به دنبال این حادثه، دادگاه برلین طی یک حکم مغرضانه و بدون استناد، ایران را مسئول مستقیم این تیراندازی خواند. متعاقب آن بلافاصله سفرای اروپایی از ایران خارج شدند، اما طولی نکشید که در پی موضعگیری قاطع رهبر معظم انقلاب اسلامی، ناچار شدند به تهران بازگردند. بدین ترتیب یک شکست بزرگ برای اروپا و امریکا در برابر ایران در تاریخ ثبت شد و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، آنها از ملت ایران "سیلی سختی" خوردند.
این نوشتار به سیر آن وقایع، از دادگاه میکونوس تا شکست توطئه امریکا و اروپا علیه ایران پس از این واقعه میپردازد.
دادگاه میکونوس
در ۲۷ می ۱۹۹۳ برابر با ۶ خرداد ۱۳۷۲، الکساندر فن اشتایل، دادستان کل آلمان، درباره ماجرای میکونوس علیه ایران اقامه دعوی کرد. این ادعانامه که در روزنامه "زوددیچه سایتونگ" به چاپ رسید فاقد دقتهای حقوقی لازم بود و تلاشی عامدانه برای متهم ساختن ایران محسوب میشد. [۱]دادگاه میکونوس در ۲۷ اکتبر همان سال تشکیل شد و حدود چهار سال به طول انجامید. آنچه در این ماجرا مهم به نظر میرسید این بود که سه تن از مقتولین رستوران میکونوس با اسامی جعلی وارد آلمان شده بودند و دولت آلمان نیز کاملا از این موضوع مطلع بود. نکته دیگر این که از ۲۰ نفر دعوت شده به این جلسه تنها ۶ تن به رستوران مذکور رفتند و از آن شش نفر هم دو نفر در جریان تیراندازی حتی کوچکترین جراحتی برنداشتند؛ و این نکاتی بود که در دادگاه کاملا مسکوت ماند. [۲]دادگاه میکونوس کاملا سیاسی برگزار شد و فاقد هرگونه مدرک معتبر بود. روند سیاسی این دادگاه زمانی به اوج خود رسید که دادگاه برخی افراد را به عنوان شاهد دعوت کرد تا بر ضد ایران شهادت دهند. یکی از این شهود ابوالحسن بنیصدر، رئیسجمهور معزول و فراری بود که در تابستان ۱۳۶۰ به همراه سرکرده سازمان منافقین از ایران گریخته بود و دیگری منوچهر گنجی، آخرین وزیر آموزش و پرورش رژیم پهلوی بود که در جهت براندازی جمهوری اسلامی، سازمانی تحت عنوان "درفش کاویانی" ایجاد کرده بود. [۳]دست آخر دستگاه قضایی آلمان رای نهایی خود را در آوریل ۱۹۹۷ (۱۰ فروردین ۱۳۷۶) صادر کرد. در ضمیمه این رای، دولت ایران به طور ضمنی متهم به مشارکت در ماجرای میکونوس شده بود. این در حالی بود که هیچ سند و مدرکی در این رابطه در دست نبود و دادگاه نیز به هیچ سندی در این رابطه استناد نکرده و فقط ادعاهایی را طرح کرده بود. [۴]کاملا مشخص بود که یکی از اهداف دادگاه، انزوای ایران بود. دادگاهی که کاملا از امریکا بازی خورده بود.
تقریبا یک سال قبل از صدور حکم دادگاه میکونوس، روزنامه "فرانکفورتر آلگمانیه" با انتشار مطلبی، از تلاش "طولانی مدت" امریکا در جهت انزوای ایران پرده برداشت. این مطلب با استناد به اسناد محرمانه دفتر صدراعظم آلمان مدعی شده بود: «طی دهه گذشته واشنگتن مکررا از آلمان خواسته بود تا از سیاست امریکا در قبال ایران پیروی کند.» به گزارش این روزنامه در ۱۴ مارس، در جریان کنفرانس شرم الشیخ، رئیس جمهور امریکا و وزیر امور خارجه این کشور از اروپائیان خواستند تا به "گفتگوهای انتقادی" با ایران پایان دهند. این گزارش ادامه داده بود: «طبیعتا بهترین دستاورد برای واشنگتن این است که کشورهای متحد آن در این سوی آتلانتیک روابط خود را کاملا با ایران قطع کنند.»
