به گزارش پایگاه خبری خبرآنی، مدیر عامل موسسه کشت و صنعت مزرعه طی گفت‌وگویی، گزارشی از دریافت مجوز احداث باغ مادری برای نخستین بار در شمال شرق کشور توسط مزرعه نمونه در آستان قدس را تشریح کرد.
متن این گفتوگو به شرح زیر است:
موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در سال 1344 تأسیس شد و فعالیت خود را در زمینه کشاورزی و دامپروری آغاز کرد. در حال حاضر این موسسه با هدف بهرهبرداری از منابع آب و خاک و به منظور تولید و تأمین اقلام کشاورزی و دامی، ایجاد باغات میوه، پرورش گل و گیاهان دارویی، درختکاری(اعم از مثمر و غیر مثمر)، کشتارگاه، سیلو و ... به فعالیت می‌پردازد و به عنوان بزرگترین واحد کشاورزی و دامپروری آستان قدس رضوی به شمار می‌رود. برای آشنایی هر چه بیشتر با فعالیت‌های این موسسه با علی اورعی زارع مدیر عامل موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه به گفتوگو نشستیم.
موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه با چه اهدافی تاسیس شد؟
این موسسه قدمتی 50 ساله دارد و وسعت آن حدود 7 هزار هکتار است. استفاده و بهرهبرداری از امکانات و مناب آب و خاک در جهت تولید و تأمین اقلام کشاورزی و دامی مورد نیاز، تقویت فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری و توسعه آن از نظر کمی و کیفی، انجام عملیات کشاورزی و دامپروری، پرورش و نگهداری دام و طیور، آبزیان، ایجاد باغات میوه، پرورش گل و گیاهان دارویی، درختکاری اعم از مثمر و غیرمثمر، ایجاد سردخانه، کشتارگاه، سیلو و کارخانه‌جات تهیه خوراک دام و طیور و صنایع بسته‌بندی مرتبط از اهداف این موسسه به شمار می‌رود.
تولیدات سالانه این موسسه چه میزان است؟
موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی به عنوان بزرگترین مجموعه کشاورزی شرق کشور، با تولید 120 هزار تن انواع محصولات زراعی توانسته سهم عمده‌ای در تامین نیاز غذایی استان و کشور داشته باشد. ارقام تولیدی این شرکت گندم، گوجه‌فرنگی، علوفه تر و «ته‌چر»، کلش، ذرت علوفه‌ای، کلزا و... است. همچنین حدود 1700 تن تولید گوشت مخصوص مهمان‌سرای حضرت توسط این موسسه تولید می‌شود.
اقتصاد مقاومتی یکی از مباحث مهمی است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی، کسب توانایی واکنش هوشمند به تغییرات محیطی است، موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه در راستای اقتصاد مقاومتی و راه‌های دستیابی به آن چه اقداماتی را انجام داده است؟
یکی از تصمیمات در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، تعریف پروژه‌های دانش‌بنیان در مزرعه نمونه است که با توجه به زیرساخت‌های موجود در این مزرعه امکان حمایت از این پروژه‌ها وجود دارد. به گونه‌ای که با پایه‌گذاری و راه‌اندازی پروژه‌های دانش‌بنیان در این مزرعه می‌توان محاسن و نتایج ثمربخش آن را به عنوان یک الگو در اختیار محققان، نخبگان و متخصصان در سطح کشور قرار داد. این موسسه تولید بذر، صیفی‌جات و محصولات دانه‌ای و روغنی را در قالب پروژه‌های دانش‌بنیان در برنامه کاری خود قرار داده است و در راستای این طرح، توانسته از منابع آبی و خاکی مزرعه به نحوه احسن استفاده کند. از این رو موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی به دلیل استفاده بهینه از آب و خاک و تولید گیاهان روغنی، سبزی و صیفی به عنوان تولید‌کننده دانه‌های روغنی در ایران معرفی شده است. دو رقم بذر کلزا در این مزرعه تولید می‌شود. در طی دو سال گذشته تولید بذر هیبرید کلزا که راهکاری برای تولید ارقام با وی‍ژگی‌های ژنتیکی مطلوب است در بخشی از مزرعه نمونه تولید شده و به کل کشاورزان منطقه و سایر استان‌ها ارسال می‌شود. این بذر در گذشته از خارج وارد می‌شد. همچنین احداث باغ مادری، تولید پایه‌های رویشی و پیوندک درختان میوه از دیگر طرح‌های این مزرعه در تحقق راستای اقتصاد مقاوتی است که توسط این موسسه محقق شده است.
