نجات خانه«دایی جان ناپلئون»

گروه اجتماعی خبرگزاری فارس  «خانه و باغ اتحادیه» یا «خانه امین‌السلطان» عمارتی مربوط به دوران قاجار در خیابان لاله زار واقع شده است.

14 سال پیش این خانه ثبت ملی شد اما بعد از چندی با حکم دیوان عدالت اداری خانه اتحادیه( محل ساخت سریال دایی‌جان ناپلئون) از فهرست آثار ملی خارج  و در  معرض خطر تخریب قرار گرفت.

پس از کش و قوسهای فراوان این خانه در سال 1394 و در زمان شهرداری محمد باقر قالیباف به قیمت 28 میلیارد تومان خریداری و استارت بازسازی آن زده شد.

خانه اتحادیه برای کیست؟

محمد ابراهیم ، آبدارچی و دواب (چهارپادار) ناصرالدین شاه بود که بعدها به امین السلطان ملقب شد و درلاله زار تهران باغ هایی را ابتیاع و خانه ای در آن احداث کرد.

 پسر دومش میرزا علی اصغر خان امین السلطان که صدراعظم (ناصرالدین شاه ، مظفرالدین شاه و محمدشاه) بود در آن باغ ساکن شد. امین السلطان دوم بعدها به صاحب جمع  امین الملک، اتابک اعظم و … ملقب که پس از ترور به دست عباس صراف قسمتی از باغ و خانه مورد اشاره را در سال ۱۲۹۵ به رحیم اتحادیه تبریزی که مالک املاک جلالیه (دانشگاه تهران فعلی) فروخته و مابقی در طول زمان تبدیل به مغازه ، سینما و … شد و در نهایت امر خانه اتحادیه پس از مرگ رحیم اتحادیه در سال ۱۳۱۳ به دست وراث آن افتاد.

خانه و باغ اتحادیه در سال ۱۳۵۳ (پس از ۳ ماه مرمت)‌ به محل فیلم برداری سریال دایی جان ناپلئون (نوشته ایرج پزشکزاد) و کارگردانی ناصر تقوایی تبدیل شد.

نوادگان امین‌السلطان در دوره‌های بعد زمین پدری را تفکیک کردند و فروختند. سینما جهان، سینما شهرزاد، یک پارکینگ و یک مجتمع تجاری در بخشی از این زمین‌ها ساخته شده‌اند.
رحیم اتحادیه در سال ۱۲۹۵ شمسی این زمین را از وارثان امین‌السلطان خرید و با تفکیک آن به ۳۰ سهم، آن را میان فرزندان خود تقسیم کرد. 

خانه دایی جان به مزایده گذاشته شد

در سال 1392 ، 2.2 درصد از 30 سهم خانه تاریخی دائی جان ناپلئون به ارزش یک میلیارد و هفتاد میلیون تومان به مزایده گذاشته شد در همان زمان اعلام شد این خانه تاریخی تخریب و در آن مجتمع تجاری بسیار بزرگ ساخته می شود اما این امر رخ نداد و شهرداری تهران در سال 94 این خانه را خرید.

عیسی علیزاده مدیر عامل وقت سازمان زیباسازی در این باره گفت:  مدت‌هاست که با تأکید شهردار تهران در پی تملک این خانه بودیم که بالاخره با خریداری این خانه که بیش از 150 ورثه داشته، هم‌اکنون این بنا در اختیار شهرداری تهران و سازمان زیباسازی است.

وی ادامه داد: بیش از 70 درصد از بناهای این خانه نیاز به مرمت دارند و با تشکیل شورایی که قرار است کار مرمت این مجموعه قدیمی را انجام دهد، این اتفاق خواهد افتاد.

به گفته علیزاده،  حفظ و مرمت بناهای میراثی شهر تهران جزء وظایف سازمان زیباسازی است و هیأت‌مدیره سازمان زیباسازی و شخص شهردار تهران اولویت خرید خانه اتحادیه را در میان تعداد زیادی از خانه‌های تاریخی تأیید کرده‌اند.

وی تاکید کرد: درعین‌حال تلاش کردیم همه حافظه تاریخی این خانه از جمله سرایدار قدیمی آن حفظ شود و پیشنهاداتی در مورد باقی‌ماندن آنها در این خانه مطرح شد که قبول آن با خود آنهاست. البته شهرداری طبق قانون تعهدی در مقابل این مسئله ندارد اما به صورت کاملا اخلاقی با این موضوع مواجه شده است.

خانه باغ اتحادیه حدود 150 وارث داشت و مدتها این خانه به حال خود رها شده و بخش های زیادی از آن نابود شد.

 مجتبی عبداللهی معاون وقت خدمات شهری شهرداری تهران در این باره گفت:  این خانه-باغ به وسعت 8500 متر در تقاطع خیابان‌های فردوسی و لاله زار قرار دارد که در سال 84 به ثبت میراث فرهنگی رسید.

