با شیوع اپیدمی‌ها معمولا انگشت اتهامات به سمت مهاجران، پناهجویان و دانشجویان مهاجر می‌رود، به گونه‌ای که وبا را "بیماری ایرلندی" می‌نامیدند و در دوره‌ای بیماری آنفلوآنزا به عنوان "آنفلوآنزای اسپانیایی" مطرح شد و با شیوع کرونا ویروس نیز دولت مجارستان عامل شیوع این بیماری را مهاجران دانست و نسبت به اخراج دانشجویان ایرانی با بهانه بروز رفتار ضد اجتماعی از این کشور اقدام کرد.
به گزارش خبرآنی، بر اساس مطالعات انجام شده در رصدخانه ایران، در اپیدمی‌های جهانی معمولا انگشت اتهام به سمت مهاجران گرفته می‌شود؛ به گونه‌ای که با شیوع پاندمی کرونا ویروس ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان، دانشجویان ایرانی را عامل انتقال ویروس کرونا به کشور خود دانسته و مهاجرین را زمینه ساز شیوع این بیماری در کشور خود معرفی کرده است و به دنبال آن تعدادی از دانشجویان ایرانی را از کشور خود با اتهام رفتار ضد اجتماعی اخراج کرده است.
در این زمینه یادداشتی از "درسا احیا"، پژوهشگر رصدخانه مهاجرت ایران در اختیار خبرآنی قرار گرفت که به این شرح است:
پاندمی‌هایی که به نام مهاجران ثبت شد
"بحران کرونا، عامل یک تغییر قابل توجه در روند جابجایی‌های پناهجویی در سطح جهانی شده و فرآیند اقدامات بشردوستانه برای پذیرش افراد را به دلیل بسته شدن مرزها به روی آنان، به تعویق انداخته است. این شرایط، اقدامات همیشگی پوپولیستی را به دنبال داشته که از سوی برخی گروه‌های سیاسی و دولت‌ها برای حرکت دوباره به سوی سیاست‌های ضد مهاجرتی صورت گرفته است.
برخی از سیاستمداران و مقامات کشورهای میزبان، مهاجران و پناهجویان را عامل انتقال این ویروس به کشورشان دانسته‌اند. این نوع برخورد سرزنش‌آمیز با کشورهای مبدا این مهاجران و بیماری‌های شیوع یافته در جهان، از گذشته نیز وجود داشته است. چنانکه وبا را "بیماری ایرلندی" می‌نامیدند و در دوره‌ای دیگر، از بیماری دیگری تحت عنوان "آنفلوآنزای اسپانیایی" نام می‌بردند.
"اریکا لی"، مدیر بخش پژوهش‌های تاریخی درباره مهاجران در دانشگاه مینه‌سوتا، از کلیشه‌هایی صحبت می‌کند که درباره ورود مهاجران همچنان وجود دارد؛ زیرا در گذشته نیز مهاجران عامل ورود برخی از بیماری‌ها شناخته می‌شدند؛ برای مثال هنگامی که مهاجران آلمانی وارد آمریکا شدند، به خاطر آوردن "تب‌زرد" و مهاجران یهودی برای بیماری "حصبه" در اواخر قرن ۱۹ مورد سرزنش قرار گرفتند.
در هنگام شیوع ویروس کووید– ۱۹ نیز، ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، این ویروس را "ویروس چینی" خواند. همچنین در مجارستان، ویکتور اوربان، نخست وزیر این کشور، دانشجویان ایرانی را عامل انتقال ویروس کرونا به کشور خود دانسته و مهاجرین را زمینه‌ساز شیوع این بیماری در کشور خود معرفی کرده است و به دنبال آن تعدادی از دانشجویان ایرانی را از کشور خود با اتهام رفتار ضد اجتماعی اخراج کرده است.
در طول تاریخ نیز دیده شده است که شیوع بیماری‌ها و ایجاد پاندمی‌ها باعث گرایش بیشتر مردم به احزاب سیاسی راست‌گرا می‌شود که احساسات ضد اقلیت‌ها را ترویج می‌دهند و با این گروه‌های سیاسی متحد می‌شوند. به‌ویژه در مناطقی که بیشتر از همه از این پاندمی آسیب دیده‌اند.