در خصوص اخذ مجوز احداث باغ مادری، تولید پایه‌های رویشی و پیوندک درختان میوه توضیح دهید.
برای اولین بار در شمال شرق کشور مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی موفق به دریافت پروانه و مجوز احداث باغ مادری، تولید پایه‌های رویشی و پیوندک درختان میوه شد. بر اساس این مجوزها به موسسه مزرعه نمونه اجازه داده شده تا با رعایت استانداردها و ضوابط و دستورالعمل‌های فنی در زمینه تولید پیوندک ارقام تجاری و بازارپسند میوه‌های دانه‌دار و هسته‌دار و میوه خشک و پایه‌های رویشی مناسب هر نوع میوه و رقم اقدام کند. تولید پایه‌های رویشی جهت نهال‌های استفاده در باغات این مزرعه انجام می‌شود. این پایه‌ها در انواع دانه‌دار و هسته‌دار تولید شده است.
آیا مزرعه نمونه ارتباطی با سایر مراکز تحقیقاتی و پژوهشی برقرار کرده است ؟
این موسسه با توجه به قدمت و اعتباری که در بخش کشاورزی و استان دارد همواره ارتباطات خوبی با مراکز تحقیقاتی و پژوهشی داخل و خارج کشور برقرار کرده است. اکثر تحقیقات و پدیده‌های نوین و جدید در بخش کشاورزی که در موسسات کشاورزی استان خراسان رضوی مطرح می‌شود، اولین بار در مزرعه نمونه که به عنوان مرکزی تحقیقاتی و پژوهشی شناخته شده است، صورت می‌گیرد. باغات متراکم و مدرن و تولید پایه‌های رویشی برای اولین بار در مزرعه نمونه احداث شد. همچنین این مزرعه پایگاه تحقیقاتی و پژوهشی روی کودها و ارقام مناسب برای کشت در منطقه است که اعتبارسنجی آن مورد تایید قرار دارد.
آیا در این موسسه باغات جدید نیز احداث شده است؟
وجود باغات متراکم در مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه یکی از این اقدام‌های دانش‌بنیان است. هم راندمان تولید محصول و هم راندمان استفاده بهینه آب در این‌گونه باغ‌ها بسیار بالاست. ساخت این باغ‌ها در شرکت‌های کشاورزی آستان قدس رضوی با استفاده از مباحث دانش‌بنیان و تکنولوژی روز دنیا و موارد و مباحث تحقیقاتی و پژوهشی بوده است که می‌تواند به عنوان الگو در اختیار سایرین قرار گیرد.با توجه به کمبود آب و کاهش منابع آبی، از چند سال پیش به این نتیجه رسیدیم که روش باغداری را در استان و ایران تغییر دهیم. از این رو با مطالعه و تحقیقات و تطابق با منطقه اقدام به احداث باغ متراکم گلابی در مساحت 10 هکتار کرده‌ایم. همچنین احداث باغات مدرن و متراکم مجهز به سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی، سیستم ضد تشعشع، ضد تگرگ و ضد سرما برای نخستین بار در کشور توسط این موسسه محقق شده است.موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه طی سال جاری 13 هکتار باغ نیمه متراکم هلو و شلیل شامل 9 هکتار هلو و 4 هکتار شلیل را در محل اراضی چاه شماره 7 مزرعه نمونه احداث کرده است. احداث این باغ با رویکرد استفاده از مزیت نسبی باغبانی، توسعه احداث باغات متراکم روی پایه رویشی و یکنواخت، ارزش افزوده میوه‌های هسته‌دار نسبت به دانه‌دار و... در دستور کار موسسه قرار گرفته است. ما توانستیم با این اقدامات، به جای اینکه در هر هکتار 400 نهال در باغ داشته باشیم 4000 نهال در باغ غرس کنیم و مصرف آب را به یک چهارم برسانیم.