به هر صورت، متعاقب صدور رای دادگاه میکونوس، مقامات ایرانی قویا اتهامات نادرست و موهوم دستگاه قضایی آلمان را رد کردند. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رئیسجمهور وقت ایران در یک مصاحبه با مجله اشپیگل ادعاهای مطروحه در دادگاه برلین را بیاساس خواند و تاکید کرد: «ما با هر نوع تروریسم مخالفیم.»
به دنبال آن، در شهرهای مختلف ایران موجی از تظاهرات در اعتراض به اقدامات کشورهای اروپایی و امریکا رخ داد که در آنها مردم اقدامات اسرائیل امریکا و دستگاه قضایی آلمان را محکوم کردند. در تهران تظاهرات بزرگی در مقابل سفارت آلمان برگزار شد. در یکی دیگر از تظاهرات بزرگ در مشهد هزاران تن از مردم از تمام اقشار جامعه رای دادگاه آلمان را مردود دانستند و از آن ابراز انزجار کردند. تظاهرکنندگان که خیابانهای اطراف حرم امام رضا (ع) را پر کرده بودند شعارهایی علیه امریکا و رژیم صهیونیستی سر دادند و پلاکاردهایی مبنی بر لزوم عذرخواهی مقامات آلمان از جمهوری اسلامی و مردم ایران حمل میکردند.
خروج سفرای اروپایی از ایران
به دنبال جوسازیها در دادگاه میکونوس علیه ایران و به منظور تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی، در بهار سال ۱۳۷۶، ۱۳ کشور اروپایی سفرای خود را از ایران خارج کردند. [۵]در وهله اول پیتر هارتمن قائم مقام وزیر امور خارجه آلمان، تصمیمات دولت مطبوع خود را به شرح زیر اعلام کرد: ۱- فراخواندن سفیر آلمان از ایران؛ ۲- تعلیق سیاست گفتگوی انتقادی با ایران؛ ۳- اخراج عوامل دولت ایران از خاک آلمان و ۴- توقف تبادل دیدارها در سطح وزیر.
به دنبال اعلام مواضع آلمان، اتحادیه اروپا هم موضع خود را اعلام کرد که همان تصمیمات دولت آلمان بود و سفرای اتحادیه اروپا نیز متقابلا از ایران فراخوانده شدند.
حجتالاسلام ناطق نوری شرایط آن روزها را اینگونه روایت میکند: «روابط ما با اروپا به کلی در قضیه دادگاه میکونوس قطع شد. اتحادیه اروپا و همه کشورهای اروپا موضع گرفتند، همه سفرای خود را فراخواندند... ماهها ارتباط ما با همه این کشورها به طور کامل قطع بود.» [۶]واکنش قاطع ایران
این حرکت در اصل به منظور منزوی کردن ایران و با این دورنما که جمهوری اسلامی دچار چالش خواهد شد صورت گرفت. اما با روشنگریهای قاطعانه رهبر انقلاب، این توطئههای غرب و در راس آن امریکا با شکست مواجه شد.
در ۲۷ فروردین ۱۳۷۶، آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعى از فرماندهان و پرسنل ارتش به اقدامات مغرضانه کشورهای غربی واکنش نشان داده و فرمودند: «به نظر من، ملت ایران در این روزها، یکی از شیرینترین و زیباترین درسهای خود را گرفت و توانست بگیرد. در همین دادگاهی که در آلمان برای قضایای قهوهخانهای تشکیل شد، آمدند مسائل را سرهم بندی کردند و به خیال خودشان خیمه شب بازیای پرداختند! این، برای ملت ایران عرصه خیلی خوبی شد و درس خیلی مهمّی بود که بفهمند استکبار یعنی چه و دولتهای مستقل و به اصطلاح بزرگ عالَم، در دنیا چه کارهاند. این خیلی مهمّ است...»