ولاندر و ووت در تحقیقات خود در سال ۲۰۱۲ نشان داده‌اند که تا چه اندازه تحریک احساسات مردم در این شرایط به‌ویژه احساس نفرت نسبت به دیگران می‌تواند برای پیشبرد اهداف سیاسی و برنده شدن در انتخابات کارآمد باشد.
چنانچه با شیوع آنفلوآنزا در سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ در آلمان، نتایج انتخابات در سال ۱۹۳۲ به نفع راست‌گرایان افراطی تغییر یافته و همبستگی میان سهم آراء این گروه سیاسی و مناطقی که در گذشته به دلیل تعداد بالای قربانیان طاعون، اقلیت‌ها و یهودیان را سرزنش کرده بودند، قوی‌تر بوده است.
بدین ترتیب برخی از سیاستمداران تصمیم به اجرای قوانین و سیاست‌هایی گرفتند که راه را برای بحث علیه جهانی شدن و انواع سطوح مهاجرت در شرایط موجود، باز می‌کند. از جمله رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا که مرزهای کشور خود را به روی پناهجویان و مهاجران کشورهای آمریکای جنوبی بست و دستور اخراج فوری مهاجران فاقد مدارک را صادر کرده است.
وی با استفاده از این بحران که در تمامی جهان دشمن جان انسان‌ها شده است، یک پس زمینه ایدئولوژیک برای سیاست‌های ضدمهاجرتی خود اتخاذ کرده است. در این راستا در آوریل ۲۰۲۰ ترامپ فرمان عدم صدور گرین کارت را برای ۶۰ روز صادر کرد. او تصمیم خود را چنین عنوان کرده است که قصد دارد با این روش از آمریکایی‌ها که به دنبال بازیابی شغل‌های از دست رفته خود به دلیل شیوع ویروس کرونا هستند، حفاظت کند.
همچنین در ادامه اشاره کرده است که این تصمیم بعد از ۶۰ روز برای "تمدید یا اصلاح" بر اساس "شرایط وقت اقتصادی" ارزیابی خواهد شد، چنانچه دولت آمریکا بر این عقیده است که ابتدا باید اشتغال کارگران آمریکایی تامین شده و غیرمنصفانه است که موقعیت‌های شغلی از دست رفته این افراد، توسط مهاجران اشغال شود.
در مقاله‌ای در واشنگتن‌پست نیز ذکر شده است، سیاست‌های بیگانه ستیز و ضد مهاجرتی، تحریم کسب و کارهای این مهاجران را به دنبال داشته و روابط بین فردی را به سمت رفتارهای خشونت آمیز و توهین به این افراد پیش می‌برد.
ایالات متحده آمریکا یک دستور جامعی صادر کرده است که منجر به اخراج فوری مهاجران فاقد مدارک معتبر که از راه زمینی وارد این کشور شده‌اند، می‌شود. سازمان ملل نیز هشدار داده است که سیاست بی‌سابقه آمریکا در رابطه با تصویب اخراج مهاجران و پناهجویان به دلیل شیوع ویروس کرونا، ناقض قوانین بین‌المللی است.
"لاخانی" در گزارشی در خصوص سوء استفاده‌های غیرقانونی آمریکا از این اپیدمی در خبرگزاری گاردین در آوریل ۲۰۲۰ مطرح کرده است که این سیاست جدید اخراج سریع و سیستماتیک، نوعی از تسویه حساب را نشان می‌دهد؛ بازگشت اجباری پناهندگان یا پناهجویان به کشوری که در آن ممکن است در معرض آزار و اذیت قرار گیرند، ناقض قوانین و معاهدات بین‌المللی طراحی شده برای حفاظت از مردم در معرض خطر آزار و اذیت، شکنجه و قاچاق است.
