ژاپن و کره جنوبی حالا هر دو در اندیشه شکست مذاکراتی هستند که تسلیحات هسته‌ای را در دستان کره شمالی نگه داشته است. بزرگ‌ترین خطر برای منطقه از سرگیری آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای کیم جونگ اون برای اثبات مجدد قدرت نفوذ خود است.
به گزارش خبرآنی، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی در باره بازتاب‌های دیدار نافرجام کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی و دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در کره جنوبی و ژاپن ، دو متحد آمریکا در آسیا نوشته است: " مون جائه این، رییس جمهور کره جنوبی آماده بود با توافق آمریکا و کره شمالی بر سر قراردادی بر سر برداشته شدن تحریم‌ها در هانوی، روابط اقتصادی خود با پیونگ‌یانگ را افزایش دیهد ، اما ژاپن نگران آسیب‌پذیری خود در برابر حملات موشکی کره شمالی در صورت بروز توافقی میان واشنگتن و پیونگ‌یانگ بود.
تصمیم ترامپ برای کناره‌گیری از میز مذاکره در کوتاه مدت ژاپنی‌ها و برخی از مقامات کره جنوبی را آرام کرد. در هر دو کشور، نگرانی‌هایی درباره امضای توافقی از سوی ترامپ وجود دارد که طبق آن کره شمالی دست از موشک‌های بالستیک خود بکشد اما زرادخانه موشک‌های کوتاه‌برد و میان برد خود را که می‌توانند به کشورهای همسایه‌اش برسند، حفظ کند.
به گفته شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، عدم امضای چنین توافقی نشانه آن است که "دو طرف به راحتی سازش نخواهند کرد". ایچیرو فوجیساکی، سفیر سابق ژاپن در واشنگتن نیز گفته است، عدم دستیابی به هیچ توافقی بر یک "توافق بد" اولویت دارد.
برخی از مفسران تحلیل‌های کنایه‌آمیزتری را مطرح کرده‌اند. تورو یاماجی روزنامه‌نگار در یک گفت‌وگوی تلویزیونی در ژاپن، از نشست هانوی به عنوان دیداری میان "مافیا" (کیم جونگ اون) و "شارلاتان" (دونالد ترامپ) یاد کرد.
یاماجی در این گفت‌وگو گفت: شارلاتان در این نشست برتری داشت.
دولت مون جائه اینکه کمک سیاسی زیادی به ایجاد صلح در شبه‌جزیره کره کرده است، پس از شکست این مذاکرات در دیدار هانوی برای بهبود وضعیت به وجود آمده متعهد شد که نقش کشور خود را به عنوان میانجی میان کره شمالی و آمریکا تقویت کند.
مون در سخنرانی روز جمعه خود به مناسبت ۱۰۰ سالگی قیام کره علیه استعمار ژاپن که در تلویزیون این کشور پخش شد، گفت: حالا نقش ما بیش از پیش مهم شده است. او متعهد شد که به دستیابی این مذاکرات به "توافقی کامل از هر طریقی" کمک کند. مون همچنین درباره "تمایل دستیابی به آشتی" در شبه جزیره کره و برنامه‌هایی برای اتصال دوباره راه آهن کره شمالی و جنوبی صحبت کرد. او ابراز امیدواری کرد که برداشته شدن تحریم‌ها زمینه‌ساز همکاری دو کره در حوزه‌هایی همچون بازگشایی اقامتگاهی در "کوه الماس" در ۴۸ کیلومتری مرز کره جنوبی باشد.
با کاهش میزان محبوبیت مون جائه این به دلیل مشکلات اقتصادی کره جنوبی، این رییس جمهور رمق چندانی برای پیشبرد سیاست خارجی برجسته خود یعنی خلع سلاح هسته‌ای از کره شمالی و ارتقای روابط بین دو کره ندارد.
بزرگ‌ترین نگرانی شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن اما حصول اطمینان از مطرح شدن مساله ژاپنی‌های ربوده شده توسط ماموران کره شمالی در بیش از ۴۰ سال گذشته از سوی ترامپ در این مذاکرات بود. آبه به خبرنگاران گفت، ترامپ به او اطمینان داده است که پس از شام مشترک با اون، این مساله را با او مطرح کرده است.
از دست رفتن وجهه کیم جونگ اون که در کشورش یک رهبر بی‌همتاست، برای او یک شکست محسوب خواهد شد. لی بیونگ چول، پژوهشگر ارشد موسسه صلح و همکاری در سئول می‌گوید، ترامپ ممکن است از توقف آزمایش‌های تسلیحاتی کره شمالی خرسند باشد، اما نمی‌دانم توقف این اقدامات تا چه زمانی ادامه خواهد یافت. با خروج ترامپ از هانوی، ادامه این مسیر مشخص نیست.
ترامپ در کنفرانسی خبری در روز پنجشنبه گقت که روابطش با کیم "بسیار دوستانه" باقی مانده و قصد دارد مذاکرات را با روندی ملایم ادامه دهد. چو سون هوی، معاون وزیر امور خارجه کره شمالی اما در یک کنفرانس خبری غیرمنتظره هشدار داد، اون"تا حدی تمایل خود را نسبت به مذاکره با آمریکا" از دست داده است.