رهبر معظم انقلاب ادامه دادند: «البته میدانید که این طور قضایا، برای ما ملت ایران تجربه جدیدی نیست و بارها اتّفاق افتاده است. شلوغ کردند، جنجال آفریدند، به خیال خودشان علیه دولت جمهوری اسلامی دست به یکی کردند، گاهی سفرایشان را بردند و گاهی اولتیماتوم دادند. برای ما این چیزها تازه نیست... یک صورتسازی به اسم کار قضایی کردند که به نظر ما آنچه در این دادگاه مطرح شده است، بیارزش و بیاعتبار است... ملت ایران مگر با این حرفها تسلیم میشود؟ بدانند، اگر همه اروپا هم با ایران فاصله پیدا کند، قطع رابطه کند، یا هر چه بشود، ملت ایران به اعتماد اروپا و آسیا و این و آن، به این میدان قدم نگذاشته است که با رفتن آنها احساس خالی بودن پشت خود را بکند...»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در یک واکنش صریح دیگر در ۱۰ اردیبهشتماه همان سال، حجت را برای غربیان تمام کردند. ایشان در دیدار جمع کثیرى از کارگران و معلّمان فرمودند: «به خیال خودشان، دولت ایران را میترسانند و میگویند ما گفتگوهای انتقادی را قطع میکنیم. به درک که قطع میکنید! اگر انتقادی هست، ما از شما انتقاد داریم...»
رهبر معظم انقلاب در واکنش به خروج سفرای اروپایی از ایران بعد از رای دادگاه میکونوس نیز فرمودند: «در مرحله اوّل، سفیر آلمان را فعلا تا مدّتی نباید راه بدهند که به ایران بیاید. بقیه هم که میخواهند به عنوان یک حرکت به اصطلاح آشتی جویانه برگردند، مانعی ندارد. خودشان رفتهاند، خودشان هم برمیگردند. دیدند که رفتنشان هیچ اهمیتی ندارد...» ایشان تاکید کردند: «.. کسانی که میخواهند با ایران ارتباط داشته باشند، باید بدانند که اگر ارتباط، ارتباط استکباری شد، ملت ایران پس خواهد زد.» [۷]سرانجام ماجرای میکونوس: حقارت و شکست غرب در برابر ایران
پس از این سخنرانی کوبنده رهبر انقلاب، کشورهای غربی متوجه شکست خود شدند و به این ناکامی اعتراف کردند. "پیتز اشتراک" رهبر پارلمانی حزب سوسیال دموکرات آلمان، از جمله افرادی بود که به شکست توطئههای غرب علیه ایران اعتراف کرد. وی تصمیم ایران مبنی بر عدم پذیرش سفیر آلمان را یک رسوایی بزرگ و شکست برای دولت آلمان خواند. سخنگوی سیاست خارجی حزب سوسیال دموکرات آلمان نیز، اظهارات رهبر ایران مبنی بر نپذیرفتن سفیر آلمان را به مثابه "یک سیلی بر صورت کشورهای اروپایی" خواند. سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز این تصمیم دولت ایران را غیرمنتظره و شوکآور توصیف کرد. [۸]به گزارش روزنامه کیهان، بهت و سردرگمی کشورهای اروپایی پس از اعلام موضع قاطع رهبر انقلاب، در صحنه سیاست جهانی بسیار نمود داشت. به نوشته این روزنامه، مطبوعات آلمان اذعان کردند که واکنش ایران موجب "بزرگترین آبروریزی برای اروپا" شد.