در حقیقت دولت ترامپ اکنون از این اپیدمی برای اعمال سیاست‌های ضد مهاجرتی استفاده می‌کند. چنانکه پیش از این نیز شاهد آن بودیم که دونالد ترامپ موافق سیاست‌های منع ورود مهاجرین به ایالات متحده بوده و در حال حاضر از این شرایط استفاده کرده و از طریق سیاست‌های بیگانه‌هراسی اهداف خود را دنبال کرده است.
این در حالی است که برخی از منتقدان بر این باور هستند که ترامپ برای منحرف کردن افکار عمومی از تعداد بالای آمار مبتلایان به ویروس کووید– ۱۹ و تعداد بالای فوتی‌ها در این کشور از این سیاست استفاده کرده و بدین وسیله نه تنها به بهبود شرایط کمک نمی‌کند، بلکه با رها کردن پناهجویان و مهاجران در این برزخ، به گونه‌ای آنان را راهی بازار سیاه فعالیت اقتصادی و بهداشت و درمان می‌کند و باعث شیوع بیشتر این بیماری می‌شود.
به دنبال رفتارهای ضد مهاجرتی از سوی مقامات دولتی، رفتارهای نژادپرستانه مردم بومی کشورهای آمریکایی و اروپایی در برابر آسیایی‌های مقیم این کشورها نیز دیده می‌شود. مهاجران آسیایی در آمریکای شمالی اعلام کرده‌اند که به صورت فردی و یا حتی در فعالیت‌های اقتصادی و کسب و کارهای متعلق به افراد آسیایی مورد خشونت و رفتارهای ناخوشایند نژادپرستانه قرار گرفته‌اند. مرکز خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاه برکلی در ایالت کالیفرنیای آمریکا با انتشار یک اینفوگرافیک در خصوص شیوع کووید– ۱۹ بیان کرده است که "ترس از تعامل با کسانی که ممکن است از آسیا آمده باشند و احساس گناه در مورد این احساسات طبیعی است"، در ادامه این دانشگاه به دلیل عادی‌سازی رفتارهای نژادپرستانه مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
"آنتونیو گوترش"، دبیر کل سازمان ملل، اعلام کرده است که کرونا باعث ایجاد سونامی نفرت و بیگانه‌هراسی نسبت به مهاجران شده است و مهاجران و پناهجویان تحت تاثیر چنین تفکری و انتشار اخبار و مطالب نژادپرستانه "منبع ویروس" شناخته شده‌اند.
"پائولا لارسون" در مقاله خود درباره رفتارهای نژادپرستانه با آسیایی‌ها در دوران بحران کرونا رفتارهای مشابهی را ذکر می‌کند که از گذشته تاکنون علیه جوامع آسیایی در آمریکا دیده شده است؛ به عنوان مثال در حدود ۱۰۰ سال پیش سفیدپوستان در آمریکا، مردم چین را عامل خطر برای خود دانسته و به آنان برچسب‌های "زندگی ناسالم" زده بودند و آنان را از نظر اخلاقی پایین‌تر از خود می‌دانستند.
در حال حاضر افراد آمریکایی – آسیایی علاوه بر مواجه شدن با مشکلات نحوه اجتناب از بیماری و فاصله‌گذاری اجتماعی که تمامی مردم جامعه با آن درگیر هستند، با رفتارهای نژادپرستانه نیز مواجه شده‌اند که جامعه آمریکایی با برخوردهای متعصبانه متوجه تفاوت‌های فرهنگی و شیوه زندگی متفاوت آنان نمی‌شود.
نمونه‌ای دیگر از بهره‌برداری‌های اقتصادی از پناهجویان در ایتالیا گزارش شده است که دولت این کشور در نظر دارد به هزاران مهاجر غیرقانونی در کشور مجوز کار بدهد؛ چرا که بیماری همه‌گیر کووید– ۱۹ مسئله تامین نیروی کار برای برداشت محصولات کشاورزی را تهدید می‌کند. اگرچه دولت ایتالیا در ماه‌ها و سال‌های گذشته سیاست‌های ضدمهاجرتی را پیش گرفته بود، اما در حال حاضر با توجه به کمبود نیروی کار و احتمال عدم امکان تامین موادغذایی کافی در دوران کرونا چنین تصمیمی گرفته است.