رهبر کره شمالی گزینه‌های دیگری به جز از سر گیری آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای در سر دارد. ممکن است او تصمیم بگیرد صبر کند، به ویژه با توجه به اینکه احتمال دارد مشکلات داخلی، ترامپ را در آینده از مذاکره با کره شمالی منصرف کنند.
برخی از تحلیلگران در کره جنوبی نگران هستند که ترامپ برای فاصله گرفتن از مشکلات سیاسی که در کشور خود با آن‌ها روبه‌رو است، به لفاظی‌های "آتش و خشم" خود بازگردد اما ارائه امتیازهای بیشتر از سوی کره شمالی محتمل نیست. اون در سخنرانی خود به مناسبت سال نو تهدید کرد که اگر واشنگتن تحریم‌های اقتصادی علیه کره شمالی را ادامه دهد، "راهی تازه" خواهد یافت.
دنیل سی. اشنایدر، استاد مطالعات آسیای شرقی در دانشگاه استنفورد که مذاکرات گذشته با کره شمالی را پیگیری کرده، بر این باور است که شکست مذاکرات اخیر آمریکا و کره شمالی "پایان هرگونه دیپلماسی معنی‌دار با پیونگ‌یانگ است". او می‌گوید: به محض آنکه به مساله خلع سلاح واقعی پیش بروید، کره شمالی از مذاکرات کنار می‌کشد.
کارشناسان بر این باورند که بازگشت به خانه بدون دستیابی به توافق می‌تواند شرمساری بزرگی برای اون باشد. او برای رسیدن به هانوی ۶۵ ساعت را در قطار گذرانده و از چین و ویتنام گذر کرده است. همچنین رسانه‌های کره شمالی پیش از این اظهار کرده بودند که او بر دستیابی به"نتایج جامع و تاریخ‌ساز" در جریان این مذاکرات کار کرده است.
الیسن ایوانز، پژوهشگر ارشد موسسه "آی اچ اس مارکیت" می‌گوید: برای اون دشوار است که بدون دستیابی به نتیجه محکمی از نشست هانوی، وجهه خود را در کشورش حفظ کند. برخی از تحلیلگران در کره جنوبی حتی گمانه‌زنی‌هایی را مبنی بر احتمال اخراج برخی از مذاکره کنندگان کره شمالی به دلیل شکست در پیش‌بینی رفتار ترامپ مطرح کرده‌اند.
شکست دیدار هانوی به طور گسترده‌ای عدم وجود درک مشترک میان دو طرف درباره "خلع سلاح هسته‌ای کامل از شبه جزیره کره" را نشان داد؛ مساله‌ای که ترامپ و اون در نخستین دیدار خود در سنگاپور بر سر آن توافق کرده بودند.
کره شمالی خواستار کاهش تحریم‌ها در ازای تعطیلی بخشی از برنامه تسلیحات هسته‌ای خود بود، در حالی که آمریکا تعهد جدی‌تر به خلع سلاح هسته‌ای پیش از کاهش قابل توجه تحریم‌ها را طلب می‌کرد.
ممکن است اون خود را برای ادامه این مذاکرات زیر فشار داخلی حس کند. گفته می‌شود اقتصاد کره شمالی طی دو سال گذشته روندی کاهشی داشته است. با این حال به گفته برخی از امدادرسانان، پیونگ یانگ تحت حکومت اون وضعیت بهتری یافته اما اوضاع مناطق روستایی وخیم‌تر شده است.
کیم تائه هون، مدیر اجرایی یک گروه بشردوستانه در نیویورک که برای مقابله با شیوع اچ‌آی‌وی و بیماری‌های دیگر مرتباً به کره شمالی سفر می‌کند، می‌گوید: نظام سلامت اجتماعی در حال نابودی است و تخمین زده می‌شود که در پنج سال آینده در صورت ادامه این روند، این سیستم سلامت نتواند بیماری‌های عفونی را کنترل کند. شیوع اچ‌آی‌وی و ایدز، مالاریا، سل و هپاتیت در کره شمالی در حال افزایش است و مقامات این کشور نگرانند که این شرایط به "افزایش مخالفت‌ها و شورش داخلی" بینجامد.
اگر رهبران کره شمالی باز هم علاقه داشته باشند جهان را با خشونت هسته‌ای تهدید کنند، این استراتژی می‌تواند تاثیر کمتری نسبت به زمانی که ترامپ را پای میز مذاکره آورد، داشته باشد.
ناروشیگه میچیشیتا، مدیر برنامه مطالعات امنیتی و بین‌المللی در موسسه ملی مطالعات سیاسی توکیو می‌گوید: اون که با رییس جمهور آمریکا وارد مذاکره شده، نشان داد رهبری منطقی و محاسبه‌گر است. این مساله اجرای دیپلماسی خطرناک از سوی کره شمالی را تضعیف کرده است."
انتهای پیام