وی ادامه داد: این خانه حدود 150 وارث داشت که بعد از گذشت یکسال با پیگیری از قوه قضاییه این مبلغ به حساب قوه قضاییه واریز شد و قوه قضاییه سند این خانه – باغ را به نام شهرداری تهران و سازمان زیباسازی به ثبت رسانده است و ملک به شهرداری تهران تحویل و توسط سازمان زیباسازی مرمت و بازسازی شده است.

معاون خدمات شهری شهرداری تهران با تاکید بر اینکه خانه باغ اتحادیه با محوریت موضوعات فرهنگی در شهر تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد، ادامه داد: باید در خصوص استفاده از این مکان تصمیم گیری شود اما ممکن است به عنوان نگارخانه، موزه یا مکانی برای نمایش آثار تاریخی ارزشمند سازمان زیباسازی مورد استفاده قرار گیرد.

عبداللهی با بیان اینکه در بهمن ماه سال 93 شورای شهر تهران یک فوریت طرح الزام شهرداری تهران در خصوص تملک، احیا و بازسازی خانه باغ اتحادیه را پس از مدت‌ها بحث و بررسی مبنی بر خرید این خانه، تصویب کرد، افزود: خانه-باغ اتحادیه یا همان خانه امین السلطان که به خانه "دایی جان ناپلئون" معروف است، به عنوان تنها بازمانده‌ خیابان لاله زار قدیم و یکی از با ارزش ترین معماری‌های دوره قاجار محسوب می شود.

بازدید قالیباف در آخرین روز کاری خود از خانه دایی جان ناپلئون

محمد باقر قالیباف شهردار اسبق تهران بر مرمت این بنای تاریخی تاکیدفراوانی داشت و حتی در آخرین روز کاری خود در شهرداری سری به این پروژه زد و گفت:  با  کمک خرد جمعی همکاران خود  در شهرداری توانستیم بیش از ۹۰ درصد برنامه‌های شهرداری را گام به گام محقق کنیم. البته در این راه سختی‌های زیادی را تحمل کردیم اما این سختی‌ها نیز لذت‌بخش بود.

قالیباف  ادامه داد: هدفش همواره ارتقاء کیفیت زندگی مردم در بُعد معنوی و مادی بوده، است.  فرهنگ در ذات خود آنقدر ظرفیت مادی و معنوی فراوان دارد که نیاز  به بخش دیگری ندارد. با این حال برای اجرای پروژه‌های فرهنگی با سختی‌های فراوانی روبرو بودیم.

در زمان شهردار اسبق تهران قرار بود این خانه به موزه مشاهیر تبدیل شود و حتی فاز نخست آن توسط قالیباف افتتاح شد ولی بعد این ایده ملغی شد.

برزین ضرغامی مدیر عامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران در این باره گفت: یکی از مهمترین پروژه‌های سازمان خانه اتحادیه (دائی جان ناپلئون) است که فاز نخست این خانه که ضلع شرقی آن است ۲۳ تیر به مناسبت ولادت ‌امام رضا (ع) افتتاح می‌شود.‌ خانه اتحادیه قرار است به موزه‌ای برای تهران با محوریت معرفی، مشاهیر و جاذبه‌های پایتخت بازگشایی شود.

 حفظ عمارت‌های قدیمی تهران در دستور کار شهرداری است البته خرید تمام خانه ها مقدور نیست. شهرداری با وجود مشکلات مالی  بودجه ای برای اینکار تخصیص داده است.

زهرا نژاد بهرام عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در این باره گفت: یکی از این بناها خانه اتحادیه بود که فیلم دایی جان ناپلئون در آن به تصویر کشیده شد همچنین پیرایش و نماسازی خیابان ها نیز در دستور کار سازمان زیباسازی قرار دارد که خانه فولادوند نیز در همین راستا توسط زیباسازی تملک، بازسازی و سپس برای استفاده مردم بازگشایی شد.

این عضو شورا ادامه دد: اگرچه منابع شهرداری تهران برای خرید تمام عمارت های قدیمی شهر کافی نیست اما شهرداری تهران به تدریج و در طول زمان نسبت به این موضوع اهتمام دارد.
به گفته نژاد بهرام، حفظ عمارت‌های قدیمی تهران به عنوان هویت شهر اهمیت ویژه‌ای دارد و بازگشایی آن‌ها، مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد در حالیکه بسیاری از این ظرفیت‌ها به خاطر کم توجهی در گذشته از بین رفته و جای خود را به سازه های بزرگ داده‌اند که چندان مورد علاقه شهروندان نیست.
بر اساس این گزارش، خانه دایی جان ناپلئون در سال 1394 توسط شهرداری تهران خریداری شده و بعد از 4 سال قرار است فاز نخست آن در تیر امسال آماده بهره برداری شود و بخش های بعدی آن در زمان دیگر افتتاح خواهد شد.

انتهای پیام/