراشیده می‌شد اما یک دهه بعد، کمی از شدت این اقدامات کاسته شد و مسؤولان عربستانی متخلفان و آنهایی که در اوقات نماز در محل کار خود می‌ماندند را جریمه می‌کردند.
در ۱۰ سال گذشته ضوابط تعطیلی محل‌های کسب و کار به حال خود باقی ماندند و دولت به اجرای این قانون ادامه داد اما مشتریان و بازدیدکنندگان در مقابل مغازه‌ها می‌ایستادند تا صاحبان مغازه‌ها بازگردند و عبارت "تعطیل برای نماز" را از درب مغازه‌ها بردارند اما به صورت تدریجی پیگیری‌ها که به گفته منتقدان اقداماتی تحریک‌آمیز بودند، برای متخلفان این قانون از جمله پیروان دیگر ادیان و مذاهب اسلامی لغو شدند.
احمد الغامدی، رئیس سابق هیئت امر به معروف و نهی از منکر عربستان گفت، نماز جماعت یک سنت است اما الزامی برای تعطیلی مغازه‌ها در وقت نماز وجود ندارد، این اظهارنظر حمله کاربران شبکه‌های اجتماعی علیه الغامدی را به دنبال داشت و آنها تاکید کردند که نماز از ارکان ثابت اسلام است و امکان تردید در آن وجود ندارد.
الغامدی در مصاحبه‌ای با شبکه ام. بی. سی گفت: پیش از این نیز بارها این مساله مطرح شده است، تعطیلی مغازه‌ها در وقت نماز از نظر فقهی به مساله واجب بودن یا نبودن نماز جماعت ارتباط دارد که فقها نظرات متفاوتی برای آن دارند. قولی که بیشتر از همه به نظر فقها و پژوهشگران نزدیک است اینکه نماز یک سنت تاکید شده است و بر این اساس حکم تعطیلی از مغازه‌ها و محل‌های کسب برداشته می‌شود و تعطیلی مغازه‌ها وجهه شرعی ندارد.
الغامدی تنها کسی نیست که در زمینه ترویج این رویکرد و پرورش نسل جدیدی همسو با عصر جدید تلاش می‌کند، مطبوعات داخلی عربستان نیز همین رویکرد را در پیش گرفته‌اند.
در این باره هانی الظاهری، نویسنده عربستانی با انتشار مقاله‌ای در روزنامه عکاظ نوشت، تعطیلی مغازه‌ها در وقت نماز معمولاً به امورات مردم زیان می‌زند و موجب اتلاف وقت آنها می‌شود و حتی باعث شده یک پدیده نامطلوب اجتماعی شکل بگیرد و زنان در پیاده‌روها منتظر بازگشت صاحب مغازه بنشینند؛ مساله‌ای که عرف آن را نمی‌پسندد و دین نیز آن را توصیه نمی‌کند.
کارشناسان معتقدند، این همسویی قابل توجه چهره‌های دینی و رسانه‌ای در انتقاد از تعطیلی مغازه‌ها در وقت نماز نشان می‌دهد که مسؤولان عربستانی قصد دارند آخرین نشانه کشور بسته عربستان را حذف کرده و در راستای ایجاد تفکری عمومی برای پذیرش دوره جدید حتی به سبک زندگی غربی‌ها تلاش کنند، آخرین اقدام در این راستا نیز نصب مجسمه آزادی در جده بود، اقدامی که برخی فعالان عربستانی آن را بازگشت به دوره بت‌ها توصیف کردند.
اکنون سوالات بسیاری در مورد چرایی تعلل مسؤولان ریاض در بازگشایی مغازه‌ها و ارائه تمامی مجوزهای شرعی و رسانه‌ای جهت ایجاد بستری برای نبستن مغازه‌ها در اوقات نماز مطرح می‌شوند و اینکه آیا مسؤولان عربستانی در حال بررسی خشم مردمی در شبکه‌های اجتماعی در صورت قانونی کردن این اقدام و اجرای آن برای همه همانند رانندگی زنان هستند. گفتنی است تمامی پادشاهان سابق عربستان از پیامدهای آزادی رانندگی برای زنان نگران بودند، همچنین این سوال مطرح است که آیا واقعاً امکان گذر از دوره رفاه بدون مقاومت وجود دارد یا نه.
انتهای پیام