کشاورزان فصلی معمولاً هر ساله از کشورهایی مانند رومانی و بلغارستان به ایتالیا می‌روند، اما مقررات اخیر مبنی بر منع رفت و آمد میان کشورها، آنها را در خانه نگه داشته است. این مسئله کمبود شدید نیروی کار برای برداشت میوه و سبزیجات مورد نیاز برای غذا و صادرات را ایجاد می‌کند.
دولت ایتالیا برای این منظور قصد دارد پناهجویان فاقد مدرک را وارد بازار کار کند. ایتالیا در حال حاضر میزبان ۶۰۰ هزار نفر مهاجر فاقد مدرک است؛ در صورتی که مشخص نیست چند نفر از آنان طی این برنامه به بازار کار کشاورزی راه خواهند یافت. هدف از این اقدام چنین مطرح شده است که در حال حاضر مناسب‌ترین زمان برای اهدای وضعیت حقوقی به مهاجران غیرقانونی است تا بتوانند در اقتصاد مشارکت کنند.
همچنین داشتن وضعیت قانونی، حتی به صورت موقتی، می‌تواند دسترسی این افراد را به امکانات درمانی میسر کند. این تصمیم در حالی مطرح شده است که "متیو سالوینی"، رهبر حزب جناح راست، در مناظرات خود بر سیاست‌های ضد مهاجرتی و بسته بودن مرزهای ایتالیا بر روی کشتی‌های بشردوستانه حامل پناهجویان نجات یافته در دریا تاکید می‌کند.
آنچه اکنون مورد پرسش خواهد بود، این است که آیا این قوانین منع ورود پناهجویان و بسته بودن مرزها به روی آنان تنها در دوران بحران شیوع ویروس کرونا اعمال می‌شود و یا این سیاستی است که قرار است توسط سیاستمداران مخالف حضور پناهندگان و مهاجران، پس از پایان این پاندمی نیز ادامه یابد و به صورت هنجاری معمولی در آید؟
در حال حاضر دولت‌ها سیاست‌های سختگیرانه زیادی برای کنترل تحرک و جا به جایی و مهاجرت‌ها برای کنترل شیوع گسترده‌تر ویروس کرونا اتخاذ کرده‌اند و با توجه به اینکه شیوع این بیماری تا چه زمانی ادامه یابد و چگونه پایان پذیرد، گام‌های بعدی آنان ممکن است تغییر پیدا کند.
برخی از دولت‌ها نیز گام‌های مربوط به کنترل مرزها و مهاجرت را نیز تحت پوشش ویروس کرونا جدید، برای رسیدن به اهدافی که فراتر از مدیریت دقیق وضعیت سلامت هستند، بر می‌دارند. این در حالی است که در شرایط بحرانی کنونی و به دنبال این سوگیری‌های سیاسی علیه مهاجران و پناهندگان، فعالین حقوق بشر عقیده دارند که اتحادیه اروپا نقش خود را به عنوان بازیگر اصلی اقدامات بشردوستانه در صحنه جهانی به درستی ایفا نمی‌کند.
اگرچه مدیریت مرزی برای کشورها امر بسیار مهمی است، اما این نباید به بهای تحقیر شدن و به خطر افتادن جان افرادی که به دنبال پناهندگی و یافتن سرپناهی امن هستند، تمام شود. هنگامی که آسیب‌پذیرترین افراد اجتماع در برابر شیوع این بیماری گروه‌های کم درآمد و کارگران فصلی و مهاجرین و پناهجویان هستند و با کمترین دسترسی به امکانات بهداشتی و درمانی در معرض خطر بالا برای ابتلا به این بیماری قرار دارند، قوانین باید در حد امکان در حمایت از این افراد تعبیه شوند.
دستاویز کردن پناهجویان و مهاجران برای منافع سیاسی، می‌تواند خطرات گسترش این بیماری در کشورهای میزبان را نیز افزایش دهد".
انتهای پیام