رادیو لندن، این موضعگیری را یک پیروزی برای ملت ایران و یک ناکامی برای اروپا دانست. رادیو آلمان نیز موضعگیری رهبر انقلاب را غافلگیر کننده و هوشیارانه خواند. روزنامه "هانوفش الگماینه" هم در این رابطه نوشت: «سیاست آلمان در قبال سیاست ایران با شکست روبرو شد و قضیه را واضحتر از ممانعت ورود سفیر آلمان به تهران نمیشد ظاهر ساخت.» روزنامه "نویهراین سایتونگ" نیز در این رابطه نوشت: «برای سیاست پوسیده اتحادیه اروپا در قبال ایران، آبروریزی بزرگتر از این نبود.» "فرانکفورتر روندشاو" هم شرمساری کشورهای اروپایی را تنها نتیجه دادگاه میکونوس دانست. [۹].
اما حقارت بزرگتر کشورهای غربی زمانی بود که آنها تصمیم گرفتند به منظور کاستن از رسوایی ماجرای میکونوس، سفرای خود را به تهران بازگردانند، از این رو در ۲۳ آبان ۱۳۷۶ سفیران کشورهای اتحادیه اروپا که در پی بحران میکونوس از ایران خارج شده بودند، به تهران بازگشتند.
روزنامه جمهوری اسلامی، بازگشت سفرای کشورهای اروپایی را «عقبنشینی اروپا در برابر جمهوری اسلامی ایران» خواند. [۱۰]رسانههای غربی نیز بازگشت سفرای اروپایی را "بزرگترین شکست غرب" دانستند. رادیو دولتی لندن طی گزارشی، بازگشت سفیران اروپایی به تهران را پیروزی ایران تلقی کرد. رادیوی رژیم صهیونیستی هم اعتراف کرد که بازگشت سفیر آلمان بعد از بقیه سفرا، نشانه به کرسی نشستن خواستههای جمهوری اسلامی است. روزنامه کیهان نیز به نقل از مطبوعات آلمان نوشت: «آلمان برای بهبود روابط با ایران بهای سنگینی پرداخت.»
بدین ترتیب بار دیگر، غرب به سردمداری امریکا، شکست سختی در برابر ملت ایران متحمل شد؛ شکستی که برای آنها خفتبار بود. رهبر معظم انقلاب اسلامی در ۱۶ مرداد ۱۳۹۰ بار دیگر شکست حقارتبار غرب در ماجرای میکونوس را یادآور شده و آن را "سیلی سخت" ملت ایران به اروپائیان تعبیر کردند: «سر قضیه قهوهخانه میکونوس دادگاه تشکیل داد، مسئولین درجه یک کشور را در آن دادگاه متهم کرد! دولتهای اروپائی با آنها همدست شدند، همهشان سفرای خود را از تهران فراخوانی کردند؛ اینها که یادمان نرفته. خواستند سیلی بزنند، البته سیلی سختتری خوردند. از همین حسینیه آنچنان سیلیای خوردند که بعد تا مدتها دنبال علاجش بودند...»
پینوشتها:
۱- حزب دموکرات کردستان، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ص. ۵۶۶،
۲- چهل تدبیر، تهران: پرستا، ص. ۱۶۳،
۳- حزب دموکرات کردستان، ص. ۵۶۸ و ۵۶۹.
۴- بررسی روابط ایران و آلمان، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ص. ۲۱۰،
۵- سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص. ۲۲۷،
۶- خاطرات حجتالاسلام ناطق نوری، ج. دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص. ۱۷۹،
۷- روزنامه کیهان، ۱۱ اردیبهشت ۱۳۷۶، ص. ۱۴،
۸- همان، ص. ۳،
۹- روزنامه کیهان، ۱۳ اردیبهشت ۱۳۷۶، ص. ۳،
۱۰- روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۴ آبان ۱۳۷۶، ص. ۱ و ۲
انتهای پیام/