این موسسه چه اقداماتی در راستای مبارزه با کم آبی عملیاتی کرده است؟
موسسه مزرعه نمونه سعی داشته با استفاده از کشت‌های کم آب، استفاده از روش‌های آبیاری مدرن و پیشرفته، استفاده از باغ‌های متراکم و مدرن و... به این هدف دست یابد. انجام طرح‌هایی مانند کشت‌های صنعتی، دامپروری و دامداری صنعتی با بهره‌وری و بازده بالا که نیازمند مصرف آب زیاد هم نیست در این زمینه مورد توجه است که با هماهنگی و انجام جلسات هم‌اندیشی و تعامل با مسئولان و مدیران ذی‌ربط و پس از بحث و تبادل نظر، نسبت به عملیاتی کردن این‌گونه طرح‌ها اقدام خواهد شد. همچنین می‌توان توجه به کشت‌های گلخانه‌ای، آبیاری قطره‌ای، اصلاح روش‌های انتقال آب به مزارع و باغ‌ها، جلوگیری از هدررفت آب‌های زیرزمینی و چاه‌های موجود ، تجهیز اراضی باغ رضوی و 5 سازمان واقع در شهرستان چناران به سیستم آبیاری قطره‌ای، احداث5 هکتار باغ نیمه متراکم گلابی با استفاده از سیستم آبیاری زیرسطحی، طرح تجهیز 60 هکتار از اراضی به سیستم‌های نوین آبیاری با توجه به بحران آب حاکم بر کشور و لزوم استقرار سیستم‌های آبیاری تحت فشار، افتتاح دو طرح آبیاری قطره‌ای هر یک به مساحت 30 هکتار شده و تجهیز یک هزار و 100 هکتار از اراضی به سیستم‌های تحت فشار را از اقدامات این موسسه در مبارزه با کم آبی دانست.
یکی از مأموریت‌هایی که در دوره جدید تولیت آستان قدس رضوی به آن تأکید شده است، توجه به بحث اشتغال‌زایی و فراهم آوردن زیرساخت‌های آن است. موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه در این راستا چه اقداماتی انجام داده است؟
با توجه به تاکیدات تولیت آستان قدس رضوی به بحث اشتغال‌زایی، یکی از اقدامات موثر مزرعه نمونه در بحث محرومیت‌زدایی و کمک به مستضعفین، فراهم آوردن شرایط اشتغال برای مردم منطقه محروم زاوین و کلات بود. شغل اکثر مردم این منطقه دامپروری است از این رو، حدود 1500 رأس دام مناسب را با کمک معاونت امداد مستضعفین آستان قدس رضوی به باغداران منطقه تحویل دادیم و اشتغال‌زایی انجام شد. با این کار توانستیم در تولیدات دامی به منطقه کمک کنیم. این طرح در حال حاضر در مناطق دیگر نیز در حال گسترش است. یکی دیگر از اقدامات این موسسه مشارکت نیروهای بومی منطقه در کشت گوجه‌فرنگی و خربزه است ما در تولید این دو محصول از همکاری آنان بهره‌مند می‌شویم و آنان نیز از منافع تولید، سهم می‌برند. حدود 600 نفر از بومیان این منطقه در مزرعه نمونه به این کار مشغول هستند.
اگر بخواهید به صورت اجمالی به اقدامات شاخص سه سال اخیر این موسسه اشاره کنید چه مواردی را نام می‌برید؟
در خصوص اقدامات شاخص این مزرعه می‌توان به مواردی همچون مصرف سالانه 25 هزار مترمکعب کود دامی در اراضی مزرعه نمونه با هدف بهبود منابع خاک و حاصل‌خیزی، بهرهبرداری و کلنگ‌زنی 3 پروژه زراعی و باغی توسط مزرعه نمونه در سال 96، صادرات محصولات گلخانه‌ای مزرعه نمونه به امارات به میزان 3 و نیم تُن در هفته، احداث سالن قطعه‌بندی و بسته‌بندی فرآورده‌های گوشتی برای مهمان‌سرای حضرت رضاعلیه‌السلام با ظرفیت روزانه بین 8 تا 10 تُن، کشت بذر هیبرید کلزا و تولید حدود 100 تن بذر کلزا رقم استاندارد اپی (زرفام) اکاپی و همچنین40 تن بذر هیبرید، کاشت، داشت و برداشت مکانیزه چغندر قند، اختصاص حدود 80 هکتار به کشت چغندر طی سال زراعی 96-95 و پیش‌بینی برداشت بیش از 6 هزار تن چغندر قند از اراضی،کاشت 7 رقم گوجه‌فرنگی در فضای گلخانه‌ای و... اشاره کرد. همچنین در سال گذشته بیش از 45 هزار تن شکر توسط شرکت قند چناران تولید شده است.
انتهای پیام/
