بعد از افزایش انتقادات نسبت به عملکرد دولت دوازدهم، اصلاح طلبان که در زمان انتخابات از حامیان پروپا قرص روحانی بودند؛ به مرور به صف منتقدان دولت پیوسته و تلاش کردند حساب خود را از دولتی که زمانی حامی آن بودند، جداکنند.
به گزارش خبرنگار حوزه دولت گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، «من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را هم نداشته ام!» این اظهاراتی است که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در همایش بیست و دومین سالروز ملی صادرات عنوان کرد؛ سخنانی که در افکار عمومی و رسانه‌ها واکنش‌های جدی را به دنبال داشته است.
دوئل جریان اصلاحات برای برکناری منشی معاون اول رئیس جمهور
مهرماه سال جاری بود که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در بیست و دومین روز ملی صادرات در یک سخنرانی جنجالی گفت: «من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را هم نداشته ام! بنابراین از من انتظار نداشته باشید وکیل و وزیر تغییر دهم» بیان این جملات کافی بود تا رسانه‌ها و برخی چهره‌های سیاسی آن را نشانه نارضایتی جهانگیری از روند تصمیم سازی‌ها درون دولت دانسته و گلایه‌های جهانگیری را آغاز پروژه‌ای برای استعفا یا برکناری معاون اول رئیس جمهور تلقی کنند.
درحالی که هنوز زمان زیادی از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ نمی‌گذشت؛ شایعه جدایی اسحاق جهانگیری از دولت به دلیل برخی از مشکلات و اختلافات در خروجی تمامی سایت‌های خبری قرارگرفت، البته اختلاف نظر جدی معاون اول رئیس جمهور با برخی از چهره‌های کلیدی کابینه و نزدیک به رئیس جمهوری در دولت یازدهم هم مسبوق به سابقه است. پیش از این یک‌بار در مهرماه ۹۶ و یک‌بار هم در فروردین ۹۷ خبر استعفای وی به‌دلیل اختلاف با محمود واعظی، محمدباقر نوبخت و برخی اعضای تیم اقتصادی دولت شنیده شد؛ خبری که هیچ‌گاه از سوی مقامات رسمی تائید نشد، و حتی محمد علی ابطحی، رئیس دفتر رئیس دولت اصلاحات هم استعفای جهانگیری را دروغ سیزده نامید.
بازیگری در نمایش «کاندیدای پوششی»
اگر با یک جستجوی بسیار ساده به دوران پر تلاطم انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ باز گردیم؛ موارد متعددی از حمایت جدی جریان اصلاحات از روحانی و جهانگیری را می‌بینیم.
محمد رضا خاتمی، فعال سیاسی جریان اصلاحات در ایام فضای انتخاباتی در گفت وگویی با روزنامه«اعتماد» درباره حمایت اصلاح طلبان از روحانی گفت: حتماً او را رئیس‌جمهوری موفق و حتی فراتر از انتظار می‌دانیم،به این دلیل که او بسیاری از مطالبات اصلاح‌طلبان را به پیش می‌برد و در شرایط امروز تنها کسی است که می‌تواند این جریان فکری را نمایندگی کند. مهم‌ترین دلیل حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی این است که او کشور را از انزوا، اقتصاد را از ورشکستگی و ساختار را از فراگیر شدن فساد نجات دهد. خاتمی معتقد است از بین رییسی و قالیباف هرکدام که رئیس‌جمهور شوند وضعیت مردم به مراتب بدتر از دوران احمدی‌نژاد خواهد بود. وافزود: «باید به دنبال این باشیم که آقای روحانی با یک رأی قاطع و بسیار اثرگذاری انتخاب شود که خود به خود بسیاری از مخالفت‌های آینده را خنثی خواهد کرد.»
این فعال سیاسی جریان اصلاحات دولت روحانی را دولت نجات دانسته و تاکید کرد: آقای روحانی نشان داده که مرد تدبیر و مرد زمانه خود است. بنابراین فکر می‌کنم اگر به کشورمان دلبسته بوده و می‌خواهیم رشد و توسعه و پیشرفت داشته باشیم در این انتخابات که کاندیداهایش مشخص است تنها کسی که می‌تواند اهداف ما را محقق کند آقای روحانی است.
از سوی دیگر به نظر می رسید که از همان ابتدا و با شروع فضای انتخابات رباست جمهوری ۹۶ ، شخص «اسحاق جهانگیری» در نقش یک کاندیدای پوششی ظاهر شده است؛ وی در دوران انتخابات ۹۶ هم برای «حسن روحانی» بعنوان نامزد انتخاباتی سنگ تمام گذاشته بود. ایجاد چالش با رقبا، دور کردن چالش از روحانی، تلاش برای حفظ شخصیت و کاراکتر رئیس جمهور و در نهایت تغییر شکل بازی دو قطبی به سه قطبی از جمله وظایف و ماموریت‌های اسحاق جهانگیری در ایام انتخابات ۹۶ به شمار می آید. وی در همان دیالوگ های نخستین نشان داد که بنا دارد در بخشی از وقت خود سخنگوی دولت باشد و در شرایطی که اقدامات کابینه در حوزه های مختلف به نقد کشیده می شود او اقدامات دولت را در این بخش ها یادآوری کند .او می دانست به صورت طبیعی همه در مناظره، حسن روحانی را رقیب اصلی خود می دانند به همین خاطر خود را برای پاسخگویی به سید ابراهیم رییسی و محمد باقر قالیباف آماده کرده بود.
جهانگیری در مناطرات انتخاباتی با اشاره به اینکه متاسفانه قاچاق کالا در گذشته افزایش پیدا کرد، اظهار کرد: به طوری که ما وقتی دولت را تحویل گرفتیم میزان قاچاق کالا حدود ۲۵ میلیارد دلار بود. خوشبختانه طی سه سال گذشته با برنامه‌ریزی‌های دقیقی که در دولت انجام گرفت.
وی با بیان اینکه دولت یازدهم در این زمینه کارهای بسیار بزرگی را انجام داد گفت: ما خانه احزاب که بسته شده بود را احیا کردیم چرا که احزاب یکی از مراکزی هستند که نقد می کنند. این موارد بخشی از اظهارات معاون اول رئیس جمهور در مناظره های انتخاباتی ۹۶ بود که گویای حمایت وی از «حسن روحانی» است.
فراگیرشدن اندیشه جریان اصلاحات در کابینه
بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور با شروع به کار دولت اختیار چندانی درخصوص چیدمان کابینه نداشته است. مهدی آیتی عضو سابق حزب اعتماد ملی و نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی در گفتگو با فارس، با اشاره به عملکرد جهانگیری در سال ۹۶ گفت: آقای جهانگیری واقعا در سال ۹۶ فداکاری کرد و از تریبون نامزدی ریاست جمهوری به نفع روحانی سخن گفت، بنابراین همه انتظار داشتند جهانگیری در دور دوم روحانی اختیارات بیشتری پیدا کند، اما امروز حتی اختیار عزل و نصب منشی خود را ندارد. معاون اول رئیس جمهور در دولت یازدهم در مناظرات انتخاباتی بیش از آنکه به عنوان یک کاندیدای انتخاباتی از وقت قانونی خود برای انتقاد از دولت و ارائه برنامه‌های خود استفاده کند؛ تنها از دولت روحانی حمایت کرد تا جایی که مردم جهانگیری را نامزد مکمل روحانی در عرصه کاندیداتوری می‌دانستند. «اسحاق خیلی مردی؛ ایشاالله دور بعدی». شعاری بود که توسط اصلاح‌طلبان و حامیان ستاد بنفش سر داده می‌شد.
پس از پیروزی «حسن روحانی» انتظار اصلاح طلبان این بود که مدیریت بخش اقتصادی دولت به «اسحاق جهانگیری» سپرده شود؛ در مقابل رئیس جمهور منتخب به هیچ یک از این خواسته‌های اصلاح طلبان یا حداقل بخشی از آن‌ها عمل نکرد. محمد عطریانفر درباره انتظارات جریان اصلاحات از رئیس جمهور در باره چینش کابینه به روزنامه اعتماد گفت: ما اصلاح‌طلبان و حامیان دولت باید به کلان ماجرا فکر کنیم و خیلی خودمان را درگیر جزییات نکنیم و تنها یک انتظار از رییس‌جمهور داشته باشیم که گفتمان اصلاحات و اعتدال را به صورت جدی و به عنوان یک امر استراتژیک حمایت و پیگیری کند.
البته با یک واکاوی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم می‌توان به این نکته رسید که جریان اصلاحات نمایندگان زیادی در این دو دولت داشته و دارد که می‌توان به بیژن زنگنه «وزیر نفت»، علی ربیعی «وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی»، منصور غلامی «وزیر علوم، تحقیقات و فناوری»، محمود حجتی «وزیر جهاد کشاورزی»، مسعود سلطانی فر «وزیر ورزش و جوانان» و محمد جواد ظریف «وزیر امور خارجه» اشاره کرد.
راه گریزی برای عبور از بحران
بعد از افزایش انتقادات نسبت به عملکرد دولت دوازدهم، اصلاح طلبان که در زمان انتخابات از حامیان پروپا قرص روحانی بودند؛ به مرور به صف منتقدان دولت پیوسته و تلاش کردند حساب خود را از دولتی که زمانی حامی آن بودند، جداکنند. محمدرضا باهنر رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفتگو با خبرآنی معتقد است: امروز اصلاح طلبان در حال فرار به جلو هستند که حساب خودشان را از دولت روحانی جدا کنند.
محمدرضا تابش نائب رئیس اول فراکسیون امید در واکنش به اظهارات محمدرضا باهنر به خبرآنلاین گفت: به هیچ عنوان صحبت از عبور از روحانی وجود ندارد. اصلاح طلبان چه در انتخابات سال ۹۲ و چه در زمان انتخابات ۹۶ برای پیروزی آقای روحانی سنگ تمام گذاشتند و در واقع اصلاح‌طلبان همه بضاعت و توانایی خود را برای موفقیت آقای روحانی در طبق اخلاص قرار دادند حال دراین میان ممکن است که برخی موارد انتقاداتی هم وجود داشته باشد، این چه منافاتی دارد که برخی آن را عبور از روحانی تعبیر می‌کنند؟
از سوی دیگر سیدفاضل موسوی فعال سیاسی اصلاح‌طلب به تازگی در گفتگویی با روزنامه «آرمان» گفت: آیا به این دلیل که اصلاح‌طلبان از آقای روحانی حمایت کردند، باید چشم بسته در اختیار باشند؟ درست است، ما از او حمایت کردیم اما عذرخواهی برای چه زمانی است؟ ما درباره آقای روحانی باید بگوییم معذرت می‌خواهیم و اشتباه کرده‌ایم.
صادق زیباکلام فعال سیاسی اصلاح‌طلب طی یادداشتی در روزنامه سازندگی با اشاره به حمایت تمام و کمال اصلاح‌طلبان از دولت روحانی گفت: "در حالی که روحانی نتوانسته خیلی از انتظارات را برآورده کند، اصلاح‌طلبان نمی‌توانند جا خالی کنند. اصلاح‌طلبان نسبت به رأی‌دهندگان و بدنه اجتماعی خود تعهد اخلاقی و اجتماعی دارند و تمام مسئولیت عملکرد روحانی به‌عهده آنهاست.
پرویز سروری دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به موضع اصلاح‌طلبان نسبت به دولت و کناره گیری رئیس جمهور گفت: اصلاح‌طلبان همواره تلاش می‌کنند که با فرافکنی و فرار رو به جلو مسئولیت تصمیمات و اقدامات خود را بر گردن دیگران بیاندازند.
در ادامه این مصاحبه، سروری اصلاح طلبان را استاد فرار از پاسخگویی می‌داند و معتقد است طرح مباحثی همچون؛ طرح استضیاح رئیس جمهور از سوی اصلاح‌طلبان تنها با هدف هدایت افکار عمومی از موضوعات اصلی به مسائل حاشیه‌ای بوده است. به اعتقاد سروری اصلاح‌طلبان در واقع قصدجابه جایی از جایگاه متهم به جایگاه مدعی را دارند.
بیشتر بخوانید: اصلاح‌طلبان استاد فرار از پاسخگویی هستند/ استیضاح رییس جمهور شبهه خیانت به مردم است/ اصلاح‌طلبان هرگز نمی‌خواهند که جهانگیری از دولت جدا شود
حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگرزان هم درباره شایعه استعفای اسحاق جهانگیری از سمت معاون اولی ریاست جمهوری به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان می گوید: تحلیلی که مبتنی بر استعفای آقای جهانگیری و خروج ایشان از دولت است را غلط می‌دانم وایشان باید در دولت باقی بماند و به آقای روحانی کمک کند؛ ضمن اینکه جدا شدن اسحاق جهانگیری از دولت به مصلحت هیچکس نمی باشد.
محمد جواد حق شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی با اشاره به صحبت اخیر جهانگیری مبنی بر محدودیت اختیارات خود در دولت، به خبرنگار ما گفت: گفتن این حرف از سوی معاون اول رئیس جمهور پسندیده نیست درحالی که دومین مقام اجرایی کشور بعد از رئیس جمهور بوده و بالاترین اختیار را باید داشته باشد.این سخن از واقعیت جامعه ما دور بوده و یا از عصبانیت است،از طرفی شنیدن این سخن از جانب معاون اول رئیس جمهور، باعث نگرانی هم است.
بیشتر بخوانید: صحبت‌های جهانگیری از روی عصبانیت یا سهولسان بوده است
حسین کمالی، دبیر کل حزب اسلامی کار در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در واکنش به موضع‌گیری‌های برخی اصلاح طلبان مبنی بر عبور از روحانی می گوید: اصلاح طلبان در سال های ۹۲ و ۹۶ از آقای روحانی حمایت کردند، رئیس‌جمهور هم اعلام کردند که اصلاح طلبان حامیان من نیستند، بلکه شرکای دولت من هستند.
کمالی تاکید کرده بود؛ زمانی که شخصی از یک نفر حمایت می‌کند باید در تعهدات خود برای حمایت شخص حمایت شده مسئولیتش را بپذیرد.
اتمام حجت رفیق گرمابه و گلستان!
حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهور با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری، اظهار کرد: ایشان به صراحت گفتند که امروز زمان تنها گذشتن دولت نیست. تا انتخابات زمان بسیاری باقی مانده و هیچ کس نباید تصور کند که تخریب دولت می‌تواند برای آن‌ها چه در انتخابات سال آینده و چه در انتخابات سال ۱۴۰۰ رای به وجود بیاورد و کسانی که اینگونه فکر می‌کنند مردود این آزمایش تاریخی در ایران خواهند بود و ملت ایران پس از آنکه از این گردنه عبور کردیم راجع به آن‌ها قضاوت خواهند کرد. رئیس جمهور با بیان اینکه مقام معظم رهبری از اینگونه رفتار به ویروس بدبینی تعبیر کردند، گفت: برخی امروز ویروس بدبینی را در کشور در سخنانشان و تریبون‌ها و رسانه هایشان منتشر می‌کنند.
گزاره بعدی بر مدعای ترمیم روابط معاون اول رئیس جمهور و روحانی است که طی ماه‌های اخیر و همزمان با اظهار نظر‌های حساس جهانگیری، برخی مقامات مسئول در دولت هم طی مصاحبه‌های خود بر صمیمانه بودن روابط با جهانگیری تاکید کردند؛ به عنوان مثال محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در چندین مصاحبه به این حواشی پاسخ داده و آخرین بار هم به یکی از رسانه‌های دولتی می‌گوید:با قاطعیت به شما بگویم که هیچ کدام این حرف‌ها درست نیست، رابطه من با آقای جهانگیری ازدوران ابتدایی و چهار سالی که بنده وزیر ارتباطات مشغول بودم و هم اکنون که رییس دفتر رییس‌جمهور هستم، غیر از صمیمیت و همکاری نزدیک چیز دیگری درمیان ما نبوده است. در این مدت هم میان من و ایشان کوچک‌ترین مطلبی به وجود نیامده بلکه رابطه ما نسبت به دوران مسئولیتم در وزارت ارتباطات هم نزدیک‌تر شده است.
به تازگی هم اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در گفت وگو با یورو نیوز درباره رابطه خود با «حسن روحانی» معتقد است هیچ مشکلی در ارتباط با کار با روحانی ندارد. وی رابطه خود با شخص رئیس جمهور را خوب می‌داند و می‌گوید: فکر می کنم که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز رابطه بین معاون اول و رئیس جمهور در هیچ دوره ای به این خوبی نبوده باشد. من و آقای روحانی از مجلس شورای اسلامی با هم همکاری داشتیم و آشنا بودیم و اخلاق و روحیات همدیگر را می‌دانستیم. آقای رئیس جمهور تصمیم‌گیر اصلی و مسئول دولت هستند و مردم به ایشان رأی دادند. ایشان مورد اعتماد مردم هستند، هر کس که با ایشان کار کند به صورت طبیعی پذیرفته که تحت ریاست رئیس جمهور کار کند.
با توجه به اظهارات برخی فعالان جریان «اصلاحات» و مسئولین دیگر دولتی از جمله؛ رئیس جمهور و تاکید بر این مطلب که مسئولیت پذیری به‌عنوان یک اصل مهم برای همگان شناخته شده است؛ از این رو اجرا و عمل کردن به وعده و وظایف تعیین شده برای افراد امر مهمی به حساب می‌آید، بهانه جدایی اسحاق جهانگیری از دولت به زعم اصلاح طلبان راه عبور از بحران به حساب آمده که با توجه به اظهارات برخی از فعالان جریان اصلاحات و رئیس جمهور آن‌ها باید نتایج حمایت‌های خود را از دولت پذیرفته و به جای جدایی از دولت و جمع آوری رای برای انتخابات ۱۴۰۰ و ۹۸ با ارائه راهکار و ایده‌های نو در جهت پیشبرد اهداف دولت و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نقش مناسبی را ایفا کنند.
گزارش: محمد علی میرزایی
انتهای پیام/
